Durgunluk varsa faizler ne hızda inecek?

Amerika'da açıklanan tek bir veri, şimdiye kadar kademeli şekilde devreye sokulan üç önlemi de devre dışı bırakarak küresel piyasalarda yeni bir satış dalgası yarattı. 18 Eylül toplantısında ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimini bekleyen ve bunun verdiği destekle ayakta duran piyasalar, Amerikan ekonomisinde durgunluğun başladığını gösteren tarım dışı istihdamın ağustos ayında 110 bin artış yerine 4 bin azalmasıyla yeni bir vurgun yedi. Hisse senedi borsaları yüzde 2.5'e varan kayıplar yaşarken para güvenli limanlara sığınmayı hızlandırdı. Bu nedenle altının onsu 12 Mayıs 2006'dan sonra ilk kez 706 dolara kadar çıktı. 10 yıllık Amerikan hazine tahvillerinin faizi de yoğun alımlarla yüzde 4.36'ya indi. Cuma gününe yüzde 4.50 seviyesinden başlayan 10 yıllık tahviller günlük bazda ciddi bir düşüş gösterdi. Faizler 13 Haziran 2007'de yüzde 5.32 düzeyine kadar yükselmişti.
Elbette cuma günü açıklanan veriler piyasalar tarafından fiyatlandı. Ancak kapalı olduklarından Asya borsalarında değil. Onu da bugün göreceğiz.

- Belirsizliği kaldırdı- Tarım dışı istihdamın 4 yıl aradan sonra azalması, dalgalanmanın ekonomide durgunluğa yol açmaya başladığını gösterdiği gibi, Fed'in faiz indirip indirmeyeceği belirsizliğini kökünden halletti. Her ne kadar Fed indirim yönünde işaret vermiş olsa da, piyasalar toplantının yapılacağı tarihe kadar iyi seyrini koruyabilseydi, böyle bir kararın çıkması kesin değildi. Özellikle de Fed Başkanı Ben Bernanke, geçmiş dönem başkanı Alan Greenspan'in her sıkıntıda faiz indirerek ve likidite vererek piyasalara yardım politikasına son vermek istiyordu. Bunun için de faiz indirimine gitmekten yana değildi. Ama piyasalardaki kötüleşmenin çok hızlı olmasını ve ekonomiye zarar vermesini de istemiyordu. İşte cuma günkü istihdam rakamları Fed'e veya Bernanke'ye faizleri indirmesi için yeterince gerekçe verdi. Üstelik fazlasıyla. Artık piyasalar iyi seyretse bile Fed faizleri indirmekten kaçınamayacak.

- Belirsizlik nerede?- Ağustos ayı istihdam verileri, ABD'de temmuz ve ağustostaki finansal piyasa dalganmalarının hemen ekonomiye yansıması yanında dünyanın bir numaralı ekonomisinin çok da kırılgan hale geldiğini gösteriyor.
Nitekim yüzde 0.250.50 indirimleri ihtimal dahilindeyken cuma gününden itibaren vedeli piyasalarda gelecek bir yıldaki faiz indirimleri toplamı yüzde 1.5'e kadar vardı. Dolayısıyla indirimdeki belirsizlik, Greenspan dönemindeki "bebek adımları" gibi yüzde 0.25 mi, yoksa "genç adımları" diye tanımlanan 0.50 mi, hatta daha yüksek bir rakam mı olacağında toplanıyor. Elbetteki piyasalar toptan indirimi ister. Olumlu anlamda piyasalara şok verecek olan da zaten beklenmeyen senaryonun gündeme gelmesi. Ancak "herkese, arşınına göre bez vermedikleri" bir gerçek.