kapat
Anasayfa
|
E-gazete
|
Sarı Sayfalar
|
Arşiv
|
Üye Ol
|
Üye Girişi
|
English
|
Kırmızı Alarm
  
15 Aralık 2008, Pazartesi
Sabah
 
Spor Günaydın Ekler Dosyalar Servisler Multimedya Astroloji Kültür-Sanat İşte İnsan Çocuk Kulübü Yazarlar Çizerler
Gündem Siyaset Ekonomi Yaşam Dünya Teknoloji Turizm Otomobil
 
24 Saat
24 Saat

Osmanlı'da da anarşistler vardı ilk anarşistler Ermeni'ydi

ECEVİT KILIÇ
ECEVİT KILIÇ
15.12.2008
* Vicdani ret kampanyalarını anarşistler mi yürütüyor?
G.B:
Evet. Vicdani ret, Tayfun Gönül adlı bir anarşist arkadaşımızın 1989'da "Zorunlu askerliğe hayır" diye kampanya düzenlemesiyle girdi hayatımıza. Sonra da birçok anarşist arkadaşımız veya anarşist olmayanlar da vicdani retçi oldu. Ama 'total ret' diye bir durum var. Bu bana daha doğru geliyor. Devletten hiçbir talebim olmayınca devletin de benden bir şey istemeye hakkı yok.

* Kaç vicdani retçi anarşist var?
G.B:
70 civarında.

* Türkiye'deki anarşizmin tarihi ne kadar?
A.K:
12 Eylül'den sonra ortaya çıktık. Uzun süre kendimize anarşist diyemedik. Çünkü anarşizm, terörle eşanlamlı olarak anılıyordu. 15-20 kişiydik. Sokak Yayınları'nı kurduk, sonra Kara dergisini çıkardık. 1989'dan sonra ise ayrışmalar oldu.

* İlk anarşistler?
G.B:
Osmanlı'nın dağılma döneminde bol miktarda anarşistlerden bahsediliyor. Bununla ilgili çeşitli belgeler de var. Bu topraklardaki ilk anarşistler Ermeni anarşistlerdi. Bulgaristan'dan gelen anarşistler de vardı. 1890'daki bir fabrikadaki grevden söz ediliyor. Padişahın, zabıta müdürüne gönderdiği talimatta, "Anarşistler ve sosyalistlerin tevkif edilmesi" gibi bir cümle geçiyor. Buradan anlıyoruz ki; anarşistleri doğru anlamda kullanmışlar. "Bu fabrikada anarşistler var" denilseydi karışıklığa neden olabilirdi ama cümle çok açık.

* Peki, cumhuriyet döneminde hiç anarşist yok mu?
Z.C:
Garip ama hiç yok. Sadece sol var.
G.B: Osmanlı'nın son döneminde yaşamış anarşistlerle bugünkü anarşistler arasında bağ kuran ne bir yazı ne de kitap var. Bugünkü hareketle o günkü hareketin birbirine değen uçları yok. 1980 öncesi anarşist olmuş herhangi bir kişiyle tanışmadık hiç.

* Halk anarşistleri tanıyor mu artık?
Z.C:
Bizleri terörist olarak görme durumu bitti. Ama solcu olarak algılanıyor.
G.B: Okuyan kesim anarşistleri ayırt edebiliyor.