Vicdan olayı tam bir fiyaskoydu

Rusya'da yakalanan Türk ajan Vicdan Şanslı operasyonunun tanığı Mehmet Eymür Aktüel dergisine konuştu: O, kurtarılmaya gidilecek kadar önemli bir ajan değil, yanlış bir kararın kurbanıydı
Vicdan Şanslı yerli 'Mata Hari' olarak geçen haftanın gündemine geldi oturdu. Rus Televizyonu ORT'de yayınlanan "Doğudan Gelen Ajan" adlı belgeselle, adı beş yıl aradan sonra deşifre olmuş, Türk kadın ajan olarak ekrana getirilmişti. Hemen ardından da dönemin MİT Müsteşarı Sönmez Köksal tarafından MİT'in özel uçağıyla Rusya'dan alınıp Türkiye'ye getirildiği anlatıldı. Bugün Paris Büyükelçisi olan Sönmez Köksal bu konuda hiç konuşmadı. Vicdan Şanslı ise SABAH gazetesine verdiği demeçte, 'MİT'çi abiler tarafından kurtarıldığını' söyledi. Oysa olaya bizzat tanık olmuş önemli bir isim daha vardı; Mehmet Eymür...

Eymür, olayın önemli tanıklarından biri olarak ilk kez Aktüel dergisine konuştu ve ilginç iddialar ortaya attı. Ona göre, herşeyden önce yerli 'Mata Hari' öyle kurtarılmaya gidilecek büyük bir ajan değil, "yanlış bir kararın kurbanıydı!"

ÖZEL UÇAKLA KURTARILMADI
Eymür "Herşeyden önce en büyük yanlışı dü zelteyim" diyerek başlıyor anlatmaya: "Özel uçakla gidip kurtarma falan sözkonusu değil. Vicdan Şanslı, Sönmez Köksal'ın servis başkanı olarak yaptığı özel bir ziyaret sırasında, Ruslar'ın bir jesti olarak bırakıldı. Türkiye'nin birçok istihbarat servisiyle ilişkisi var. Yine bu şekilde yapılmış bir protokol gezisiydi bu."

O sırada Milli İstihbarat Teşkilatı'nda Operasyonlar Daire Baş Yardımcısı olarak görev yapan Eymür'e göre genç kadın MİT için çalışmaya başlamadan önce zaten Rusya'ya gidip geliyor, hem Trabzon Emniyet Müdürlüğü hem de Rusya ile çalışan işadamları için tercümanlık yapıyordu.

İlk gittiği seferlerden birinde, kendini KGB ajanı olarak tanıtıp kimlik gösteren 'Koşelev' isimli bir şahıs tarafından Ruslar için çalışmaya zorlandı. Bu olaydan, MİT'in Trabzon'daki görevlileri haberdar oldu. Bunun üzerine bir operasyon planı geliştirildi. "Vicdan kanalıyla Koşelev'i elde etmeye çalışıyorduk, yani bize çalışması için... " diyor Eymür.

RUSLAR YEM ATMIŞTI...
Peki nasıl yakalandı Vicdan Şanslı? Eymür'e göre, Vicdan Şanslı'nın yakalanacağı neredeyse baştan belliydi ve MİT'te operasyonun içindeki herkes Şanslı'nın ajanlığa devam etmesine karşıydı. Eymür "Bir kişi hariç" diyor:

"Dönemin Operasyon Daire Başkanı, bugünün MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun... Hepimiz bu kadının yollanmasının yanlış olduğunu söyledik. Gelişen hadiseler bunun kokusunu veriyordu, yani Ruslar'ın yem attıklarının... Zira çok kolay gelişmeler oluyordu. Özellikle konunun başında olan, Rus masasına bakan arkadaşlarım kadının bir daha yollanmaması gerektiği düşüncesindeydi. Hepimiz bunun bir dublaj faaliyeti haline geldiğini, karşı tarafın bizle oynadığını hissetmiştik. Fakat bizim arkadaşımız (Şenkal Atasagun) 'Ben bu işleri iyi bilirim, yıllardır bu işi yapıyorum, yollayacağız' dedi ve yolladı. Gider gitmez de kadın yakalandı zaten!"

EYMÜR: UZUN BOYLU PAZARLIK YAPMADIK

Şanslı, tarifeli uçakla döndü
Mehmet Eymür'e göre, Vicdan Şanslı konusu mesleki açıdan hem Ruslar hem de Türkler için bir fiyaskoydu! Ülkelerarası bir iyi niyet protokolü için MİT Müsteşarı Sönmez Köksal ile birlikte Rusya'ya giden Eymür, Rus iç istihbarat örgütü FSB ile yaptıkları görüşme sırasında da bundan dem vurmuştu:

HİÇBİR SÖZ VERMEDİK
"Bir kere öyle uzun boylu bir pazarlık, özel uçakla kurtarmaya gitmek gibi şeyler sözkonusu değil. Onlara Vicdan Şanslı operasyonu konusunu açıp, 'Bu sizin gibi köklü ve büyük bir servise yakışan bir operasyon değil, çok basit bir tertip' dedim. Bunun üzerine Ruslar 'Tamam uçağınıza gönderelim o halde' dediler ve bir jest yaptılar. Hatta bizim uçakta yer yoktu, arkadan tarifeli uçakla geldi kadın."

Tabii bir de Ruslar'ın durup durup da niye şimdi olayı deşifre ettikleri konusu var. Bu konudaki söylentiler ve yorumlar da çeşit çeşit... Kimileri Türk istihbaratının Gürcistan etrafında fazla boy gösterip, rahatsızlık yarattığından söz ediyor.

Kimilerine göre de Rus gizli servisi, MİT'in verdiği sözleri tutmaması yüzünden karşılıklı olarak centilmenlik anlaşmasını bozmuştu. Türk ve Rus gizli servislerinin ileri gelenlerinin katıldığı o 'gizli' toplantının 'konuşan' tek tanığına göre ise Türkler o gün hiçbir konuda söz vermedi:

"Bu tamamen iyi niyet ilişkisine dayalı bir şey. Söz falan vermedik hiçbir şey için. Belirli bir konudan da söz etmedik. Ya da o anki ortamdan yararlanan başka ajan da olmadı, çünkü takas edilecek başka tutuklu yoktu."

EYMÜR'LE TANIŞMAK İSTEDİ AMA ENGELLENDİ
Şimdi Akdeniz'in küçük bir sahil beldesinde yaşayan 33 yaşındaki Vicdan Şanslı, kurtarılmasını sağlayan Mehmet Eymür'le tanışmak istemiş ancak Eymür'e göre bu girişim hep engellenmiş. Şanslı da teşekkürünü Eymür'e bir mektupla bildirmiş.