Rüyası gerçekleşti

İMKB, unutulmaz başkanı Artun'un eğitime bağışladığı 32 trilyonu hem bankalarda nemalandırdı hem de 47 okul yaptırdı. Yine de 230 trilyon kaldı. Bu para 125 okulun daha yapımına harcanacak
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın modern bir borsaya dönüşmesinde önemli bir kilometre taşı olan ve ani bir rahatsızlık sonucu genç yaşta vefat eden Tuncay Artun'un rüyası gerçek oldu. Artun'un start verdiği ama devam ettiremediği eğitim projeleri, İMKB Başkanı Osman Birsen eliyle büyüyerek devam ediyor.

İMKB neredeyse Milli Eğitim Bakanlığı'nın yapması gereken yatırımları üstlendi! Öyle ki borsa 230 trilyon liraya malolacak 125 meslek okulunun yapımına imza atacak. Bakanlığın yatırım ödeneği ise borsanın ayırdığı miktarın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Milli Eğitim Bakanlığı orta öğretimde yapı tesis ve onarım giderleri için 132 trilyon, tüm yatırımlar için ise 973 trilyon lira ayırdı. İMKB Başkanı Osman Birsen, yaptığı açıklamada, şu ana kadar 40 tanesi Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan illerde olmak üzere 47 okul yaptırdıklarını söyledi.

Peki İMKB okul yapımları için gereken kaynağı nereden sağladı? Birsen'in bu soruya verdiği yanıtlarla 125 okulun yapılma hikayesi şöyle:

1997 yılında zorunlu eğitimin 5 yıldan 8 yıllığa çıkarılmasına karar verildi. Bunun için Türkiye'nin dört bir yanında yeni okullar yapılmalıydı. Zorunlu kesintilerle birlikte yurt çapında bağış kampanyaları düzenlendi. Dönemin İMKB Başkanı Tuncay Artun, İMKB olarak Cumhuriyet tarihinin en büyük bağışı için düğmeye bastı ve dönemin parası ile 32 trilyon lirayı (193 milyon dolar) okul yapımı için ayırdı. Tek bir şartı vardı; okullar Doğu Anadolu'da yapılacaktı. Ancak Artun'un ömrü projelerinin başladığını bile görmeye yetmedi. Borsa, reformcu yapısı ve şair özellikleriyle tanınan başkanını 5 Ağustos 1997 günü kaybetti.

Aslında Artun'un eğitime verdiği desteği anlatmak için geçmişte yaşanan bir olayı hatırlatmak gerekir...

DEVLETE 450 MİLYON $
Mart 1996'da borsada yabancı sermayeli bir firmanın 'insider trading' yoluyla bir seansta 2.5 milyar lira haksız para kazandığı tespit edilir. Firma hakkında gerekli incelemeler yapılır. Ancak firma suçlu görülse de alacağı ceza, kazandığının çok altında kalacaktır. Artun, firmadan kazandığı 2.5 milyarı Türk Eğitim Vakfı'na bağışlamasını ister ve firma da kabul eder. Bu bir ilk adımdır...

İMKB başkanlığına getirilen Osman Birsen de, girdiği şeker koması sonrası vefat eden Artun'un açtığı yolu sadece eğitimle değil, spor ve kültürel etkinliklere de destek vererek genişletti.

Bütçe dışına çıkarılarak ayrı bir hesapta eğitim için ayrılan 32 trilyon lira, bir yandan kamu bankalarındaki TL hesaplarında değerlendirilirken, bir yandan da Milli Eğitim Bakanlığı'nın gösterdiği illerde okulların yapımına başlandı.

Okul yapımlarında şöyle bir yol izleniyor: Bakanlık her okul için tek tek ihale açıyor. İhaleyi kazanan firma inşaata başlıyor. Hak ediş almadan önce bina İMKB'nin inşaat elemanları ile bağımsız denetciler tarafından denetleniyor. Bir eksiklik görülmemiş ise, müteahhite parası ödeniyor. Okul bittikten sonra da Bakanlığa teslim ediliyor.

Binlerce çocuğun eğitim gördüğü okulların inşaat ve donanım kalitesi bu nedenle çok yüksek. Birsen, Artun döneminde banka hesaplarında tutulan paranın en iyi şekilde değerlendirildiğini belirtirken eğitime ikinci destek kampanyasını da şöyle özetledi:

"Eğitim için ayırdığımız para nemalanarak 230 trilyon liraya ulaştı. Ancak, 8 yıllık eğitim için gerekli okul sayısında doyuma ulaşıldı. Bu nedenle özellikle finans, bilgisayar alanında teknik eleman açığını düşürmeye yönelik 125 meslek okulunun yapımını üstlendik..."

Birsen'in, 16 yılda Hazine'ye vergi ve diğer kalemlerden olmak üzere 450 milyon dolar aktardığını söylemesi de 1.5 milyon resmi yatırımcının bulunduğu borsanın yarattığı kaynağın büyüklüğünü gösteriyor.

'Biz delikanlı borsayız'
16'ıncı kuruluş yıldönümü nedeniyle, borsanın ilk muhabirleri ile bir araya gelen İMKB Başkanı Osman Birsen yaşanan krizlere rağmen borsanın krizi az yara alarak atlattığını söyledi. Birsen'e göre bunun nedeni borsanın delikanlı yapısında gizli. Birsen için delikanlı demek genç, atılgan ve dalgalı demek. Osman Birsen, "Bu yapımızla 1.5 milyon müşteri tavladık. Daha da tavlayacağız" esprisini yapıyor.

Birsen, ABD Borsası'nda 400 firmanın işlem sırasının tamamiyle kapatıldığını hatırlatarak, Türkiye'de işlem sırası kapalı şirket hisselerin tekrar işleme açılması için yapılan eleştirilere de üstü kapalı yanıt verdi.

YAVUZ SEMERCİ