IMF İcra Kurulu hükümet adına Bakan Derviş ve Merkez Bankası Başkanı Serdengeçti'nin imzaladıkları 18 Ocak 2001 tarihli Niyet Mektubunu Pazartesi günü onayladı. Mektubun İngilizce aslı ve Türkçesi Merkez Bankasının web sitesinde yayınlandı.

Mektubun içeriği daha önce medyaya sızmıştı. Ayrıntıları bile biliniyordu. Gene de satır satır okuduk. Tablolara baktık. Daha önce aldığımız notlarla karşılaştırdık.

Sonucu baştan söyleyelim. IMF ile imzalanan yeni Standby Anlaşması fevkalade önemlidir. Ekonomik aktörlerin önümüzdeki üç yıla daha güvenle bakmalarını sağlamaktadır. Türkiye ekonomisinde makro istikrarın sağlanması ihtimalini ciddi şekilde güçlendirmiştir.

İkinci perde açılıyor
Yeni anlaşmayı tarihi perspektife koymak gerekiyor. Türkiye 1990'lı yılları enflasyonla mücadele etmeyi reddederek boşa harcadı. Onyılı ağır bir resesyonla bitirdi. 1999 ortasına gelindiğinde saklanacak köşe bucak, kaçacak gelecek kalmamıştı.

Enflasyon-küçülme fasit dairesini kırmak isteyen Ecevit hükümeti Aralık 1999'da IMF destekli enflasyonla mücadele programını başlattı. İlk program da üç yıllık bir süre içinde enflasyonun tek haneye indirilmesini öngörmüştü.

Maalesef program olumlu sonuçlarını vermeye başlayınca gene rehavete kapıldık. Tek tek önemsiz gibi duran hataların birikmesi ile önce Kasım 2000'de sonra da Şubat 2001'de ekonomi tökezledi.

Türkiye'nin imdadına Bakan Derviş ve IMF yetişti. Krizi denetim altına alacak bir program hazırlandı. Mayıs 2001'de IMF'nin kabul ettiği Niyet Mektubu ile önemli dış kaynak sağlandı.

Yavaş yavaş ekonomi normalleşmeye başladı. Gelirlerin düşmesi, ekonominin küçülmesi, işsizliğin artması, bankacılık sisteminin büyük yaralar alması pahasına da olsa daha önce ihmal edilen reformlar gerçekleştirildi.

Böylece tekrar enflasyonla mücadele edebilecek noktaya geri dönüldü. Şubat ayında bıraktığımız yerden yeniden başladık. Enflasyonla mücadele sürecinin ilk perdesi kötü kapanmıştı. Şimdi ikinci perdeyi açıyoruz.

Başarıya mahkumuz
Yeni program genelde kamu yönetiminin ve özelde kamu maliyesinin rasyonelleşmesi ve toparlanması üstüne inşa edilmiştir. İsterseniz buna "devletin ekonomik faaliyetlerinin A'dan Z'ye elden geçirilmesi" de diyebilirsiniz.

Toplumdan zorla topladığı kaynakları yolsuzluk ve kötü yönetimle israf eden, üreteni, üretken yatırım yapanı cezalandıran. gelir dağılımını bozan, esas fonksiyonları ifa edemeyen bir devlet yapısı ile kişi başına gelirin bugünkü düzeyinin üstüne çıkması mümkün değildir.

Türkiye aslında bu dönüşümü daha önce yapmalıydı. Kamu maliyesine disiplin on yıl önce gerçekleştirilmiş olsa, yakın tarihimiz ve bugünümüz çok farklı olurdu. Maalesef yapamadık.

Biraz klişe duruyor ama söylemek zorundayım. Türkiye'nin yeni programı katı bir disiplinle uygulamaktan başka çözümü yoktur. Reformların tümü bazı kesimler için kısa dönemde ek fedakarlık anlamına gelecektir. Doğrudur. Ama başka alternatif mevcut değildir.

Türkiye için iyimserliğimizi sürdürüyoruz. Yol boyunca mutlaka çalkantılarla karşılaşacağız. Tersini düşünmek abes olur. Çünkü değişime direnç kaçınılmazdır. Ancak kısa vadeli dalgalanmaları uzun vadeli eğilimlerden ayırdetmek gerekmektedir.

Yeni bir enflasyonla programı devreye girdi. Türkiye ekonomisinde yeni bir dönem başladı. Hayırlı olacağına inanıyoruz. Herkesi programın başarısı için kendine düşenleri yerine getirmeye davet ediyoruz.