  |
|
Baharla gelen depresyon
Güneşin parladığı, çiçeklerin açtığı bahar günleri ruh halimizi de etkiliyor. Cinsel istek artarken depresyona girenler de çoğalıyor
Havaların yavaş yavaş ısındığı bahar aylarında yenilenen sadece doğa değil. Ağaçların çiçek açtığı, çayır çimenlerin papatyalarla süslendiği şu günlerde gözlenen değişimler, insanlar üzerinde de çok farklı etkiler yaratıyor. Kimileri yorgunluk, isteksizlik, huzursuzluk hissederken, kimileri de neşeli, coşkulu, zinde bir ruh haline bürünüyor.
Cinsel istek artışı da baharın etkilerinden biri. Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi Uzman Psikiyatristi Dr. Oğuz Tan bütün bu değişimlere beyinde salgılanan kimyasallar ve hormonların neden olduğunu söylüyor: "Güneş kemik üzerindeki etkisini nasıl D vitamini ile gösteriyorsa, ruh durumumuz üzerindeki etkisini de (bildiğimiz kadarıyla) melatonin adlı hormon vasıtasıyla gösterir.
Melatonin, seviyesi gün içinde değişen hormonlardandır ve geceleri salgılanır. Gecelerin uzun olduğu kış aylarında, melatoninin salgılanma süresi de daha uzundur. Yazın ise azalır. Melatoninin salgılanma süresinde mevsimlerle ortaya çıkan değişiklik, vücudun başka bölgelerini de uyarır. Böylece canlıların fizyolojisinde ve davranışında mevsimlere özgü farklılıklar oluşur. Mevsimden mevsime ruh durumunda ve psikiyatrik hastalıkların sıklığında gözlenen değişikliğin şimdilik en iyi bilinen sebebi, melatonindir.
Melatonin salgılanma süresindeki değişiklik bazı insanlara iyi, bazı insanlara kötü gelir. Bu yüzden kimileri genelde kışın depresyona girer, kimileri yazın." Tabii bahar aylarında kendini her yorgun hisseden depresyona girmiş anlamına gelmiyor. Uzman Psikiyatrist Dr. Semra Kaya Baripoğlu depresyonun belirtilerini şöyle anlatıyor: "Umutsuzluk, çaresizlik, suçluluk, karamsarlık ya da değersizlik duyguları. Halsizlik, günlük aktivitelere karşı ilgide ve cinsel istekte azalma. Uyku düzeninde ve iştahta bozulma.
Sinirlilik, kolayca ağlama, kaygı ve panik ataklar. Konsantrasyonda azalma. İntihar düşünceleri, intihar planı ya da girişimi. Uzun süreli, tedaviye yanıt vermeyen bedensel şikayetler, ağrılar. Depresyonu olan herkeste bu belirtiler tümüyle ya da aynı şiddette olmayabilir. Eğer bir kişide bu belirtilerden dört ya da daha fazlası varsa, kişi kendi çabasıyla bu durumdan çıkamıyorsa ve belirtiler iki haftadan daha uzun bir süredir devam ediyorsa, bir psikiyatra başvurması gerekir."
CİNSEL İSTEK ARTIYOR
Geçtiğimiz hafta Wellfit adlı bir Alman dergisinde yayınlanan haberde, cinsel isteğin mart ve nisan aylarında zirveye ulaştığı ve en çok bahar aylarında yeni ilişkilerin temelinin atıldığı yazıyordu. Buna gerekçe olarak da baharın gelmesi ve günlerin uzamasıyla hormonların harekete geçmesi gösteriliyordu.
Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi Psikiyatristi Prof. Dr. Nevzat Tahran da bu düşünceye katıldığını söylüyor: "Soğuk serin günlerden sıcak günlere geçerken kişilerde halsizlik, yorgunluk, eklem ağrıları ve uyku isteğinin olması, bahar yorgunluğunun ardından cinsiyet hormonlarında artışın olması doğal bir seyirdir.
Hayvanlarda artışın olması doğal bir seyirdir. İnsanlar psikolojik eğilimleri ile biyolojik dürtülerini dizginleyip erteleyebildikleri için davranışa yansıması az olmaktadır." Baharda çocuklar da depresyona girebiliyor. Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi Çocuk Ergen Psikiyatristi Dr. Ahmet Çevikaslan, mevsimsel özellikli duygu durum bozukluğunun çocuklar ve ergenlerde de sık görüldüğünü söylüyor: "Çocuğun okul performansında ve yaşam kalitesinde dönem dönem farklılıklar gözlenmesi durumunda anne babalar uyanık olmalıdırlar. Özellikle; çocuğun birinci dereceden akrabalarında depresyon duygu durum bozuklukları olduğunda; anne baba için sinyal işaretleri vardır.
Neslihan Tunç
|
