Hemşire, doktor direktifi yoksa tedaviye karışamaz

Bazı hekimler, yataklı hastayla ilgilenecek hemşireye tedavi hakkında order ve direktif vermeyi ihmal ediyor. Hastanın tedavisi de viziteden sonra başlıyor. Hasta bir anda kötüleşirse, hemşire doktora sormadan hastaya müdahale edebilir mi? Oya C./Mersin

Hekimin, yatırdığı her hasta için hemen tedavi başlaması gerekmez. Hasta, tetkik için yatırılabilir. İlaç verilmeksizin de tedavi edilebilir. Ya da hastanın tetkikleri yapılıp, teşhisi kesinleştirildikten sonra tedaviye başlanması gerekebilir. Bu gibi istisnai durumlar haricinde hekimin, tedavi order'ını yazdıktan sonra hastasını servise göndermesi uygun olur. Bazen poliklinikteki aşırı hasta yoğunluğu karşısında hekim, servisteki hastalarının order'larını yazmaya vakit bulamayabilmektedir. Bu durumda, hastanın tedavisi gecikecektir. Oysa, hasta servise gelir gelmez tedavisinin başlanmasını bekler. Böyle bir durumda servis hemşiresi, hasta ve yakınlarının beklentileri ve soruları karşısında zor durumda kalabilir.

KARAR HEKİMİNDİR!
Ancak hemşire, order'ı olmayan hastaya tedavi başlatamaz. Tedavi kararı hekime aittir. Hastaya hangi ilaçların, ne zaman ve nasıl verileceğine, ancak hekim karar verir. Hemşireye düşen ise, tedaviye yardımcı olmak ve hekimin direktiflerine uygun olarak hastanın tedavisini uygulamaktır. Tedavi yetkisi hekime ait olduğu gibi, tedaviden kaynaklanan hukuki sorumluluk da hekimin üzerindedir.

İLKYARDIM YAPABİLİR
Hemşire, kısa süreliğine de olsa hekimin yerine geçip, hastanın tedavisini düzenleyemez. Hemşirenin durumdan vazife çıkararak, hastaya bir tedavi başlaması suçtur. Başladığı tedavi doğru olup, hasta bundan fayda görse bile, hukuka uygun olmadığı için Ceza Hukuku kapsamında sorumluluk getiren bir eylemde bulunmuş sayılır. Hayati tehlike, örneğin kanama, solunum veya kalp durması gibi acil bir durum söz konusu ise, hemşire hekimin olmadığı yerde olaya müdahale ederek, kanamayı durdurmak için tampon uygulayıp, kalp masajı ve suni solunum yapar. Hemşirenin müdahalesi, sadece ilk ve acil yardımla sınırlı kalmalıdır. Acil durumlar haricinde hemşirenin yapması gereken; hemen hekime ulaşıp, onu hastanın durumu hakkında bilgilendirmektir.