Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı eski uluslararası piyasalar uzmanı Necdet Pamir, petrol fiyatının Venezuella, Irak'taki belirsizliklere rağmen 50 doları aşmasının zor olduğunu söyledi.
Petrol fiyatları 47 dolar sınırına dayanarak yeni bir rekor kırması piyasalarda "50 dolar olacak mı" korkusu yarattı. Venezuella ve Suudi Arabistan'dan gelen olumlu açıklamalara rağmen yükseliş Irak'da bir petrol kuyusunun direnişçilerce ateşe verilmesi ile sürdü. Fiyatlarla ilgili olarak birçok senaryo çizilirken, petrol uzmanı Necdet Pamir, yükselişlerin geçici olduğunu söyleyerek fiyatların yıllık ortalamada 30- 35 dolar aralığında kalacağını belirtti. Pamir, OPEC ve diğer petrol üreten ülkeler için "ölümü gösterip sıtmaya razı edecekler" diye konuştu. Petrol fiyatlarındaki artışın arz, talep ve stok açısından ele alınması gerektiğini ifade eden Pamir, fiyat artışının nedenlerini şöyle sıraladı:
* Çin 'in petrol ithalatı geçen yıla göre %30 arttı.
* OPEC'in acil durum kapasitesi düşük kaldı
* OECD ülkelerinin stok miktarı yeterli değil.
* Rusya'da Yukos krizi devam ediyor.
* Venezuela'da bugüne kadarki seçim belirsizliği.
* Spekülatörlerin fiyatları yukarı çekmesi.
Fiyatların 50 dolara ulaşacağı konusundaki endişelerin yersiz olduğunu belirten Pamir arz tarafında rezerv açısından bir sıkıntı olmadığını ama Rusya, Irak ve Venezuela kaynaklı olumsuz etkinin olduğunu belirtti. Necdet Pamir şöyle konuştu: 41 YIL YETECEK REZERV VAR "Fiyatlardaki yükselişi arz ve talep açısından şu şekilde ele alabiliriz. Dünyada 1.1 trilyon varil kanıtlanmış petrol rezervi var ve bu rezervlerin bugünkü 80 milyon varil seviyesindeki tüketim ile 41 yıl daha yeteceği öngörülüyor. Zaman ilerledikçe enerji tüketiminde verimlilik arttığı için bu süre daha da uzayabilir. Ayrıca kanıtlanmış rezervler kadar henüz bulunmamış rezerv olduğu da belirtiliyor. Bu nedenle fiyatlar üzerinde rezerv açısından bir baskı yok. Arzı etkileyen diğer gelişmeler OPEC, Rusya, Irak ve Venezuela. OPEC'in üretim kotası 26 milyon varil ve şu anda bu kotanın üzerinde 27.1 seviyesinde üretim yapılıyor. Bunu 1.5-2 milyon varil daha artıracak kapasite bulunuyor. Daha önceleri 5-6 milyon varil acil durumlarda kullanılacak serbest kapasite tutulurdu. Şu an bu kapasite bulunmuyor." Rusya, Irak ve Venezuela'nın da fiyatları etkilediğini belirten Pamir şöyle devam etti: "Yukos'un günlük 1.7 milyon varil üretimi bulunuyor.Yaşanan sıkıntılar piyasaları olumsuz etkiledi. Irak'ın da 2.5- 2.6 milyon varil üretimi bulunuyor. ABD'nin hedefi bunu yıl sonunda 3 milyon varile çıkarmak. Irak'taki istikrarsızlığın kısa vadede çözülemeyeceği beklentisi olumsuzluk yaratıyor. Venezuela 3 milyon varil üretim yapıp bunu 2.5 milyonunu ihraç eden bir ülke. Orada sıkıntıların bitmesi olumlu."
ASIL NEDEN TALEP ARTIŞI Fiyatları artıran asıl nedenin talep artışı olduğuna dikkat çeken petrol uzmanı, başta Çin, Hindistan ve Brezilya olmak üzere öngörülmeyen talep artışları olduğunu ifade etti. ABD'de de seyahat mevsimi olması nedeniyle petrol talebinin arttığına değinen Necdet Pamir, "Eylül'e doğru bu talep azalır ama ısınma ihtiyacı nedeniyle belli bir seviyenin altına inmez" dedi. Pamir şöyle devam etti: "Çin'in petrol ithalatı geçen yılın yüzde 30 üzerinde. Ülke bu seviyede büyümeye devam etmeyip frene basacaktır. 1973-74 yıllarında yaşanan petrol krizlerinden sonra OECD ülkelerine 90 günlük ihtiyacı karşılamaya yetecek miktarda petrol stoku tutmaları öneriliyordu. Bu seviyenin çok altında stok olduğu bildiriliyor. Stoklar az olunca spekülatörler istedikleri gibi piyasada at oynatıyorlar.
