|
Nükleer sıkışma
"Hızlı tren, seferini başarıyla tamamladı", sıra nükleer santrallara geldi!
Başbakan'ın bugün için "dünyanın nükleer santral cenneti" (cehennem ise şimdilik senaryo!) Fransa'ya göz kırparken masaya koydukları.
Hükümet, hükümet olmadan önce nükleer santral hevesini açıkça ifade etmiyordu; şimdi "kararlı."
Kararlı iseniz, gerekçe bulmak zor değil. Enerji açığı, daha da büyüyecek olması, dışa bağımlılık, hidrolikte sınıra dayanmak, dünyada fosil yakıt rezervlerinin sınırı, termik enerjinin çevreye etkisi, doğalgaz fiyatı, nükleer teknoloji umudu, "Çernobil'in kaza olduğu" (hatta "takdir-i ilahi" denebilir), nükleerin küresel ısınmanın tehlikelerine karşı tek çare sayılması vesaire.
Karşı iseniz de yeterince gerekçe, korku, endişe var.
Çernobil'i insan işi ve hatası, nükleer tuzak kabul etmek, radyoaktif atıkların insan hatası kollayan, çevreyi sızım sızım tüketen canavarlar olduğunu düşünmek, bir santralın kapatılmasının neredeyse yapılması kadar masraflı olduğunu bilmek, dünya uranyum rezervlerinin de sonsuz olmadığını, bu hızla yüzyılın sonunu, daha fazla hızla "sondan bir önce"yi ancak görebileceğini tahmin etmek. Ve alternatif, yenilenebilir enerji istemek.
***
En iyisi size şu andaki dünya nükleer santral piyasasının durumunu aktarayım.
Kim kararlı, kim kararsız, kim hevesli, kim caymış siz görün.
Hükümet ve bürokrasi de, bundan bin sonuç çıkarsın.
Vereceğim sayılar, nükleer enerji lobisinin, yani şirketlerin öncü birliği "Dünya Nükleer Enerji Birliği"nin dökümlerinden.
Sayılar, santraldan ziyade reaktör. İşleyenler, durdurulanlar ile kapatılanlar daha çok reaktör sayısını gösterirken, planlananlar yahut vazgeçilenler ise santrala ilişkin.
Her reaktöre ilişkin ayrıntı bulmak da mümkün. Şu anda dünyada işleyen nükleer reaktörlerin sayısı şöyle:
ABD 98, Fransa 59, Japonya 53, Rusya 30, İngiltere 24, Güney Kore 18, Almanya 17, Hollanda 16, Çin 15, Hindistan 14, Ukrayna 13, İsveç 11, İspanya 9, Belçika 7, Çek Cumhuriyeti 6, Slovakya 6, İsviçre 5, Finlandiya 4, Macaristan 4, Bulgaristan 4, Brezilya 3, Arjantin 2, Pakistan 2, Litvanya 2, G. Afrika 2, Meksika 2, Ermenistan 1, Hollanda 1, Romanya 1, Slovenya 1.
Tekrar hatırlatayım: Bazı santrallar 2, 3, 4, 5 hatta 6 reaktörlü.
***
Kapatılan, durdurulan yahut projesi iptal edilenlerin sayısı ise şöyle:
ABD 101, Almanya 30, İngiltere 21, Rusya 18, Ukrayna 14, İtalya 14, İspanya 12, Fransa 11, Japonya 11, Kanada 8, Bulgaristan 5, Romanya 4, Polonya 4, İsveç 3, Küba 2, Filipinler 2, Arjantin 1, Litvanya 1, Libya 1, Belarus 1, Lüksemburg 1, Çek Cumhuriyeti 1, Avusturya 1, Ermenistan 1, Kazakistan 1, Slovakya 1, Belçika 1, Hollanda 1, İsviçre 1.
Bunların kimi reaktör, kimisi bütünüyle santral.
***
Peki, kimler yeni santral planlama aşamasında? Japonya 12, Güney Kore 6, İran 5, Hindistan 4, Rusya 2, Çin 2, Brezilya 1, Bulgaristan 1, Pakistan 1, Mısır 1, Endonezya 1, Kuzey Kore 1, Finlandiya 1... ve Akkuyu ile Türkiye.
Plan tamam da, fiilen inşa edilmekte olanlar nerede?
Hindistan 9, Çin 4, Rusya 3, Ukrayna 2, Güney Kore 2, Japonya 2, Slovakya 2, Romanya 1, İran 1, Kuzey Kore 1.
Sayılar nasıl küçülüverdi, Japonya ve biraz Rusya dışında coğrafya nasıl değişiverdi, değil mi?
ABD neden onca reaktörü kapattı, fiilen "nükleer santral moratoryumu" ilan etti; Almanya neden sıvışıyor, Avusturya neden vazgeçti, İspanya neden kaçmaya çalışıyor, Norveç niçin hiç bulaşmadı, İngiltere niye hafifliyor?
Piyasa neden bu denli daraldı? Kala kala kimlerde heves kaldı? NEDEN!
|
