Giriş Saati : 03.11.2008 17:05 Güncelleme : 03.11.2008 18:49
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ekim ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 2,60, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) ise yüzde 0,57 arttığını açıkladı.
TÜİK'in 2003 baz yıllı verilerine göre, Ekim ayı itibarıyla yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 11,99, ÜFE'de yüzde 13,29 oldu.
Ocak-Ekim 2008 döneminde TÜFE yüzde 9,60, ÜFE yüzde 12,11 oranında artış gösterdi.
Ekim ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 10,12, üretici fiyatlarında yüzde 12,03 düzeyinde gerçekleşti.
Öte yandan TÜFE'de Ekim ayında endekste yer alan 454 maddeden 82 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı, 289 maddenin ortalama fiyatında artış, 83 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti. ÜFE'de ise Ekim ayında endekste bulunan toplam 756 maddeden 204 maddenin ortalama fiyatında değişim meydana gelmedi, 370 maddenin ortalama fiyatında artış oldu, 182 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti.
ÖZEL KAPSAMLI TÜFE GÖSTERGELERİ
Ekim ayına ilişkin özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, ''çekirdek enflasyon'' yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0,97, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ise 1,71 arttı.
Fiyatlar, enerji hariç yüzde 2,45, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 1,34, enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç yüzde 2,60 yükseldi.
Ayrıca, enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatları yönetilen/yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç enflasyonda da yüzde 2,81, enerji hariç ve alkollü içkiler ve tütün ürünleri, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 1,58, işlenmemiş gıda ürünleri, enerji ve alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç yüzde 1,24, enerji hariç, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç fiyatlarda yüzde 1,61 artış meydana geldi.
Enflasyon verileriyle ilgili ekonomistlerin görüşleri şöyle:
HSBC Başekonomisti Murat Ülgen: "TÜFE'de gıdanın ve mevsimsel değişimlerle giyim kaleminin yukarı yönlü etkisi görülüyor. Kur etkisi (dolar/YTL) beklendiği kadar görülmedi. uhtemelen önümüzdeki aylarda etkisi yansıyacaktır. Yıllık bazda enflasyon yüzde 11.99 ile 2003 bazlı endekse göre en kötü ikinci seviyede. Enflasyon tarafı olumsuz gidiyor. Merkez Bankası muhtemelen bu ay için faizde bir değişikliğe gitmeyecektir. Son raporunda gıda etkisinin beklentiler dahilinde olduğunu vurgulamıştı. Ancak kurda daha fazla değişiklik görülmesi halinde tepki verebilir."
Yatırım Finansman'dan Ekonomist Levent Durusoy: "Hem ÜFE hem de TÜFE'de karşımızda sürpriz rakamlar var. Döviz kurunun ortalama yüzde 20 yükseldiği bir dönemde ÜFE'de sadece yüzde 0.57'lik artış yaşanması dikkat çekici. İmalat sanayindeki fiyatlar, ÜFE'yi aşağı doğru çekmiş gibi görünüyor. Ayrıca tarımda da ciddi bir artış olmamış. Öte yandan TÜFE'de de sürpriz var, çünkü beklenti aralığının en üstünde geldi. Özellikle gıda fiyatlarındaki artış önümüzdeki dönemde problem oluşturabilecek nitellkte. Ancak tüm bu sürpriz sonuçlara karşın Ekim ayı enflasyon verilerinin, Merkez Bankası'nın para politikasında herhangi bir değişikliğe sebep olacak nitelikte olduğunu düşünmüyorum."
Fortis Ekonomisti Erkin Işık: "Özellikle gıda fiyatlarındaki sert artışın etkisi ile, (TÜFE) anketin üst sıralarında yer alan bizim tahminimizden de yüksek geldi. Ancak temel enflasyon görünümü açısından fazla bir değişiklik getirmiyor. Önümüzdeki aylarda kurlardaki artışın ne boyutta enflasyonu etkileyeceği önemli olacak. Bu ay için kurların etkisi sınırlı kalmış gibi görünüyor. Sonuç itibariyle veriler sonrasında da faiz tahminimizi değiştirmiyoruz. 2008 yılında faizlerin sabit tutulmasını, 2009 yılının ikinci çeyreğinden itibaren toplam 175 baz puan indirim bekliyoruz. Ne var ki yurtdışı piyasalardaki oynaklığın artması sebebiyle, bu tahminlerdeki hata payının da oldukça arttığına dikkat çekmek isteriz."
Akbank Hazine Ekonomisti Seltem İyigün: "TÜFE verilerine mevsimsellik hariç baktığımızda artış yüzde 0.97. En fazla artan ürünler içinde yeni sezon açılışlarından kaynaklanan giyim ve ayakkabı grubu yer alıyor. İTO verilerine göre en fazla artış da gıda grubundaydı. Bunu genel TÜFE endeksinde de görüyoruz. Bundan sonra TÜFE'yi doğalgaz ve elektrik zamları etkileyecektir. Dolar/YTL kurundaki artış da yansıyacaktır. Kurda çok hızlı bir artış olmaması durumunda faiz artışı beklemiyoruz. 2009 birinci çeyrek sonuna kadar mevcut koşullarda indirim de beklemiyoruz. Temkinli duruş sürecektir."