Dünya medyası şaşkın

Dünya medyası, Türkiye'deki gelişmeler şaşkınlık içinde izliyor. Medya, Anayasa Mahkemesi kararı ve bunun ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan paketi değerlendirirken tartışma ve çatışmaların süreceği yorumunu yapıyor.

New York Times "Anayasa Mahkemesi, İslami adayı engelledi" derken Financial Times "Seçim çağrısı, meşruluk mücadelesine zemin hazırlıyor" yorumunu yaptı. Le Monde, "İptal laik elidi yatıştırabilir" görüşünü dile getirdi. BBC ise, mahkeme kararının Türkiye'yi daha da bölebileceğine inanıyor. Le Figaro, "Savaşın sonraki cephesi erken seçim çağrısı olabilir" diye yazdı.

TİMES: "MAHKEME KARARI ERKEN SEÇİM KARARINI TETİKLEDİ"

İngiliz The Times gazetesi, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının erken seçim kararını "tetiklediği" yorumunu yaparken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da Cumhurbaşkanlığı seçiminin halk oylamasıyla yapılmasını da kapsayan bir reform paketi teklif ettiği kaydedildi. Haberde, söz konusu reform paketinin "Türk siyasetinin yüzünü değiştirebileceği" değerlendirmesi yapıldı.

FT:"SEÇİM ÇAĞRISI MEŞRULUK MÜCADELESİNE ZEMİN HAZIRLIYOR"

Financial Times ise, Başbakan Erdoğan'ın siyasi kargaşaya son vermek amacıyla erken seçim çağrısını yaptığını belirterek "Erdoğan'ın erken seçim çağrısı, seçmlerin gözünde kökleri siyasi İslam'da olan hükümet ile ordunun başını çektiği laik hareket arasında meşruluk mücadelesine zemin hazırlıyor" yorumunu yaptı.

EL PAİS: "İSLAMİ CUMHURBAŞKANI OLANAĞI ANİDEN BLOKE EDİLDİ"

İspanya'nın büyük gazetelerinden El Pais ise, "Türkiye'nin İslami bir cumhurbaşkanına sahip olması için ilk olanak aniden bloke edildi" görüşünü dile getirdiği analizinde Erdoğan'ın krizi aşmak için "enerjik" bir hareket yaparak seçim çağrısı yaptığını kaydetti.

LE MONDE: "İPTAL LAİK ELİDİ YATIŞTIRABİLİR"

Fransız Le Monde da, Anayasa Mahkemesinin kararını değerlendirirken "Modern Türkiye'de bir ilk oluşturan birinci tur iptali, Pazar günü İstanbul sokaklarında kitlesel bir gösteri yapan laik elidi yatıştırabilir" yorumunu yaptı.

BBC: "MAHKEMENİN KARARI TÜRKİYE'Yİ DAHA ÇOK BÖLECEK GİBİ"

İngiliz yayın kurumu BBC de, Anayasa Mahkemesi kararına ilişkin olarak "Mahkeme, resmen bağımsız ancak vardığı kararı vermesi için yoğun bir baskı altında idi. Bu da Türkiye'yi daha fazla bölecek gibi" değerlendirmesini yaptı.

TELEGRAPH: "MAHKEMENİN KARARI ERKEN SEÇİME ZORLUYOR"

Daily Telegraph gazetesi de Anayasa Mahkemesi'nin kararının erken seçime zorladığını belirttiği haberinde, kararla birlikte siyasi krizin daha da derinleştiği yorumunu yaptı. Haberde, AKP Hükümetinin, erken seçim öncesinde seçilme yaşını 35'ten 25'e indirmek istediği vurgulandı.

DW: "TÜRKİYE'DE KARGAŞA"

"Türkiye'de kargaşa" başlığını kullanan Alman yayın kurumu Deutsche Welle ise, Anayasa Mahkemesi kararının laik askerler ile kökleri İslam'da olan AKP arasındaki yoğun gerilim sırasında geldiğine dikkat çekti. "Laikler kaygılanıyor" diyen DW, erken seçimlerin genel olarak krizden bir çıkış olarak görüldüğünü kaydetti.

GUARDİAN: "MAHKEMENİN KARARININ SORGULANMASI BEKLENEBİLİR"

İngiliz The Guardian da, Anaysa Mahkemesi kararının İstanbul'da polis ve protestocuların çatıştığı bir gün açıklandığına işaret etti. Gazete "Ancak mahkeme kararının sorgulanması beklenebilir ve sadece hükümet taraftarlarınca değil" görüşünü dile getirdi.

FİGARO: "SAVAŞIN SONRAKİ AŞAMASI ERKEN SEÇİM"

Fransız muhafazakar gazetesi Le Figaro da, Anayasa Mahkemesinin muhalefete hak verdiğini belirterek "Dinciler ile laikler arasındaki savaşın sonraki aşamasının erken seçim çağrısı olabileceği" yorumunu yaptı.

MUNDO: "AKP SİSTEMİNİ DEĞİŞTİRMEK İÇİN ELİNDEN GELENİ YAPACAK"

İspanyol El Mundo da, Başbakan Erdoğan'ın erken seçim kararını açıkladığını kaydederken Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı seçimi sistemini değiştirmek için elinden geleni yapacağını söylediğine dikkat çekti.


ABD'DE YANKILARI

Anayasa Mahkemesi'nin Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunu iptal etmesi üzerine alınan erken seçim kararı, ABD'de geniş yankı buldu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sean McCormack, ortaya çıkan siyasal sorunların, Türk yasaları ve Türk Anayasa'sı çerçevesinde çözüleceğine güvenlerinin tam olduğunu belirtirken, ABD medyası da gelişmeleri analizler ile okuyucularına aktardı.

Cumhurbaşkanlığı seçimi ile ortaya çıkan gelişmeler, ABD tarafından yakından izleniyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü McCormack, günlük basın toplantısında bir soru üzerine erken seçim kararını değerlendirdi.

Türkiye'nin anayasal süreçlerine inançları olduğunu kaydeden sözcü, "Türkiye'nin laik demokrasisine inancımız var. Ülkedeki siyasal sorunların, Türk yasaları ve Türk Anayasa'sı çerçevesinde çözüleceğine güvenimiz tam" dedi. Türk demokratik kurumları ve halkının, demokrasiyi korumak ve geliştirmeye muktedir olduğunu ifade eden McCormack, "Türk demokratik sistemine ve buna önderlik edenlere inancımız tam" şeklinde konuştu.

"DİNİN ÜLKENİN GELECEĞİNDEKİ YERİ OYLANACAK"

ABD medyası da haberlerinde Türkiye'deki gelişmelere geniş yer verdi. New York Times gazetesinin, 'Türk Mahkemesi İslamcı adayı engelledi' başlıklı haberinde "Türkiye'nin en yüksek mahkemesi, İslami geçmişe sahip adayın cumhurbaşkanlığını engelleyerek ülkeyi erken seçim ve dinin ülkenin geleceğinde yerinin olup olmadığı konusunda referandum noktasına getirdi" denildi.

Türkiye'nin önemli bir ABD müttefiki olduğu ve istikrarının içinde bulunduğu sorunlu bölge açısından çok önem taşıdığı vurgulanan haberde, "Mahkeme seçim için yeterli milletvekili olmadığını göstererek ilk turu iptal etti. Ama Abdullah Gül'ün destekçileri kararın siyasi olduğunu belirtti. Önceki cumhurbaşkanları daha az milletvekili ile birinci turda seçildi" ifadelerini yer verildi. Haberde Gül'ün, ülkenin rejimini değiştirmek yönünde gizli bir takvimi olmadığını söylediğine de yer verildi.

"BAZI LİDERLER KENDİLERİNİ LAİK SİSTEME ALTERNATİF OLARAK SUNDU"

Washington Post da haberinde, laiklik yanlılarının safında yer alan Türkiye'nin en yüksek mahkemesi, İslami kökenli partinin adayı için Meclis'te yapılan oylamayı bozduğunu yazdı. Hükümetin bunun üzerine erken seçim kararı aldığı kaydedilen haberde, bu noktaya nasıl gelindiği anlatıldı. Haberde, "Birinci Dünya Savaşı sırasında bir askeri yetkili olan Mustafa Kemal Atatürk, Osmanlı İmparatorluğu'nun düşmesinin ardından laik Türkiye Cumhuriyeti'ni kurdu, kadınlara oy hakkı verdi, İslami giyime sınırlama getirdi ve Arap alfabesi yerine Latin alfabesini kabul etti. Fakat, İslam birçok insan üzerindeki ektisini sürdürdü ve bazı İslami geçmişi olan liderler, kendilerinin liderliklerini laik sisteme karşı bir alternatif olarak ortaya koydu" denildi. Aynı gazetenin dünkü sayısında da, 'Türkiye'de demokrasi krizi' başlıklı başyazıda, laiklik yanlısı muhalefet ve ordunun, yeni cumhurbaşkanının serbestçe seçilmesini engellemeye çalıştığı savunulmuş, ABD Başkanı Bush yönetiminin meseleye karışmaktan kaçındığı ve sessizce orduyu, kışlaya çekilmeye çağırdığı belirtilmişti.

CNN televizyonu da gelişmeleri saat başı izleyicilerine aktardı. Anayasa Mahkemesi'nin cumhurbaşkanlığı seçimini iptal ettiği, bunun ardından erken seçim kararı alındığı belirtilen haberlerde, Başbakan Erdoğan'ın seçim tarihine ilişkin açıklamaları yer aldı. Ayrıca Ankara ve İstanbul'da yapılan mitinglere de değinilerek, AKP'nin adayına binlerce kişinin karşı olduğu ifade edildi.

(AJANSLAR)