kapat
   
SABAH Gazetesi
 
   Son Dakika
   Yazarlar
   Günün İçinden
   Ekonomi
   Gündem
   Siyaset
   Dünya
   Spor
   Hava Durumu
   Sarı Sayfalar
   Ana Sayfa
   Dosyalar
   Teknoloji
   Emlak
   Otomobil
   Detaylı Arama
   Arşiv
   Etkinlikler
   Günaydın
   Televizyon
   Astroloji
   Magazin
   Sağlık
   Cuma
   Cumartesi
   Pazar Sabah
   İşte İnsan
   Sinema
   20. YILA ÖZEL
   Turizm Rehberi
   Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Nazi kamplarındaki Türkler
Nazi kamplarındaki Türkler
"435 bin Rus askeriyle birlikte esir düştüm"
"Kampta her gün 10 kişi ölüyordu"
"Pasaportum yok diye kurşuna dizeceklerdi"
"Getirdikleri Yahudiler ertesi günü yok oluyordu"

Nazi kamplarındaki Türkler

"Gamalı Haçla Kızıl Yıldız arasında" adlı belgeselde 2. Dünya Savaşı'nda Almanlar'a esir düşen Türkler'in hikayesi anlatılıyor.

NBA'de oynayan basketbolcu Mehmet Okur'un anneannesi Fatma Baştimur'dan tarih profesörü İlber Ortaylı'nın annesi Şefika Ortaylı'ya, Dr. Mehmet Kengerli'den Ethem Feyzul'a pek çok Türk'ün kaderi Nazi kamplarında kesişti.

SÜRGÜNE GÖNDERİLDİLER
İkinci Dünya Savaşı yıllarında SSCB topraklarından sürgüne gönderilen yüzbinlerce Türk'ten sadece birkaçının öyküsü "Gamalı Haç İle Kızıl Yıldız Arasında" adlı bir belgeselle gün ışığına çıkıyor.



Nazi kamplarındaki Türkler

23 Ocak'ta TRT-2'de yayınlanacak belgesel Nazilerin Sovyetler Birliği'ni istila etmesi ve o topraklarda yaşayan Türklerin sürgün yolculuklarıyla başlıyor. Sürgünlerin çoğu doğdukları topraklara dönmemiş Fatma Baştimur, Ruslar'a yakalanmamak için İtalya'ya kadar süren yolculuğunu anlatıyor. Şefika Ortaylı oğlu İlber'in doğduğu kampı daha sonra ziyaret etmiş. Ethem Feyzul ise Alman birlikleri arasına yerleştirilen Türkler'den bahsediyor.

Fatma Baştimur 15 yaşındayken Almanlar'a esir düşmüş, çırılçıplak vagona bindirilen 300 kişinin arasında, bilmediği yere doğru sürgüne gitmiş. Bir çukurda üç ay yaşayan Şefika Ortaylı doğduğu topraklara ancak 36 yıl sonra bir gezi vesilesiyle dönebilmiş. Savaşta kaybettiği ayağının yerine taktığı tahtadan ayakla yürüyebilen Tataristan doğumlu Ethem Feyzul ise vagonlarda istif edilen insanları hatırlıyor. Onlar İkinci Dünya Savaşı yıllarında SSCB topraklarından sürgüne gönderilen yüzbinlerce Türk'den birkaçı yalnızca. Nazi istilasından paylarını alıp doğdukları topraklara dönemeyip, hayatları gamalı haç ile kızılyıldız arasına sıkışmış ve tarihin çok az bilinen sayfalarının tanıkları.

TRT-2'de 23 Ocak'ta başlayacak belgesel, "Gamalı Haç ile Kızıl Yıldız Arasında" İkinci Dünya Savaşı'nda Almanlar'a esir düşen Türkler'in hikayesini anlatıyor. Belgesel, Alman yazar Patrick Von Zur Mühlen'in aynı adlı kitabı ve Kızılordu'da teğmen rütbesiyle savaşıp, önce Polonya'ya ardından da İngiltere'ye giden Kırımlı Türk yazar Cengiz Dağcı'nın kitaplarından yola çıkılarak hazırlanmış. Yönetmen Neşe Sarısoy Karatay'ın 2004 yılında başladığı uzun görüşmeler, yüzlerce tanığın ifadeleriyle de şekillenen yapıt, yalnızca Sovyet topraklarında yaşayan Türklerin trajik hikayelerini anlattığı gibi, İkinci Dünya Savaşı'nın çok az bilinen yönlerine de ışık tutuyor.

TÜRK İŞİ SCHINDLER LİSTESİ
Gamalı Haç ile Kızılyıldız'ın hikayesi 1994 yılında belgeselin danışmanlığını da yapan Zafer Karatay'ın bir arkadaşıyla Mavi Yayınları'nı kurması ve ilk kitap olarak da Alman yazar Zur Mühlen'in kitabını yayınlamasıylabaşlıyor. KendisiKırım Türk'ü olan Zafer Karatay SSCB'nin dağıldığı 1990'lı yıllara kadar Muhlen'in kitabından belgesel yapma olanağı bulamamış, SSCB'nin dağılması, olayları yaşayanların üzerlerinden korkularını atmasıyla hazırlıklara girişilmiş ve daha önce Osmanlı Devleti'nin Doğuşu belgeseliyle 2000 yılında Sedat Simavi Ödülü'nü alan Neşe Karatay'ın yönetiminde proje hayata geçmiş. "Bizim için beş dakika gibi görünen şey onlar için hayatlarının en büyük trajedisi" diyor Karatay belgesel için. Kuzey Kafkasya'dan ABD'ye, Almanya'ya kadar belgesel için gittikleri her yerde aynı trajedinin izlerini görmüşler. Biri Karaçay'da (Nalçık özel bölgesinin başkenti) diğeri ABD'de yaşayan ve birbirlerini 60 yıldır görmeyen akrabaların bir araya geldiği an, tarihçi İlber Ortaylı'nın doğduğu kampın yanındaki otel, ABD Başkanı Bill Clinton'a danışmanlık da yapan Orhan Sadıkhan'ın anlattıkları hepsi de o trajedinin parçaları. Bugün New York'un sayılı zenginlerinden olan Sadıkhan'ın, "patatesten yaptığı mühürle Alman kamplarından Türkleri nasıl çıkarttığını, Fatih'te bir Kırım Türk'ünün kahveden Alman kamplarında kalan esir Türkler'e 'bunlar akrabamız" diyerek sahte mektuplar gönderdiklerini" anlatıyor Karatay. Basketbolcu Mehmet Okur'un annesi Fatma Baştimur'un Kırım'dan İtalya'ya devam eden uzun yolculuğu, Türkistan ordusunda Ruslar'a karşı savaşan eski Kızılordu askerleri, 3 bin kilometre yol teptikten sonra 50 metre uzağındaki babasına ulaşamayan Nafi Yahyaev'in hikayesi de dahil bütün bu hikayelerin özü hayatları iki sembol arasına sıkışmış insanların trajedisi.

Nuh KÖKLÜ

DİĞER GÜNCEL HABERLERİ
 820 Ali işte, 134 Zeynep sokakta
 Oğlanlar okula kızlar işe
 İki gözüm iki çeşme
 Ünlüler Kendi Yeni Yıllarını Anlatıyor
 Piri Reis Haritası'nın esrarı
 İçtihatta ayıp olmaz!
 Enver'in hırsı faciayı yarattı
 Tarihimizde duygusal bir boşluk olduğunu gördüm
 Japonya'da 115 yıllık Türk izleri
 Cumhuriyet Cumhuriyet'i tartışıyor
 Arka bahçeden gelen 'gürültü' Hugo Chavez
 Peynirdeki diş izi hırsızı ele verdi
 Noel Baba yine çocukları sevindiriyor
 Hastalar ölüyor ve Babuna kaybetti
 Attila İlhan anılacak
 Çoktan susmuş sesin dinmeyen yankısı
 Put değil bin yılın kanatları onlar
 20. yüzyılın aklı Sartre 100 yaşında
 Bu romanlar edebiyatta değil adliyede konuşuluyor
    Pazar Sabah Yazarlar
  » Güncel
    Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
BALÇİÇEK PAMİR
Komplo teorisi sever misiniz?
Yabancı elçiler bilgi...
MEHMET ALTAN
Bamya çorbası
Bamyaya bayılarak yiyen çocuk var mıdır,...
ÖNCEL ÖZİÇER
Kurban olurum ben, bize!
Herkes neden bu kadar...
REFİK DURBAŞ
Siena ve Ülkerspor kültür maçı
Kırk yıla yaklaşan...
KAZIM KANAT
Yaş 75... Yolun yarısı eder
Umudun umudu...
En devrimci Fransız otomobili
En devrimci Fransız otomobili
Renault Espace, Fransa'da Robespierre'den sonraki en büyük devrimci.
Paşanın gece uçuşu
Paşanın gece uçuşu
atv Airport, dünyanın sayılı hava akrobasi timlerinden Türk...
Bangladeş yetimhaneleri-ne Türk modeli
Türk ve Bangladeşli gençler, kendi sivil toplum kuruluşları...
Terapistim yok koçum var
Son yılların gözde mesleği "koçluk" giderek yayılıyor. Elmas Genç ise...
Yemeklerin cilası pilav
Türk pilavı ne İtalyanlar'ın rizottosuna ne Çinli ve Japonlar'ın pirinç...
Fatih'in sevdiği karidesler
Sultanın yemeğini önce çaşnigirbaşı, yani çeşni tadıcı tadar sonra padişah...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.