Ardı ardına gelen olumlu haberler mali piyasalarda atmosferi değiştirdi. Reel ekonomide henüz gerçekleşmedi ancak mali piyasalar (U) dönüşü yaptı bile.

17 Eylül borsa endeksi için dip seviyeydi. Seans içinde inilen 6.882 puan veya 0.43 cent düzeyi tarihi alt seviyeyi ifade ediyordu. O tarihten beri borsa hem yeni yıl ve yeni program hazırlıklarının hem de sağlanacak dış kredinin etkisiyle yükselişe geçti. Üç ayı bulan bu çıkışında borsa hafta içinde 13.045 puana veya 0.93 cente kadar yükseldi. Dolar bazında yüzde 116'lık artışı ifade eden bu çıkış aynı zamanda yılsonu canlanmasıyla çakıştı. 16 yıllık geçmişinin 14'ünde yılsonu canlanması yaşayan İMKB, 1999'da yüzde 177 fiyat artışına varan yükselişiyle en görkemli yılsonunu yaşadı. Bu yılki yüzde 116'lık artış ise ikinci büyük yılsonu canlanması oluyor.

* Dolarda alt sınır- Borsadaki bu canlanmayı destekleyen etkenlerden biri, döviz kurundaki yükselmenin durulması ve son haftalarda hızlı bir düşüş içine girmesiydi. 5 Ekim'de 1.678 bin lira ile en yüksek seviyesine çıkan dolar o tarihten bu yana geriliyor. Cuma günü 1.400 bin sınırından gelen alımlar kuru yukarı çekti ve 1.430'lar düzeyinde haftayı kapatmasını sağladı. Dolarda iki ayı geçen sürede meydana gelen düşüş yüzde 16.5'e varıyor. Bu ciddi bir rakam. Üstelik reel kur endeksi, ihracatçıların rekabet güçlerini korumaları, Haziran ayında 1.160 bin liradan iç borç takasına giren bankaların zarara geçmemesi için, 1.450 civarındaki bir kur gerekiyor. Bunun altına indiğinde kamu bankalarının alıma geçtikleri ve kurun yeniden toparlandığı dikkati çekiyor. Dolayısıyla kurun tabanı bulunmuş gibi, yani doların düşüşü bu kadarıyla yeterli.

* Faizde taban- Faizler hafta içinde yüzde 70'e kadar indi ve gösterge kağıtları haftayı yüzde 71-72 düzeyinde kapattı. Yüzde 95-96'dan başlayan faiz düşüşü iki ayda 25 puana vardı. Faizlerin bu inişi içinde önümüzdeki aylarda enflasyon düşüşü, Merkez Bankası'nın muhtemelen gecelik faizleri düşüreceği beklentisi de var. Üstelik 2002 yılı için Hazine'nin hedeflediği ortalama ağırlıklı borçlanma faizi yüzde 71. Yani o düzey şimdiden yakalanmış. Hem piyasalardan edindiğimiz izlenim hem de bizim kanaatimiz faizdeki düşüşün sonuna gelindiği veya sonuna çok yaklaşıldığı biçiminde. Yani faizdeki düşüş yeterli bir düzeye varmış.

* Satın alacak ne var?- Üç yatırım aracını da yakından etkileyen olumlu gelişmeler büyük ölçüde satın alınmış durumda. IMF ile anlaşmaya gidilmesi ve 10 milyar dolarlık dış kredi bunların içinde. Şimdi geriye anlaşmanın detaylarının açıklanması ve ev ödevlerimizi yapmamız kalıyor. İhale, borçlanma ve tütün yasalarının çıkarılması sırada bekliyor. Bu yasaların çıkarılması, piyasaları sürükleme yerine diri tutmada yararlı olabilir.

-Yeni bir heyecan ise belki hafta sonunda yapılan Laeken zirvesinden AB konusunda gelebilir.

-Yeni program açıklandığında ve tanıtımı yapılmaya başlandığında bunun da olumlu bir etkisi olabilir.

-Yabancılar olumlu raporlar yayımlamaya başladılar. Bunun devamı gelebilir. Yeni yılla birlikte yabancılar da Türkiye'de pozisyon almakta istekli olabilirler.

-Yeni program çerçevesinde yeni yılda özelleştirmeye yeniden başlanacak olması, piyasalar tarafından satın alınabilir bir gelişme.

* Dinlenme ihtimali- Bunlar faizde ve dövizde değil ama borsada bir miktar daha potansiyel olabileceğini gösteriyor. Piyasalar güçlü olmasına güçlü, ancak heyecan yaratacak ve trendleri devam ettirecek yeni haber ve heyecan eksikliği de var. Bunu buluncaya kadar da, en azından iki yatırım aracında bir süre için dinlenme ihtimali yüksek.

* Sonuç- "Acele eden kadın, kıçsız uşak doğurur" Türk Atasözü