Kenan Evren'den sağlıklı yaşam reçetesi
Aylar oldu karşılaşmayalı. Marmaris-Armutalan'daki evinde Kenan Evren'i çok sağlıklı bulduk.
Görüntü, 88 yaşındaki insanın görüntüsü değil.
- Paşam, sağlıklı yaşamın sırrı nedir?
- Anlatayım.
Her sabah, sahilde bir saat yürüyüş.
Saat 09.00'da kahvaltı.
- Kahvaltıda neler var?
- 5 tane zeytin... Yeşil, siyah karışık... Bir dilim kızarmış kepekli ekmek... Yağsız peynir... Bir salatalık, bir domates... 1 bardak da çay.
- Ve kahvaltı tamam.
- Gerisi var... 3 kayısı... Ama günkurusu... 6 badem, 6 fındık, 3 de ceviz.
- Maşallah çeşit bol.
- Üç, dört türlü reçel... Ayva, kayısı, vişne gibi... Tabii çok az... Ve bir de bal... Şunu eklemeliyim, eve tereyağı hiç girmez.
Kahvaltıdan sonra sıra "günlük işlerde."
Gazeteler okunacak. Resim yapılacak. Ve diğer meşguliyetler... Örneğin bir ziyaretçi gelebilir.
Saat 12.00'de öğle yemeği. Evren yemek saatleri konusunda titiz.
Yemekte beyaz et... Balık veya tavuk.
Zeytinyağlı sebze.
Ve salata.
- Arada bir kırmızı et yediğim de olur.
Yemekten sonra "öğle uykusu."
Uykudan sonra meyve.
Veya tatlı.
- Ama hamur tatlısı yemem... Sütlü tatlı olacak... Dondurma da olabilir... Fakat, çikolatasız.
Akşam yemeğinin saati mevsime göre değişiyor.
- Kış mevsiminde saat 18.30-19.00'da akşam yemeğine otururum... Yazın 19.30-20.00'de.
Önce çorba.
Arada bir çorba yerine börek ya da makarna olabilir. Sonra zeytinyağlı sebze.
Ve ana yemek.
- Ana yemeğim balık veya tavuk.
Yemeğin üzerine, meyve.
- Meyve önemli... Yemek aralarında da meyve çok yararlı.
Öğle ile akşam arasında "bir öğün daha" var.
Saat 16.00 sularında "çay ve ev kurabiyesi."
Bizim ziyaretimiz "bu öğüne" denk düştü.
Paşa'nın önüne "2 kurabiye" konuldu.
Evren, servis yapan görevliye talimat verdi:
- Yavuz misafir... Yoldan geldi... Ona 3 kurabiye verin.
- Sayın Evren... Sağlıklı yaşam formülünüzü yazacağız.
- Yürüyüş önemli, onu yazmayı unutma... Bir de kimse motorun bakımını ihmal etmesin.
Yaş 88...Motor bakımlı...
Kenan Evren 88 yaşında. Temmuzda 89'a girecek.
Kilosu, 12 Eylül 1980'deki kilosu.
- Hep aynı kiloyu korurum zaten... 74... 75...
Onun için 20 yıl önceki elbisemi şimdi giyebiliyorum.
Kalp "sağlam."
Tansiyon "127" veya "137" ya da "138."
Kolesterol... Kan değerleri "normal limitlerde."
- Ben doktor değilim... Ama şunu biliyorum... Vücudun içinde bir makine var... Otomobile nasıl iyi bakıyorsan, yağını, bakımını ihmal etmiyorsan, vücuttaki makineye öyle özen göstereceksin.
Sigara yok.
İçki de yok.
- Bazen dost masasında bir kadeh içki... Hepsi o kadar... Ama sağlıklı yaşam için suyu çok içeceksin.
Paşanın önem verdiği konulardan biri de, uyku saatlerine dikkat.
Aracı uzun süre kullanabilmen için, iyi bakman lazım... Vücutta da motor var... Bir gün fazla, bir gün az gaza basarsan motor şaşırır... İyi bakmazsan, yaşantına dikkat etmezsen, vücut da şaşırıyor... Sağlığın kıymetini bil, motoru ihmal etme.
Sokaktaki adam
Muğla'da sorduk, Marmaris'te sorduk. Armutalan'da sorduk, Beldibi'nde sorduk. Köylüye sorduk, kentliye sorduk.
Memura sorduk, emekliye sorduk.
- Kenan Evren ne yapıyor?.. Nasıl?.. Onun için ne diyorsunuz?
Kenan Evren'in otomobiliyle dolaştık. Yol kenarındakilerin ona bakışlarına dikkat ettik. Kırmızı ışıkta durunca, yanındaki araç sürücülerinin davranışlarını gözledik.
Gözlemimiz:
Sokaktaki adam, Kenan Evren'e karşı saygılı... Ondan övgüyle bahsediyor... Onunla aynı yörede yaşamaktan mutlu.
Bir ihtilal lideri, ihtilalden 25 yıl sonra bu ilgiyi görüyorsa, sormak gerek. Neden? İşte Muğla'da, Marmaris'te, köyde, beldede bunu sorduk. Gökovalı balıkçı Ramazan Üstün dedi ki:
- Beyim, adam çalmadı... Çalsaydı, bu dünyada ondan hesap soracak makam mı vardı?.. Üç kuruş tasarruf etmiş, onunla da mektep yaptırdı.
Derin bürokrasi
Kenan  Evren'le birlikte, Marmaris'te yaptırdığı okulu gezdik.
"Okul yaptırandan Allah razı olsun" dedik.
Kenan Evren "aaah, ah" diye iç geçirdi:
- Yeni bir okul daha yapmaya niyetlendim... Ama inanır mısın, pişman oldum.
- Neden paşam?
- Bürokrasi yüzünden.
Marmaris-Armutalan'a "derin devlet" i konuşmaya gitmiştik.
Ama konu "derin bürokrasi" ye kaydı.
- Paşam, sorun nedir?
- Yeni okulu Muğla'da yapmak istedim... Arsa aradık, bulduk... Ama pahalıydı.
- Almaktan vaz mı geçtiniz?
- Hayır... Pazarlık ettik, tam alacaktık ki... Paşam dediler... Satın almayın... Milli Emlak'ın arazisi var... 49 yıllığına size kiraya verelim... Bunu herkese yapıyoruz... Özellikle de hayır işlerinde.
Kenan Evren:
- Talep benden gelmedi... Devletten önerdiler... Kabul ettim. Ve 24 Temmuz 2004'te, Ankara'ya yazı ile başvurdum.
- Sonra?
- Hükümet okul yapımını teşvik ediyor... Yapılan masrafı vergiden bile düşürüyor... Hükümet böyle diyor ama, sen gel bunu, bürokrasinin alt kademelerine anlat... Bürokrasi köstek... Hala temel atamadık... O formu doldur, bu evrakı yolla... Yahu, ne dediyseniz yaptım, daha ne istiyorsunuz?.. İnanır mısın, beni pişman ettiler.
Bu nasıl bürokrasi?
Marmaris'te, Kenan Evren'in yaptırdığı kolejin girişinde
"birkaç çam ağacı" var.
Bunlardan biri "eğilmiş."
Her an devrilecekmiş gibi duruyor. Kenan Paşa:
- Allah korusun, fırtınada devrilebilir... Bir kazaya sebep olabilir.
Ormancılar gelmişler. "Bu ağacın kesilmesi gerekir" demişler. Ve Paşa'ya sormuşlar:
- Efendim, tehlike arz ediyor... Burada öğrenciler var... Bu ağacın kesilmesi şart... İzin verir misiniz?
Evren:
- Ben, olur, kesin, dedim... Ama kesilmedi... Kesemiyorlar. Ankara'ya sorulması gerekiyormuş. Sana başka bir çam ağacı göstereceğim... Kurumuş... Çürüyor... Ormancılar kesemiyorlar. Yine Ankara'nın karar vermesi gerekiyormuş... Ankara, buradaki valisine, kaymakamına, orman müdürüne güvenemiyor mu?.. Bu nasıl bürokrasi?
Bıktıran bürokrasi
Dağlar, tepeler, ovalar, yeşillikler, çiçekler, kuşlar, kelebekler, deniz, kum, güneş, köyler, allı güllü giysiler içinde köylü kızlar.
- Paşam, sanki cennet.
- Evet ama... Bu bürokrasi varken ne yerli girişimci yatırım yapar, ne de yabancı yatırımcı gelir... Bürokrasi herkesi bıktırıyor.
- Paşam, siz bile şikayet ederseniz... Başkaları ne yapsın?
- Burası turistik yer... Sık sık elektrik kesiliyordu... Yeni bir trafo gerekliydi... Sonunda 5 çarpı 5 metrekarelik bir yere, trafo temeli atıldı... 25 metrekare... Ama öyle kaldı.
- Neden?
- Beton dökülen yer, kayıtlarda ormanın mülkiyetinde görünüyormuş.
- Sonra?
- Bir yıl geçti... Bir şey yapılmadı... Orada ağaç yok, bağ yok, bahçe yok... Kuru arazi. Bir yıl sonra ben devreye girdim... Beni dinlediler, hak verdiler... Trafo yapımına izin çıktı ama... Tam 1.5 yılda çıktı.
- Yani toplam 2.5 yıl.
- Daha gerisi var... Trafo bitti, bu defa elektrik bağlamadılar... Yine bürokrasi... İnanır mısın, 3 yıl sonra elektrik bağlandı... Söyle şimdi, bu şartlarda kim yatırım yapar?
Evren'in plaketleri
Kenan Evren'in yaptırdığı okulda bir müze var. Müzenin duvarında da şu yazı: "7. Cumhurbaşkanımız ve kurucumuz Sayın Kenan Evren'e verilen hediyeler."
Neler yok, neler? Yurtiçinden, yurtdışından. Plaket, hatıra eşyası, aklınıza ne gelirse. Evren'e takıldık:
- Plaketleri bir tekne ile açılıp denize atmamış mıydınız? Başladı gülmeye:
- Hayır... Hepsi burada...
Bana verilen hediyelerin bir kısmını da gördün, evde... Hiç denize atılır mı?.. Ben o sözümle bir mesaj vermek istemiştim.
- Nedir mesaj?
- Bu kadar plaket ne olacak?.. Plakete vereceğin parayla, bir öğrencinin ders kitaplarını al... Çocuk okut... Ağaç dik... Fukarayı doyur.
 |
|
|
