'İstesek türbanı serbest bırakabilirdik'

Mir Dengir Fırat. Mehmet Mir Dengir Fırat. Dengir Mir Mehmet Fırat. Doğrusu en sonuncusu. Bir çok siyasi, hatta birçok AK Partili'nin bu ismi ezberlemesi, 3-4 yıl aldı; hâlâ sırayı karıştıranlar çok. AK Parti genel merkezindeki odasında, onu harıl harıl Sevr, Lozan anlaşma metinleri ve bir sürü akademik çalışmayı karıştırırken bulduk. Köşede bir karton kutu dolusu her kuruma ait anayasa taslağı var. Ve hepsinin ortasında Dengir Mir Mehmet Fırat: AK Parti Adana milletvekili, parti kurucusu, genel başkan yardımcısı, genel başkan vekili ve en mütevazı tanımla, Türkiye'nin müstakbel yeni anayasasının "mimarı". Çünkü siyaseten bu projenin motoru, sahibi, sözcüsü ve parti içindeki ağırlığını kullanarak "Bu anayasayı değiştirmeden Türkiye'nin önünü açamayız" tezini Başbakan Tayyip Erdoğan'a kabul ettiren en önemli güç Fırat. Bu yüzden, 1982 Anayasası sonunda değişir ve Fırat'ın her gün gazete ve televizyonlarda savunduğu cinsten bir "sivil" anayasa kabul edilirse, bunda 60'ına merdiven dayamış Adıyamanlı aşiret reisi, 3 dönem milletvekili Fırat'ın büyük etkisi olacak.

* Anayasa değişikliği başörtüsü konusunda kilitlendi. Kuşkusuz bu Türkiye'nin çözmesi gereken bir sorun. Ancak kamuoyu hemen gündeme alınmasına hazır değil. Gizli gündem tartışmaları alevlendi. Tüm anayasa değişikliği türbanı serbest bırakmak içinmiş gibi algılandı.
İşine gelenler öyle algılıyorlar. Doğru. Çünkü asıl niyetlerini söylemekten korkuyorlar.

* Nedir asıl niyetleri?
Asıl niyetleri egemenliğin kime ait olduğu ve bunun nasıl kullanılacağı meselesidir. Anayasa ne diyor? (okuyor) 82 Anayasası'nın 6. maddesi. "Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Türk milleti egemenliğini anayasanın koyduğu esaslara göre yetkili organların eliyle belirler, kullanır." Peki anayasanın koyduğu esaslara göre yetkili organ hangileridir? Anayasanın fihristine bakıyoruz. Mesela Televizyon Üst Kurumu var burada. TRT de var. YÖK var. Ama gerek 1924 anayasasında gerekse hocaların hazırlamış olduğu taslak bunu net ve açık şekilde gösterir. Diyor ki, egemenlik kayıtsız şartsız miletindir. Millet bu egemenliğini yasama, yürütme ve yargı erkleriyle kullanır. Bu organlar bu yetkiden vazgeçmek istemiyor. İstedikleri bu milletin vekaletini almadan onun adına egemenlik kullanmak ama bu egemenliğin sonunda da ona hesap vermemek. Alışkanlık bu. Asıl kavga 50'lerden beri bunun üzerinedir.

* İlginç bir açı.
Biz yalnız başörtüsünü serbest kılmak istesek, aslında çok daha kolay ve çok daha az baş ağrısı yapabilirdik. Anayasanın ilgili maddesini değiştirirsiniz, bir fıkra koyarsınız, halkın oylamasına götürürsünüz. Çıkmaz mıydı? Çok kolay. Ekimdeki referanduma bir madde eklenirdi. Ama yanıldıkları bu. Biz, anayasa değişikliğinin temeline başörtüsünü oturtmadık. Biz asıl biraz önce problem olarak gösterdiğim temel sorunları çözmek için yeni anayasa yapma ihtiyacı hissediyoruz. Özgürlükleri kısıtlayan anayasa olmamalı.

* Peki önümüzdeki yıl yapılamaz mıydı bu iş?
Olabilirdi. Biz hangi tarihin daha yumuşak bir tarih olduğunu bilmiyorduk. Çünkü zaten bu çalışmanın sonuçlarını belki 2008'in ortalarında göreceğiz.

HADİ NAMAZA GİDELİM
* Kızlarınız da Alman kökenli, eşinizin de başı açık. Mahalle baskısı hissediyorlar mı?
Hayır. Kesinlikle. Hiçbir şey yok.

* Peki siz AKP içinde daha muhafazakâr olmak adına dışlandığınızı hissettiniz mi?
Hayır, hayır. Böyle bir şey hissetmedim. Kimse benim inançlarımla ilgili beni sorgulamadı ve bana bu konuda bir teklif de gelmedi. Namaz vakti 'buyurun hadi namaza gidelim' denilmedi bana hiçbir zaman. Herkes kendi ibadetini kendisine göre yapıyor.

* Mahalle baskısı tartışmaları uydurma mı?
Ben tamamen uydurma buluyorum. Türkiyede iki grup insan var. Bir Türkiye'yi yaşayanlar, diğeri Türkiye'nin dışında yaşayanlar. Sitelerde, lüks evlerde, havuzlu, etrafı yüksek duvarlarla çevrili, kameralarla korunan, kapısında bekçileri olan kesim. Bunlar Türkiye'yi televizyondan, dizilerden izliyorlar.

* Ama Türkiye'de muhafazakârlaşma trendi olduğu aşikâr.
Dünyada muhafazakârlaşma var. ABD de, Almanya da giderek muhafazakârlaşıyor. Ama mahalle baskısı var mı? Yok. Gidin bakın görün.

* Yani sizin kızlarınız, hiçbir gün gelip 'Baba şu mahallede başım açık olduğu için rahatsız oldum' demedi.
Yok hayır, hayır kesinlikle demedi. Başörtülü arkadaşları da var, açık da. Bu toplumun belli bir kesiminin, elit tabakanın kafasında yaratmış olduğu bir evham. Anadolu'da yok. Orada kadın erkek eşitliği daha sağlam.

'BUZ GİBİ HAZIRLARIZ'
* Tansiyonu düşürmek adına frene basmak ya da geri adım atmak söz konusu olabilir mi?
Hayır hayır, bu çalışacak. Tansiyonu düşürmenin en güzel yolu tansiyon ilacıdır. Biz bir çalışma yapıyoruz. Kabul edilir edilmez onu bilemiyoruz. Ama eğer Barolar Birliği anayasa hazırlayabiliyorsa biz de buz gibi hazırlarız. Herkesten katkı bekliyoruz.

* Örneğin ben de katkıda bulunabilir miyim?
Tabii tabii yazılı ya da sözlü olarak alabiliriz. Her vatandaşın böyle bir hakkı var. Bu taslağı YÖK'e de göndericeğim. Medyaya da vereceğiz.

* Kurucu meclis tartışmasına ne diyorsunuz?
Meclis anayasa yaptığı andan itibaren zaten kurucu meclistir.