Hem rekor, hem faiz düşüşü olmaz

Küresel piyasaları haftalardır ayakta tutan ABD Merkez Bankası'nın faiz indirimi nihayet gerçekleşti. Üstelik beklentilerin üst noktasında. Piyasalar da 16 Ağustos'tan bu yana faiz indirimi umuduyla girdikleri toparlanmayı indirim sonrası da sürdürdüler.
- Dalgalanmanın başlangıcı 23 Temmuz'da Dow Jones Endeksi 13.943 puanken 21 Eylül'de 13.949'a vardı. Yani krize yol açan ülkenin borsası kriz öncesi duruma geri döndü. Dow'un 17 Temmuz'da seans içinde 14.022 puanla, 19 Temmuz'da kapanışta 14.000 puanla kırdığı rekorlara varmasına sadece yüzde 0.50'lik bir oran kaldı. Piyasalar rakamsal olarak düzelmiş durumda.
- 10 yıllık ABD faizi geçen haftayı yüzde 4.63'ten kapattı. Bu, kriz öncesinin yüzde 4.95 olan düzeyinin epey altında. Ama bunu iyiye yormak da zor. Çünkü faizler paranın eve dönüşü ve güvenli liman arayışı yanında ekonominin durgunluğa gireceği beklentisiyle düşüyor.
- Piyasalardaki endişeyi yansıtan Volatilite Endeksi VIX'in değeri 23 Temmuz'da 16.81 idi. 16 Ağustos'ta 37.50'ye kadar çıktı, faiz indirimi sonrası ilk kez 20'nin altına indi ve 21 Eylül'de 18.37'ye geriledi. Valatilite Endeksi'nin düşüşü piyasalarda tansiyonun düştüğünün işareti.

- Faiz düşüşünün anlamı- Faizlerin yüzde 5.25 olduğu bir yerde yüzde 0.50'lik bir düşüş yüzde 10'luk bir gerilemeyi ifade ediyor. Yani ciddi bir düşüş. Etkisi bir iki gün sürse de aslında daha öncesinden indirim satın alınmaya başlanmıştı. İndirim piyasalara iyi geldi, rekorları yakalamaya ramak kaldı. Belki biraz daha iyi olmaya devam edebilirler. Ancak "tamam artık her şey düzeldi" diyen yok. Böyle bir yoruma, ifadeye veya kanaate rastlamadık. Çünkü temel sorunlar yerli yerinde duruyor.
Buna karşılık faiz indirimi önce fiyatları, sonra da bu yolla şirket, banka ve fon bilançolarını düzeltebiliyor. Son açıklanan bilançolarda hasar var. Bu bekleniyordu. Asıl yıl sonu bilançoları daha önemli. Herkes de kendi bilançosunu düzeltmeyi, kurtarmayı düşündüğü için, faiz indirimi istiyor, buna oynuyor.

- Yeni indirim fiyatlara yansıdı- Bunun için de faizlerin düşmeye devam etmesi gerekiyor. Bundan sonraki Fed toplantısı 31 Ekim ve 11 Aralık'ta. Türev ürünlerinin fiyatlamasına göre şimdiden yüzde 0.25'lik faiz düşüşüne yüzde 48, aynı bırakılmasına yüzde 37, yüzde 0.50 düşürülmesine yüzde 9 ihtimal veriliyor. Yani 31 Ekim'deki Fed toplantısında faiz indirimi fiyatların içine girdi bile.

- Verilerin önemi- Bu açıdan önümüzdeki dönemde piyasaların seyrinde açıklanacak bilançolar, şirket ve hedge fon haberlerine duyarlılık kadar ekonomik veriler de etkili olmaya aday. Fed'in faiz indirimini kolaylaştıracak her veri olumlu, faiz indirimini zorlaştıracak her veri de olumsuz algılanacak gibi. Çünkü bu dönemde piyasaların temel kurtarıcısı Fed'in faiz indirimine devam etmesi. Bunu bozacak her gelişme ve her veri piyasaların da moralini bozacak. Bu haberler ve veriler kendi başlarına olumlu olsa da. Örneğin büyümenin beklenenden yüksek çıkması gibi. Büyümenin düşük çıkmasına bu açıdan piyasalar olumlu tepki verebilir. Çünkü Fed'i faiz indirimine zorlayacak. Denize düşenin yılana sarılmasında olduğu gibi piyasalar da faiz indirimine öylece sarılmış durumda.

- Piyasaların açmazı- Piyasalar önümüzdeki günlerde yeni rekorlar kırarsa Fed faiz indiriminden vazgeçebilir. Bu açıdan rekor denemeleri olsa bile, faiz indirimini suya düşüreceğinden, yeni fiyat düzeylerinin kalıcı olabileceğine az ihtimal veriyoruz. Yani piyasalar ya yeni rekorlardan ya da faiz indiriminden feragat etmek durumunda. İkisi birden çok olur.
- Sonuç- "Her sargı her yaraya sarılmaz" Türk Atasözü