|
"Dokunmanın Mutluluğu"
Bu yazının başına oturduğumda "Tanrı'ya biraz daha yaklaştığını" öğrendiğim Papa'nın sağlık durumunu aktaran haberler içindeki bir tanesi dikkatimi çekti... Televizyon, Katolik adetleri gereği, Papa'nın "alnına masaj" yapıldığını söylemekteydi... Katolik gelenekler, yaşamdan umut kesilince "alna masaj" yapılmasını öngörüyormuş. Son bir dokunma gibi...
***
Doktor Russ A. Rueger'in bir zaman önce yayınlanan "Dokunmanın Mutluluğu" diye bir kitabı var... Orada toplumların "dokunma tabusu" masaya yatırılır... Rueger şöyle der: "Her yıl insanın beş duyusundan dördünü tatmin etmek için milyarlarca dolar harcanıyor. Bu duyulardan bir ya da birkaçının etrafında kocaman endüstriler türedi. Televizyon ve filmler göze hizmet ediyor; radyo ve müzik setleri duyma duyusuna; süper marketler ve restoranlar tad alma duyusunu tatmin ediyor, kozmetik şirketleri ise koku alma duyusuna zevk veriyor. Oysa dokunma duyusu çoğunlukla dışarıda bırakıldı."
***
Russ Rueger, dokunmanın yatak odasında zincire vurulduğunu söyler. Yatak odası dışında insanların birbirine dokunması toplumsal tabularla sınırlandırılmıştır. Herkes herkese istediği gibi dokunamaz. Bunun yarattığı sonuçları da şöyle sıralar: 1. Kendiliğinden cinsel karşılaşmaları engelleyerek insanı hayvandan ayırır. 2. Bu tabu, çiftleşmenin kur yapma ve evlilik gibi uygun toplumsal adetlere güvenle kanalize edilmesini sağlar. Bu da bir dişinin çocuğunun babasının belirlenmesini ve aile sorumluluğunu korumayı çok daha kolaylaştırır. 3. Bu gelenek, aynı zamanda evliliklerin doğru sınıf ve güç ilişkileri içinde tutulmasına da yardım eder. Fakir bir çiftlik kahyasının zengin bir mirasyediyle kendiliğinden oluşan sevgisini ifade etmesine izin verilseydi çok farklı bir toplumumuz olurdu. 4. Bu tabu, devletin kanun gücü üstünde bir tekel kurmasına da izin verir. Örneğin, polis memurları, bu dokunma kuralından muaftırlar. Bizi yakalayabilir, götürebilir, dürtebilir ve bizi yönlendirebilirler. 5. Birbirimizi itip kakmamızı yasaklayarak toplumun kontrolünün sağlanmasını da kolaylaştırır. Kendimizi savunmanın yükü devletin sorumluluğuna verilir.
***
Dokunmanın Mutluluğu, "dokunma tabusunu" temellendiren yapıyı incelerken bu tabunun yarattığı olumsuzlukları da eleştirir. Bu geleneğe eleştirel bir gözle yaklaşırken Hıristiyanlık, dinin bedensel yorumlarına da yer verir. Aradığı şey, cinsellik sınırına mahkum edilmemiş bir yeni dokunma kültürüdür... Çünkü dokunma mahrumiyetinin otizme, astıma ve cilt sorunlarına yol açtığı iddiasındadır... Bu konuda aşırı duyarlılık gösteren ABD'den örnekler verir... Amerika gerçekten dokunma "fobisini" o noktaya taşıdı ki, şimdi doktorların insanları birbirleriyle el sıkışmaya, günlük yaşam içinde birbirleriyle tensel temasa teşvik etmeleri söz konusu oldu. Derinin de bir duyu olduğu ve onun cinsellik harici bir aranışının reddedilmesinin sevgiyi iletme yollarını da tıkadığı görüşü yaygınlaştı. Dokunmayı cinsellik dışı bir ırmağa da akıtmak... Sevginin, şefkatin, sevecenliğin ifadesi olarak yaşama ilave etmek... Cinsellik ile sınırlarını ayıran bir noktaya çekmek...
***
Galiba insanlar sevgisiz kaldı... Sevgisizlik, dokunma duyusunu da öksüzlüğe itti... Şimdi bunu onarma çabası uç veriyor... "Dokunmanın mutluluğu" aşk olarak da, dostça bir sevginin ifadesi olarak da yeniden keşfediliyor... Ve insan düşünüyor, hayattan ayrılmakta olan bir Papa'nın alnına son dokunuş belki de dokunmaktan korkan Batı kültürünün mahcup ve gizli bir şefkat arayışıdır.
|
