Amerika Katrina Kasırgası'yla rüyasından uyanıyor
ABD'nin en güzel eyaletlerinden Louisiana, şu anda Katrina Kasırgası'nın ardından hala sular altında. Ölü sayısının 25 bin civarında olduğu, maddi hasar tutarının ise 50 milyar doları geçeceği tahmin ediliyor. Red Kit'in "Mississippi Kumarbazı" macerasında gösterildiği üzere, eyalet zaten nehir taşkınlarına alışıktır. Nehir gemisi dümencisinin söylediği gibi, "Nehir kaybolduğunda telgraf direkleri boyunca yol alırız". Mississippi nehrinden güneye inerek 1682'de Meksika Körfezi'ne ulaşan Fransız kaşif Robert de la Salle, bölgeyi Fransa adına sahiplenerek, Kral 14. Louis'nin şerefine Louisiana adını verir. Fransızlar 1702'de Baton Rouge'u (Kızıl Değnek) ve 1718'de Nouvelle Orleans'ı kurarlar. Aynı tarihlerde Kanada'nın İngilizlere geçmesi sonucu çok sayıda Fransız Louisiana'ya gelir, bunlara Kanadalı'nın (Acadien) bozulmuş hali olan Cajun denilmektedir. Fransızlar buraya çok sayıda Dahomeyli köle getirmişlerdir. Ancak Avrupa savaşları nedeniyle "Para, para, para!" diyen Napoleon, 1803'te burayı 15 milyon dolara ABD'ye satar. Bu arada 1804'te Haiti'nin bağımsız olmasıyla, çok sayıda Fransız, Dahomeyli köleleriyle Louisiana'ya gelir. Dahomeylilerin dini olan Vodu, bugün hala varlığını sürdürmekte ve beyazları korkutmaktadır.
CAZIN VATANI
Louisiana bugün 115 bin 306 km2 yüzölçümü olan 4.5 milyon nüfuslu bir eyalet. Halkın 260 bini hala Fransızca konuşuyor. Bugün ABD sathında Fransızca adı veya soyadı olan birçok zencinin kökleri bu eyalete dayanıyor. Örneğin ünlü şarkıcı Beyonce'nin anne tarafından kökleri burada. Louisiana cazın vatanı olmakla da ünlü; özü itibariyle bir zenci müziği olan caz, New Orleans varoşlarının marifeti, o kadar ki New Orleans'ın  uluslararası havaalanının adı Louis Armstrong International Airport. Eyalet, bataklıklarla dolu dümdüz bir ova, en yüksek yeri Mont Driskill sadece 163 metre. Kızılderililerin "Suların Babası" dedikleri Mississippi, eyaleti kuzeyden güneye kat ediyor. Mark Twain'in "Tom Sawyer" ve "Huckleberry Finn"ini okuyanlar, bu nehrin civarındaki son derece renkli hayatlar hakkında fikir sahibi olabilir. Zencilerin yüklediği pamuk balyalarının taşındığı koloni tarzı evlerin benzeri gemilerin dolaştığı nehir, ABD'nin kuzeyinden doğar, Meksika körfezine dökülmeden önce Bayou denilen geniş ve sığ, durgun su alanları meydana getirir. Katrina Kasırgası'nın bu denli etkili olmasının başlıca nedeni, arazinin düz ve bataklık olmasının yanı sıra, Mississippi'nin azgın sulara yardımcı olmasıdır. Fakat afet ne kadar büyük olursa olsun, dünyanın en "güçlü" ülkesinin duruma egemen olmakta çok gecikmesi birçok soru işareti doğurmuştur. Dünya medyasına "Yağma yapıyorlar" diye teşhir edilen insanların aslında yardım gelmemesinden ötürü su ve yiyecek bulmak için marketlere girdiklerinin anlaşılmasından sonra "Amerikan Rüyası" iyice sorgulanmaya başladı. ABD Ulusal İstatistik Bürosu'na göre, 2004'te fakir sayısı 1.1 milyon artarak 37 milyona ulaştı yani toplam nüfusun yüzde 12.7'si. Çok fakir sayısı ise 15.6 milyon yani ABD'nin yüzde 5.4'ü. Zencilerin yüzde 25'i, Hispaniklerin yüzde 22'si fakir. Zencilerin yüzde 10'u çok fakir. Hiçbir sağlık sigortası bulunmayanların sayısı 46 milyon (yüzde 15.7). Zencilerde bu oran yüzde 35'in üzerinde. Siyahların yüzde 9.4'ü ya hapis yatmış ya gözetim altında. Beyazlarda bu oran yüzde 1.9. ABD Ticaret Bakanlığı'na  göre, aile başına gelir son yıl içinde yüzde 2.2 geriledi. Aynı oran zencilerde yüzde 5.4. Luxembourg Income Study'ye göre, yalnız yaşayan annelerin çocukları ülkelere göre şu fakirlik oranlarına sahip; İsveç, Danimarka, Belçika ve diğer birçok Avrupa ülkesi yüzde 10'dan az. Kanada yüzde 50.2, Avustralya yüzde 56.2, ABD yüzde 59.5. ABD'de zencilerde bu oran yüzde 70'lere çıkıyor yani ABD'de devlet fakirlere yardım etmiyor. ABD'de 1900'de 8 beyaza karşılık 1 renkli insan varken, bugün 3 beyaza karşılık bir renkli bulunmaktadır. Resmi bir nüfus projeksiyonuna göre, 1995'te yüzde 64.5 olan beyaz nüfus 2005'te yüzde 57.3'e gerilerken, yüzde 31.6 olan zenci oranı yüzde 35.7'ye çıkacak. Bu da ırkçılığı artırıyor. 30 bin üyesi olduğu sanılan Ku Klux Klan, zenci avına yeniden başladı. Luxembourg Income Study'ye göre, devlet müdahalesi öncesi ve sonrası çocuk fakirliği oranları bazı ülkelerde şöyledir: Finlandiya önce yüzde 12, sonra yüzde 3; Danimarka önce yüzde 16, sonra yüzde 3; Fransa önce yüzde 25, sonra yüzde 7; Birleşik Krallık önce yüzde 30, sonra yüzde 10; ABD önce yüzde 26, sonra yüzde 22. Dünya jandarmalığına soyunan Bush yönetimi ABD halkının hızla fakirleşmesine neden olmakta; fakirler çok fakir olmakta, çok fakirler de açlık sınırının altına düşmektedir. Louisiana nüfusunun yarıya yakını renkli insanlardan oluşmaktadır. Amerikan rüyası galiba Katrina'yla sona erdi! Yöneticilerin "Biz haber verdik, kaçsalardı" dedikleri Louisiana zencilerinin çoğunun arabası yok!
Mehmet Ali Kılıçbay
|
