Sorular sorular

VOLKAN İCİER

Ekonomi alanindaki uzmanliklari tartisilmaz 3 yayin organina gonderdigim bu "ortak" mesajin yanitlanacagini umuyor olmanin utopik birf beklenti olup olmadigini bilmiyorum.f Ancak ogrencilerime yillardir, " En aptal soru , sorulmayan sorudur" dedigime gore , kendi kendimle celiskiye dusmemem gerektigi kanisindayim.

Kimi kanallardaki ekonomi haberlerini , yorumculari , duo'lari, trio'lari izledigimde , kimif ekonomi yazarlarini okudugumdaf algilama guclugum oldugunu dusunur hale geldim : Elbette ki , dolarin degerinin ne olacagini olcupf bicmek , uzerinde matematiksel hesaplar yapmak , piyasa dengelerinin belirleyici olacagini bilebilmek cok engin bir ekonomi bilgisi gerektirir .

Çok onemli bir yorumcu-kose yazarinin gecen ay bu konuda gazetedeki yazisinda, bilir-bilmez konusanlari "cahil" olarak nitelemesi ne kadar onemli bir saptama idi . Zaten bu kadar cok cahilin ve bu kadar az bilgenin olmasi , ana sorunlarimizdan birisi degil mi ?

Bu arada , elbette ben de - itiraf edeyim- o cahillerdenim . Farkindayim ki , uzmanlik alanim olan "dis ticaret konusunda"f yurt disinda ve icinde bankaci yetistiriyor olmam , (Iki buyuk bankamizin genel muduru ve kimi bankalarin genel mudur yardimcilari daha henuz "management trainee" iken ilk dis ticaret bilgilerini benden almislardi ) , Londra'da 4 kitapta imzamin olmasi , Turkiye'de 2 kitabimin olmasi , 7 yil ogretim gorevliligi yapmis olmam , mahkemelerde bilirkisilik yapmam , "2. olmak , hicinci olmaktir" gibi bir garip dusunceyif benimsedigimden yurt disinda dis ticaret hukuku , bankacilik , isletme , pedagoji , felsefef egitimleri alarak kendimi yetistirmeye calismamf , "eski" Citibank ekolunun verdigi ivme ile 19 yıl bankacilik yapmis olmam , European Voice'da kimi mektuplarimin yayimlanmis olmasi , ogrencilerime "21, yuzyilda emek degil , global arti deger yaratan emek kutsaldir" dusuncesini asilamaya calismam , Makyavelizmin ve Oportunizmin insanlik icin veba'dan (eh artik aids demeliyim) daha tehlikeli oldugunu anlatmam"f dolarin degeri konusunda kafamin karisik olmasinaff engel olamiyor . Denilebilir ki , "Sizinki de bir sey mi , bu ulkede parlak kariyere sahip pek cok ekonomist bile serbest piyasa kurallarinin dolarin fiyati icin denge araligini buldugunu , dolara istem olmadigini,f TCMB'nin ozerk , mudahele dusuncesinin bile itici oldugunu , TL'nin kazanmis oldugu degerinf ihracati olumsuz etkilemeyecegini (ki bunu koskoca Dunya Bankasi ve IMF yetkilileri de soyluyor)"f anliyamiyor . Sanirim , bu bana biraz teselli vermeli . Her neysef , sorularimi sorayim da , degerli zamaninizi daha cok almayayim :

1) Su siralarda ekonomik dusunceleri daha yogun olan kimi gruplarin/bankalarin ekonomimize daha cok katkida bulunabilecek noktaya bir an once gelebilmeleri icin Dolarin hic olmazsa yaza degin TL. 1.300.000 civarinda (ve hatta daha da altinda) olmasinin uygun olacagi dogru mu ?

2) TCMB'nin ve Hazine'nin -benim aklimin dogal olarak ermedigi-fkimi makro dengeleri dikkate alarak su andaki kur duzeyinin lehe oldugunu dusundugu izleniminif edindiniz mi?

3) TL'nin su anda olmasi gerekenden fazla degerli oldugu yanlis ve cahilce bir dusunce mi ?

4) Yukaridaki soruya bagli olarak , boyle bir degerlenme olsa bile tehlikeli boyutta olmadigi dogru mu ? Eger varsa , bu degerlenmenin Subat krizi öncesindeki degerlenme ile hic bir benzerlik tasimadigi soylenebilir mi ?

5) Borca dayali oldugu soylenenf "iyilesmenin" kendisini ne zaman amorti edecegini dusunuyo sunuz?f Boyle bir politikanin , 1970'lerden beri "buyuk dalga boylarindan " bir turlu kurtulamayan Latin Amerika ekonomilerine benzeyecegimiz endisesini tasiyanlar cahilce mi dusunuyorlar , yoksa cok mu gamlilar ?

6) Kalkinmamizin temel taslari olmasi gereken ihracat ve turizm icin kur baglaminda canlar ne zaman calar ?

7) Kimi ihracatcilarinf farkli kur isteyecek noktaya gelmis olmasi 1980 oncesinde kalmis olanf boyle bir uygulamanin "hortlamasi" demek midir ?

8) Bu ulkede borsanin asla halkla butunlesemedigi , zaten Ayse teyze ile Mehmet amcanin uc kurusunun -kimi kanallardaki/gazetelerdeki haber ve yorumlar- dikkate alindiginda onemli olmadigi dogru mu ?

9) Pek cokf yorumda dile getirilen , halkinf neredeyse hizla TL'ye gectigi dogru mu ? Merakimdan soruyorum , acaba kimi bankalardakif mevduat profilindef yilbasinda bu yana gorulen -her halde Dolar aleyhine olan-degisiklikler aciklanabilir mi ? (Bu somut veri , TL'ye gecisi daha da hizlandirmaz mi ? ) Yoksa , doviz bufelerinde ve bankalardaki kuyruklarda bekleyenlerf "yastik altindaki" dolarlarini bozdurmak isteyen kisiler mi ?

10)Bu gidisle , Amerikaf Irak'i ne kadar cabuk vurursa Turk Ekonomisindeki tahribatin o kadar az olacagini cunku dolarin firlayacagi deger ile baski altinda tutuldugu deger arasindaki makasin gitgide acilmakta oldugunu soyleyenler icin soylenecek soz bile yok mu ?

11)Yoksa kimileri bu kur konusuna - hosgorun lutfen- fazlaca mi takiliyor ve aslindaf herkes kendi isine mi bakmalif ? Ornegin , politikayi politikacilara , ekonomiyi bilge ekonomistlere mi birakmali ?

Zamaninizi fazlaca aldigimin farkindayim . Ancak , uzmanliginizdan yararlanan bir kisi olarak hosgorunuzu bekledigimi belirtmekten de kendimi alamiyorum . Esenlikler dilerim , efendim .

Derin saygilarimla ,

Volkan Icier

Danisman &Egitmen

Uluslararasi Ticaret&Garanti Mektuplari eposta : vicier@superonline.com

NOT: Uslubum sizi sasirtmasin . Konusma dili ile yazi dili arasindaki makasin cok dar olmasinin psikolojik ve pedagojik acidan okuyucu uzerinde etkili olduguna bastan beri inanirim.