Hazine, hafta başında sürpriz bir atakla yurtdışında dolar cinsi tahvil satışına çıktı. 500 milyon dolar olarak sonuçlandırdığı ihraca, 1.3 milyar doları aşkın talep geldi. Yüzde 11.5 getiriyle satılan 5 yıl vadeli tahvillerin büyük çoğunluğu 'ellerini ovuşturan' yabancı bankalar tarafından kapışıldı. Pek çok Türk bankası açıkta kaldı!

Türk bankaları döviz cinsi tahvile karşı zaten çok iştahlıydı. Nedeni belli! Döviz mevduatlarının toplam mevduat içindeki payı yüzde 60'a kadar tırmandı. Ortalama yüzde 6 ile 8 aralığında maliyetle mevduat toplayan bankaların bu parayı değerlendirecek fazla alternatifi yok. Kredi piyasası henüz canlanmadı. Bankalararası piyasada faiz, ABD'deki faiz seviyesine eşit: Yüzde 2-2.5. En cazip fırsat Hazine'nin ihraçları. Hem iç piyasada, hem de dış piyasada yüzde 11 ve üzerinde getiriyle borçlanan Hazine, bankaların topladıkları mevduatın en azından bir kısmını kârlı bir şekilde değerlendirmelerini sağlıyor.

Dönüş noktası
11 Eylül, Türkiye tahvilleri için bir dönüş noktası oldu da denilebilir. Önce, iki yatırım bankası, "stratejik önemi yüksek" olarak nitelendirdikleri Türkiye'nin tahvillerine 'al' tavsiyesi verdi. Yaz aylarından itibaren sadece Türk bankalarının talep gösterdiği eurobond'lara ilgi daha da arttı. Telekom krizi nedeniyle Temmuz ayında aynı vadedeki ABD tahvillerinin 11 puan üzerinde işlem gören Türkiye tahvillerinin faiz marjı, 9 puana indi. Ardından IMF'nin yeni ek yardım haberiyle marj 8 puanın altına geriledi. 'Türkiye borcunu ödeyemez' kaygısı taşıyanlar da talep gösterdi.

JP Morgan tarafından oluşturulan Gelişmekte Olan Ükelerin Tahvil Endeksi'ne göre Türkiye'nin performası diğerlerine oranla çok iyi. Temmuz'da endeksin 2.8 puan üzerinde seyreden tahvillerin getirisi, 4 ayda ortalamanın 1.5 puan altına indi.

Kriz öncesine gelemedi
Bu kadar talep artışına karşılık Hazine maliyetini indiremiyor. ABD'de faizler düşmesine rağmen, Türkiye aylardır yüzde 11'in üzerinde borç alıyor. Çünkü piyasalarda Türkiye'nin daha önce sattığı tahvillerin faizi yüzde 11'in altına düşmüyor.

Eylül sonrası iyi performansa karşın, Türkiye'nin kriz öncesi döneminden hâlâ uzak olduğunu şu örnek açıkça gösteriyor:

Hazine Ocak 2000'de yüzde 11.875 kupon faiziyle 30 yıl vadeli tahvil ihracı yaptı. Bu tahvillerin ABD tahvillerine göre faiz marjı 5.25 puandı. Son yapılan 5 yıllık ihracın kupon faizi yüzde 11.375. Ancak faiz marjı 7.37!

Bankalarda ne kadar eurobond var? (milyon dolar)

Tarih	Eurobond portföyü	Toplam tahvillere oranı (%)
23 Şubat 2001	2.687	20.95
30 Mart 2001	3.757	27.10
27 Nisan 2001	3.285	25.92
25 Mayıs 2001	5.374	16.33
29 Haziran 2001	4.732	16.02
27 Temmuz 2001	4.335	16.06
31 Ağustos 2001	5.523	19.34
28 Eylül 2001	6.954	26.04
26 Ekim 2001	6.983	26.54
2 Kasım 2001	7.062	25.95