Reşat Nuri Güntekin'i anmak

Reşat Nuri Güntekin halkımızın ortak belleğinden hiç çıkmadı. Bu nankör ve unutkan toplum nezdinde ne büyük başarı! Kendi adıma en çok Acımak'ı severim, onun birçok romanından. Ama Çalıkuşu'nun ve de Yaprak Dökümü'nün yeri elbette bambaşkadır. Geçen akşam Tiyatro Kedi'nin Cevahir AVM'sindeki salonunda yapılan Çalıkuşu galasına giderken, biraz kaygılıydım. Özel kanallar, Çalıkuşu'ndan daha ince bir roman olan Yaprak Dökümü'nü neredeyse Dallas gibi yıllarca süren bitmez bir tefrikaya dönüştürmeyi başarmışken, çok daha hacimli olan Çalıkuşu, bir tiyatro sahnesine ve bir oyun süresine nasıl sığabilirdi ki? Aslında ilk başlarda kaygılarımın doğrulandığını düşündüm. Çünkü karşımızda birçok rolü birden oynayan bir avuç oyuncu, buna karşılık ölümsüz Feride kişiliğini oynayan tam üç oyuncu birden vardı! Yani tam anlamıyla klasik dramatik anlayışa sırt çeviren bir 'epik tiyatro' tavrı, Bertolt Brecht'in pek seveceği akılcı bir yaklaşım. Ama eğer Brecht'in demode olduğunu ve akılcılığın duyguya yer bırakmadığını düşünenler varsa, hemen bu oyunu görsünler! İşte gerçek tiyatro bu... Kısa zamanda, oyunun ve mizansenin büyüsü bizi avucunun içine aldı. Ve o modern ve bir ölçüde yadırgatıcı yaklaşımın, belki görkemli, uzun ve dört başı mamur bir dramatik oyundan daha çok asıl Çalıkuşu kimliğini ve destanını verdiğini düşünmeye başladık. 1920'lerde büyük aşkına sırt çevirerek kendisini Anadolu'ya ve onun talihsiz çocuklarına adayan İstanbullu genç öğretmen Feride'nin öyküsü, sanki gerçek özüyle yeniden hayat buldu ve Reşat Nuri'in büyüklüğü belirdi. Bu başarıya katılan herkesi kutluyorum: Uyarlayan İpek Altıner, yöneten Hakan Altıner, Feride'deki Ebru Cündübeyoğlu, Elif Çakman, Dilek Aba üçlüsü. Deniz Türkali, Tarık Pabuççuoğlu, Mehmet Ulay gibi ünlüler. Ve tüm diğerleri. Görülmeye değer bir tiyatro olayı...