Dünya

Nar diyarı...

Giriş Saati : 21.11.2008 17:40
Güncelleme : 21.11.2008 22:42

Onlarca yıldır savaş ve ihraç ettiği tek ürün olan afyonla tanınan Afganistan, şimdi 48 çeşit narı ile uluslararası piyasaya çıkıyor.

Dünyanın en iyi ve tatlı narları arasında sayılan Afganistan narı, savaşın getirdiği sınır güvenliğinin olmaması nedeniyle daha çok komşu ülkelere düşük miktarlarda ihraç edilebiliyordu.

Ancak geçen yıl uluslararası çabaların sonucu ilk kez ABD'ye ihraç edilen Afgan narı, büyüklüğü, kabuğunun kırmızısının yoğunluğu ve tadı ile piyasalarda hak ettiği kendine özgü yeri edinmekte gecikmedi.

Yeni rekolte Afgan narının uluslararası piyasaya sürülmesi nedeniyle Kabil'de düzenlenen programa, Afganistan Tarım Bakanı ve bakanlık yetkililerinin yanı sıra Afgan narını ABD'ye taşıyan en büyük ithalatçı firmanın başkanı da katıldı.

Bu yılki ihraç ürünü narların sandıklarında tek tip bir logo olacak; taneleri dökülen kesilmiş bir nar diliminin yanı sıra İngilizce olarak "Anar, Afgan Narı" yazısı. "Anar" ya da "Enar", Farsça başta olmak üzere bölge dillerinde "Nar" anlamına geliyor.

Yeni ihraç stratejisi, ABD'nin finanse ettiği 12 milyon dolarlık, Afgan nar endüstrisini modernleştirme ve genişletme projesindeki son adımlardan biri.

Nar, son yıllarda yüksek düzeyde antioksidan özelliklerinin keşfedilmesi, hücreleri serbest radikallerin zararlarından koruması nedeniyle ABD ve Avrupa'da çok gözde ve aranan bir meyve haline geldi.

ABD'de nar piyasası California'nın San Joaquin Vadisindeki nar üretiminin yanı sıra İsrail, Türkiye, Lübnan, Yunanistan ve Meksika'dan yapılan ithalatla besleniyor.

Afganistan geçen yıl, on yıllardan sonra ilk kez dev Fransız perakende zinciri Carrefour'un Dubai'deki mağazalarına nar ihraç etti. Carrefour ilk ihraçtan sonra hemen Orta Doğu'daki mağazaları için Afgan narı siparişi verdi.

Afganistan Tarım Bakanı Muhammed Asıf Rahimi, yeni rekolte için Kabil'de düzenlenen törende, Carrefour yetkililerinin "muhtemelen Afgan narının tadının en iyi olduğunu keşfettiklerini" belirtti.

AFYON MU NAR MI

Afgan çiftçiler nar ürettiklerinde dönüm başına yaklaşık 2 bin dolar, afyon ürettiklerinde ise 1320 dolar para kazanabiliyor. Ancak başka sorunlar var.

Çok iyi örgütlenmiş uyuşturucu kaçakçılığı şebekeleri, afyon üreten çiftçilere ön ödeme yapabiliyor, kredi verebiliyor ve ürünün güvenliğini ve satış garantisini sağlıyor. On yıllardır devam eden savaş koşulları nedeniyle çiftçinin afyon dışında başka bir ürüne yönelmesi durumunda kendisinin yaşam garantisi olmadığı gibi, ürününü yetiştirme ve satabilme garantisi bile yok.

Geçen yıl nar ithalatının ABD askeri uçakları ile yapılmış olması bu çıkmazın en iyi örneklerinden biri.

Washington'daki Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi'nin Orta Doğu ve Afganistan uzmanlarından Anthony Cordesman, afyon dışında başka ürünlere yönelmenin temel şartının, ürünün yetiştiği bölgelerde hükümet ve polisin etkin varlığı olduğunu belirterek, "Şu anda bu imkansız" dedi.

Afganistan'da uygulanmaya çalışılan alternatif ürün yetiştirme projelerinin daha önce Latin Amerika ülkelerinde deneniğini ve başarısız olduğunu kaydeden Cordesman, "Bu başarısız deneme daha etkin pazar mekanizmalarına sahip ülkelerde yapılmıştı. Tekerleği yeniden icat etmek uyuşturucuyu ortadan kaldırmıyor" diye konuştu.

Ancak Afganistan'ın bir şansı var. Yıllardır ülkenin adı savaş ve uyuşturucu ile anılsa da, Batılıların zihninde Afganistan hala egzotizmi canlandırıyor. Bunda Afganistan'ın birbirinden nefis 48 çeşit narının da payı var.

48 çeşit narın içinde de en nefisinin Kandahar eyaletinde yetişen Kandahar narı olduğu belirtiliyor. Kandahar narı, Hindistan'da en çok aranan nar çeşidi. Bu nedenle Hindistan'a ihraç edilen narların sandıkları üzerinde "Kahdahar Narı" yazılacak.

Bu umutlarla Kabil'de yapılan programda ise, yemek narlı dondurma ile sona erdi.

AA

Yayın tarihi: 21 Kasım 2008, Cuma
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2008/11/21//haber,EF47BD60C2724B2EACCF06B625B92E9A.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2008, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.