|
 |
 |
 |
 |
|
Bu Japon'a Türkiye yasak
Yerel diller üzerine araştırmalar yapan Japon dilbilimci Goichi Kojima dünyanın hiçbir yerinde Türkiye'deki gibi olaylar yaşamadığını iddia ediyor. İşte Lazca türkü söyleyen Japon'un ilginç öyküsü.
Dünyanın çeşitli ülkelerinde araştırmalar yapan Japon dilbilimci Goichi Kojima Türkiye'de yaşadıklarını hiç bir ülkede yaşamadı. Ama o yine de Türkiye'yi çok seviyor ve tekrar Türki dostları ile buluşacağı günlerin özlemini duyuyor. Kojima, 1970 yılında tatil için geldiği Türkiye'nin dünyada dilbilimcilerin üzerinde çok çalışmadığı bir ülke olduğunu fark ediyor ve "Dilbilimsel açıdan araştırmaya değer ülke olduğunu anladım" diyor. Aradan zaman geçtikten sonra araştırma yapmak için tekrar Türkiye'ye geliyor. Kojima, Zazaca üzerine araştırmalar yaptığı Tunceli'de yaşadığı bir olayı şöyle aktarıyor; "1985 yılında Tunceli Ovacık'da otelde uyurken dayak yedim. Bir şey anlayamadan yarı uyandım. Karanlık. Az sonra ışık yandı. Odamda üniformalı iki jandarma ile sivil giyen biri vardı, kimliğimi istediler. Pasaportumu çıkardığımda çok şaşırdılar. "Kojima görevlilerin pasaportuna baktıklarında Japon olduğunu görüp çok şaşırdıklarını iddia ediyor; "Bir Japon'un Ovacık'da ne işi olduğunu araştımaya başladılar." Ertesi gece yine aynı saatte uyandırıldığını, gelenin bir başkomiser olduğunu söylüyor Kojima; "Otelci, başkomiser ile benim için bir çay hazırlamıştı. Başkomiser güleryüzlü, kuşlardan, çiçeklerden bahsediyor. 'Dün gece Jandarmalar sizi rahatsız  etmişler. Özür dilemeye geldim' dedi. Öfkelendim, "Gece ikide kaldırılmak hoş bir şey mi sanıyorsunuz?" Sonraki sabah saat altıda bir daha uyandırılır Kojima. Gelen iki polis onu jandarma karakoluna oradan da emniyet müdürlüğüne götürür. Nezarethanede söylediği Zazaca şarkıyı duyan bir Ovacıklı alevi ona aşure getirir. Kojima, bu aşurenin tadını hala unutamadığını söylüyor. Görevliler tüm bu zorunlu sohbetlerin ardından ona araştırma yapması için izin alması gerektiğini söylerler.
LAZCA GRAMER KİTABI YAZDI
Zazaca'dan sonra Kafkas dilleri üzerine araştırma yapmaya başlayan Goichi Kojima, bu sefer biraz daha dikkatli davranarak Lazca araştırma izni alır. Ancak 1986 yılında Rize Pazar'da davet edildiği bir düğünde Lazca şarkı söylemeye başlayınca onu izleyen polisler müdahale ederler. Şarkının sözlerini bugün bile hatırlıyor Goichi Kojima: "Haydi seni kaçırayım, ufacık kızken, sonra pişman olacaksın, beşik sallarken." Kojima hikayesini şöyle anlatıyor; "Polisler şarkıyı bana söyletmediler. 'Hemen Ankara'ya dönün' dediler. Ankara'da görüştüğüm yetkililerden birisi 'Vizeniz hala geçerlidir. Ama yerinizde olsam Fransa'ya dönerim' dedi." Kojima "Hukuken bu olay 'gözaltı', 'sınırdışı' sayılmıyor her ne kadar ona  yakın olsa da" diyor. Ancak bu olayların ardından da Goichi Kojima Türkiye'ye gelmeye devam ediyor. Çeşitli Kafkas dilleri üzerine araştırmalar yaptıktan sonra kitap haline getirdiği "Laz şarkıları" adlı araştırması Türkiye'de de basılıyor. Ardından Türkiye'de ilk olarak bir Lazca gramer kitabı hazırlıyor. Türkiye'den sınırdışı edilmesi ise bu grameri hazırlamasından sonra gerçekleşiyor. Rize Ardeşen'de kitabında kendisine yardımcı olan Laz dostlarına vermek için bulunduğu sırada Jandarmalar tarafından ziyaret ediliyor. Sorulan soru ise "Sponsorunuz kimdir?"
GÖZALTINA ALINIYOR
Bu olayın hemen ardından Artvin'in Arhavi ilçesine bağlı bir köye araştırma için giden Goichi Kojima dönüşte yolda tekrar durdurulur. Kendisine yaptığının yasalara aykırı olduğu söylenir. Kojima "Ne yapmışım" dediğinde ise 'Karar Ankara'da alındı. Hemen yurtdışına çıkacaksınız. Herhangi bir ülkenin Türk konsolosluğunda araştırma vizesini alıp yine gelebilirsiniz' cevabını alır. Arhavi'den İstanbul'a kadar polisler eşlik eder ve havaalanı polisi tarafından 'Yasağı kaldırmadan Türkiye'ye giremeyeceği' söylenir. Şu anda Fransa Strasburg'da yaşayan Kojima Türkiye'deki çalışmalarına devam etmek için konsolosluğa yaptığı başvurulardan henüz ses alamadığını söylüyor.
SADIK GÜLEÇ / HABER MERKEZİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
