Dans gibi dövüşme sanatı

Türkiye'de Brezilya kökenli "Capoeira" adlı danslı dövüş sanatı hızla yaygınlaşıyor. Jean Claude Van Damme ve Wesley Snipes gibi ünlülerin merak saldığı Capoeira okulları, Ankara ve Bursa'dan sonra İstanbul'a da sıçradı
Capoeira, kimine göre bir savunma sanatı, kimine göre bir hayat felsefesi, kimine göre ise bir dans türü... Kökeni çok eskilere, 16.yüzyıla dayanıyor. Brezilya'da köleler özgürlüklerine kavuşmak için Capoeira'yı yaratmış, kelime anlamı da "kısa kesilmiş yaban çimeni"! Kuşaktan kuşağa aktarılan bu 'dövüş sanatı dansı' yasağının kaldırılması ve okulunun kurulması ise 1930'lara rastlıyor. Ve Capoeira, son yıllarda Batılı ülkelerinde tıpkı Uzakdoğu sporları gibi yaygınlaşıyor. Şimdi de Türkiye'de Capoeira salgını başladı!

Türk insanı Capoeira'yla ilk olarak Mydonose Show Land'e gelen Brezilyalı dansçılarla tanıştı... Yaklaşık iki yıl öncesine kadar Capoeira, Türkiye'de Ankara ve Bursa başta olmak üzere, çeşitli şehirlerde bağımsız gruplar tarafından keşfedildi. Capoeira çalışma salonları Brad Pitt'in ünlü filmi "Dövüş Kulübü"ndeki salonlardan farksızdı. Özellikle 18-22 yaş grubundaki gençler bu spora ilgi gösteriyordu. Ancak bu işi en ciddiye alanlar Ankaralılar oldu... ODTÜ'lü Hakkı Ergun ve arkadaşlarının kurduğu, Türkiye'nin ilk ve tek Capoeira sitesi olan www.parande.com sayesinde Capoeira yayıldı.

CEM BOYNER DE CAPOEIRA YAPIYOR
Hakkı Ergun ve arkadaşlarının girişimiyle 22 Haziran 2001'de Portekiz Capoeira Federasyon Başkanı Nelson Andreda Barros Ankara'ya geldi ve sadece Capoeira gruplarına kurs verdi. Bu sayede Prof. Nelson Barros Türkiye'ye "Kulüp kurma yetkisine sahip, Capoeira'yı öğretebilecek Federasyona bağlı, formalı ve sertifikalı öğretmenler" kazandırmış oldu. Artık Türkiye'deki Capoeirista'lar, bu sporun kurallarını, felsefesini, orkestrasını, ritimlerini ve hedeflerini biliyorlar. Ankara'dan sonra Bursa ve Eskişehir'de yayılan Capoeira en sonunda İstanbul'a geldi. Kasımda İstanbul'da dört ayrı spor merkezinde dersler başladı. Son günlerde özgürlüğün sporuna büyük ilgi var. Cem Boyner'in de içinde bulunduğu bir grup işkadını ve işadamı, Acarkent Colisseum'da parande atarken halktan insanlar Üsküdar'daki Necla Spor Merkezi'nde hoplayıp, zıplıyorlar!

Bu dövüş sanatını profesyonel olarak öğrenmek isteyenler ise "Only The Strong" filmini izliyor. Bugün Türkiye'deki sporcuların yüzde 90'ı bu filmden sonra Capoeira ile ilgilenmeye başladılar...

Capoeira'nın Türkiye'de yaygınlaşmasında büyük katkısı olan Hakkı Ergun ise Capoeira ile ilgilenen ya da öğrenmek isteyenlere şu tavsiyede bulunuyor: "Hocanızı iyi seçin! Her esnek adamın kendini Van Damme zannettiği, üç ayda siyah kuşak aldığı ve salon açtığı bir toplumda, gerçek anlamda sporun gelişmesi beklenemez. Eğer gerçekten kendimizi sporcu olarak tanımlayacaksak, önce kendimize ve yaptığımız spora saygı duymalıyız!"

Capoeira Sözlüğü
* Senzala (Ragional): Mestre Bimba adındaki ünlü Capoeira hocasının 1937 yılında geliştirdiği bir stil. Yerden uzak, akrobatik bir dans ile yapılıyor. Ankara ODTÜ'de ve daha birçok yerde bu stil uygulanıyor.

* Angola: Yere yakın oynanan saldırılı, ağırlıklı, yavaş ritimli bir başka Capoeria stili.

* Capoeirista (Kapueirişta): Capoeira yapan sporculara deniyor. Spora yeni başlayan çaylaklar altı aylık bir eğitimden sonra vaftiz anlamına gelen Batizado törenine katılıyorlar ve kendi takma adlarını kazanarak Capoeirista oluyorlar.

* Jogo (Jogu): İki Capoeirista'nın karşılıklı oynadığı oyuna Jogo deniyor. Jogo enstrümanların ve diğer Capoeiristaların oluşturduğu insan çemberinin yani Roda (Hoda)'nın içinde oynanıyor. Rakibe temas kesinlikle yasak. Üstünlük tamamen teknikle ve kondisyonla sağlanıyor.

* Berimbau: Capoeira'nın en temel enstrümanı.

* Mestre: Hoca.

KÖLELER İCAT ETTİ
İspanyol hakimiyeti altındaki 16.yüzyıl Brezilya'sında yerel halktan köleler, şeker ve patates işçiliğinde ağır şartlarda çalıştırılıyordu. Buna ek olarak Afrika'dan da iki milyon zenci getirildi. Farklı kültürlere sahip olan bu iki grup başta sürtüşse de sonradan kaynaştılar. Çünkü ortak bir mücadeleleri vardı: Özgür olmak. 40 köle birlik olup ayaklandı ve beyaz adamları öldürüp, köle kamplarını yaktı. Daha sonra köle tüccarlarından saklanabilecekleri güvenli bir mekan bulmak üzere ormanlara kaçtılar. Brezilya'da böylece ilk Afrika Topluluğu kuruldu. Köleler, donanımlı askerleri Capoeira ile püskürtmeyi başardı. Capoeira, köleler arasında silah ve özgürlüğün sembolü oldu.

13 Mayıs 1888 yılında (yani 250 yıl sonra) köleler resmen özgürlüklerini kazandılar. Bu tarihten sonra Capoeira 'halk dansı' adı altında gizliden gizliye yaygınlaştı. 1937 yılında Capoeira'nın önemli ustalarından Mestre Bimba bu sporu tanıtması için başkent Brazil'e çağrıldı. Usta, evine dönünce yasal bir Capoeira okulu açtı. Brezilya'da Capoeira artık okullarda, kulüplerde hatta orduda bile uygulanıyor.

TÜRKİYE'DEN CAPOEIRA ADRESLERİ
* Altıparmak Form Spor Merkezi, Bursa, Altıparmak Yazıcıoğlu sineması aralığı, Bursa. Tel : (0224) 223 95 32.

* Kulüp Atlantis, Bursa. Faruk Ayık:0532 256 46 94.

* Oranium Spor Merkezi, Ankara. Tel: (0312) 491 74 97

* ODTÜ Baraka Spor Merkezi, Ankara. Eğitmen Hakkı Ergun. Hakkı Ergun'a www.parande.com internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

* Grup Tuğra, Eskişehir. Onlara http://bahia.efsanesi.com adlı internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

* Akdeniz Capoeira, Adana. Onlara http://akdenizgrupo.cjb.net adresinden ulaşabilirsiniz.

* Suna Uğur Bale Kursu. Nispetiye Caddesi No:31 Demirbank Altı, Akatlar, İstanbul. Tel: (212) 351 66 62

* Necla Spor Merkezi, Üsküdar. Tel. (0216) 310 82 86.

* Özel İhtisas Spor Kulübü, Zeytinburnu.

* Colisseum, Acarkent.Tel: (0216) 485 00 36.

Sibel ARNA