Başbakan'a Airbus 319 pahalı geldi

Uzun bir süredir Başbakan Recep Tayyip Erdoğan şu an kullandığı Gulfstream IV ATA uçağını büyük gövdeli bir uçakla eşleştirmek istiyordu. Özellikle Türk Hava Yolları'na (THY) Boeing ve Airbus'tan alınacak uçaklarla birlikte bir iş jeti pazarlığı yapılması ya da bu iki kuruluştan büyük gövdeli bir iş jeti hediye edilmesi beklendi. Ancak, THY yönetiminin yürüttüğü pazarlıklar çerçevesinde kıran kıran geçen uçak alımları, Başbakan'a hediye uçak marjını ortadan kaldırdı. Aranan uçak modeli ise İtalya VİP Devlet Filosu'nda bulundu. THY Genel Müdürü Abdurrahman Gündoğdu, Airbus'ın 319 modelinden geliştirdiği iş jetini kısa bir süre teknik açıdan inceleyip Türkiye'ye döndü. Erdoğan'ın bu tipe onay vermesi üzerine hafta içi Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin ve Genel Müdür Abdurrahman Gündoğdu tekrar İtalya'ya gitti.

VİP UÇAKLARI NASIL OLMALI?
Maliye Bakanı Unakıtan'ın olayı yakın markaja almasından 'bu iş bitti' anlamını çıkarmak mümkündü. Ancak, İtalyanların istediği fiyat çok yüksek bulundu. Böylece İtalyanlar daha makul bir ücrete inerlerse, A 319'a evet denebilir. Aksi taktirde, büyük gövdeli bir uçağın (THY filosundan Airbus 310 da olabilir) başbakanlık için iş jetine dönüştürülmesi planı devreye sokulacak. Başbakanlık için alınması planlanan uçağın büyük gövdeli olarak düşünülmesindeki ana sebep Başbakan'ın kalabalık heyetle seyahat edebilmesine imkan sağlamak. Fakat, ABD Devlet Başkanı da kalabalık heyetle seyahat ediyor, ama VİP uçağına 'hadi sen de gel' mantığıyla kimse binemiyor.

ABD Başkanı'nın uçağına binen kalabalık topluluk genelde hep aynı kişilerden oluşuyor. Bunlar da başkanın mahiyetini oluşturuyor. Yeni bir kişinin ekibe dahil olması halinde ise uzun araştırmalar yapılıyor. Bu sebeple Başbakan'ın yurtdışı seyahatlerini her seferde değişen kalabalık bir heyetle yapması çok makul görünmüyor. Zira kalabalıkta her bir fert, bir risk oluşturmaktadır. Heyetten birinin bir problemle karşılaşması Başbakan'ın seyahatini de etkileyebilir. Olumsuz bir gelişme de tüm Türkiye'nin moralini bozabilir. Kalabalık heyetle bir yere gidilmesi halinde bu uçağa VİP uygulanmasını zora sokabileceği gibi, gümrük ve pasaporta da sıkıntıya sebep olur. Bir başka konu ise alınacak VİP uçağının güvenliği. Geçtiğimiz yıl bir Devlet Başkanı'nın VİP uçağında çok sayıda dinleme cihazının çıkmış olması göz ardı edilmemeli.

Benzeri hadise Türkiye'deki devlet adamlarının VİP uçağı olarak kısa dönemli yurtdışından kiraladıkları uçaklar içinde geçerli. Özetle Başbakan'a ya da yeni kurulacak VİP filosuna alınacak uçaklarda, uçağın alındığı ya da iç tasarımının yapıldığı firma bu tarz olaylar için sorumlu tutulmalıdır. Ayrıca uzun uçuşlar için düşünülen geniş gövdeli uçakların gövdesine konulan ek yakıt tanklarının da nasıl bir risk oluşturacağı hesaba katılmalı, bu uçakların elektronik savaş sistemine karşı korunuyor olmasına dikkat edilmesi gerekir.