Butikten, sanat galerisine

ADALET CİNGÖZ

17.01.2009

Galerici Melda Kaptana'nın tarihe ışık tutan anıları 70'li yılların sanat ortamını belge ve fotoğraflarıyla gözler önüne seriyor..

Melda Kaptana, Kanat Yayınları'ndan çıkan Galer'istler kitabında, anılarından ve sakladığı belgelerden hareketle, kendisinin de öncüsü olduğu 1970'lerin sanat ortamını anlatmış... Gel de nostalji yapma... Melda Kaptana'nın galerisi, 1970'li yıllarda Valikonağı caddesindeydi. 1960'lı yılların sonunda burası önce bir butikti. Kaptana, butikte sergi açmaya başlamıştı önceleri... Melda Kaptana'nn butiğinde açtığı diğer sergilere şöyle bir göz gezdirdim de, 1960'ların özgür ruhundan büyük lezzetler... Butik Melda kendini sadece yerli sanatçılarla ve pentürle sınırlamamıştı. Hintli ressam Buspha Rau'ya sergi açmıştı, fotoğraf sanatçısı Yıldız Moran'a da... Yıldız Moran'ın fotoğrafları bugün nerededir? Bir arşiv olarak bir yerlerde saklanmış mıdır? İngiltere'de fotoğraf eğitimi alan Moran, Londra'nın ünlü Old Vic tiyatrosunun fotoğrafçılığını yapmıştı. Bu fotoğraflar bulunup İstanbul Modern'nin fotoğraf bölümünde sergilenemez mi diye düşünmekten kendimi alamıyorum. Ya da Türkiye'nin ilk fotoğraf galerisi Galeri Elipsis bu fotoğrafların peşine düşse ve bir sergi hazırlasa keşke diye iç geçirmekten... Butik Melda'nın galeriye dönüşmesi üzerine vaktiyle dönemin sanat basınında çıkan haberler üzerine düşünmek gerekiyor... "Türkiye'de açılan ilk devamlı sergi" başlığı altındaki haber, "Yeni Galeri Modern Müze görevini görecek" diye devam ediyor. Kitapta, 1971 tarihli bir haber de Zeynep Oral imzasını taşıyor. Melda Kaptana'nın, sergilerden alacağı komisyona dikkatinizi çekmek istiyorum: sadece yüzde yirmi... Bugün bu rakam yüzde 40 ve çoğunlukla buna sergiyle ilgili katalog dahil değil. Kaptana bakın neler demiş Oral'a... "Günümüzde ressamlar eserlerini teşhir etmek ve satmak imkânını ancak sergi açtıkları süre içinde buluyor. Düğün salonu kiralarmış gibi galeri kiralanıyor. Sergi süresi sona erince her şey bitiyor. Ressamla halkın arasındaki ilişki kopuyor. Yalnız ressamların değil, halkın da böyle bir galeriye ihtiyacı vardı.

ARTIK İMKÂN VAR, AMA...
Örneğin falan ressamın tablolarından almak istiyorsunuz. Ama onun eserlerini görebilmek için sergi açmasını beklemek zorundasınız. Yurdumuza gelen bir yabancı, modern Türk sanatından örnekler görmek isterse, onu nereye götürecek, ne göstereceksiniz? Resimle ilgilenen fakat bu konuyu derinliğine bilmeyen bir kimse, evine veya hediye olarak bir tablo almak istese, ona bir seçim imkanını neresi sağlayacak?" Bugün bu imkânların sağlandığını görmek güzel ama sorunların dindiğini söylemek zor... Kaptana'nın yanı sıra aynı söyleşide Ömer Uluç da konuşmuş, Kaptana'nın galerisinin açılmasıyla ilgili şöyle demiş: "Desenize artık evlerin salonlarında karpuz resimleri değişecek..." Uluç, her zamanki gibi son derece ironik tabii ki matrak konuşmuş... Evlerdeki, karpuz resimleri değişti mi? Evet, birden fazla müzemiz oldu zaman içinde, ama sanatçının koşulları iyileşti mi? Bu soruları sormanın yanı sıra, dikkatinizi çekerim ki, genç kuşak kadın galericilerimiz, ki sayıları hiç de az değil; Yeşim Turanlı, Azra Tüzünoğlu, Sinem Sim Yörük, Sevil Binat, Leyla Gediz / Derya Demir, Çağla Cabaoğlu... Keşke hepsi bir araya gelip, bu işin 'guru'su Rabia Çapa'dan destek alıp, Melda Kaptana'nın anısına bir sergi düzenleseler diyorum... Kaptana'nın ilk karmasında yer alan Candeğer Furtun, Aliye Berger, Nevin Çokay, Tiraje'yle birlikte kendi genç sanatçılarıyla modern ötesi bir kadın sergisi yapsalar da diyorum... Öneriyorum... Benden her türlü destek sözü...

Haberin fotoğrafları

Yayın tarihi: 18 Ocak 2009, Pazar
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2009/01/18//haber,9A37C44B824445A18EDFA36DA983252D.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2009, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.