Emine Hanım'ı bilmiyorum ama son istihâreye Vahideddin yatmıştı

Osman Özsoy adında bir profesör, bir internet sitesine yazdığı yazıda Başbakan Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın, "köşk için istihâreye yattığını" ileri sürdü. Bilmeyenler için, istihârenin halk arasında ne demek olduğunu kısaca söyleyeyim: Yapılması düşünülen önemli bir işin iyi mi yoksa kötü mü neticeleneceğini anlayabilmek için bazı duaları okuduktan sonra uykuya yatmak ve yapılacak iş konusunda görülecek rüyaya göre karar vermektir. Rüya iyi ise o iş hayırlıdır ama fena ise yapılmamalıdır. Emine Hanım, Prof. Özsoy'a göre istihâreye üstelik bir değil birkaç defa yatmış ama her defasında işin neticesinin iyi olmayacağı yolunda işaretler almış ve kocasını Çankaya'ya çıkmaması için uyarmıştı.

KAYITLI TEK ÖRNEK
Başbakanlık, istihâre iddiasını hemen yalanladı, Osman Özsoy'un yazısının hayal mahsulü olduğunu ve bu kişinin Emine Erdoğan ile bir yakınlığının bulunmadığını duyurdu. Ama, Özsoy'un iddiaları bana geçmiş devirlerdeki istihâreleri, özellikle de son dönem tarihimizin önemli ve önemli olduğu kadar da tartışmalı bir isminin devletin başına geçmeden önce nasıl istihâreye yattığı konusunda bizzat yazdıklarını hatırlattı: Osmanlı İmparatorluğu'nun son padişahı Sultan Vahideddin'in 1918'in 3 Temmuz gecesi Çengelköyü'nde yattığı istihâreyi... İşte, tarihlerimizde bir hükümdarın kendi kaleminden anlattığı tek örnek olan bu istiharenin öyküsü: Birinci Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı tahtında oturan Sultan Reşad, hemen bütün cephelerimiz çöktüğü sırada, 3 Temmuz 1918 günü vefat etti. Taht, kanunlara ve teamüllere göre Osmanlı Hanedanı'nın en büyük şehzadesi olan veliahda aitti ve imparatorluğun veliahdı da Şehzade Vahideddin Efendi idi. Vahideddin Efendi, saraylardan birinde oturmak yerine kendisine ait bir yeri tercih etmişti ve senelerdir ailesiyle beraber Çengelköyü'nün sırtlarındaki hususi mâlikânesinde yaşıyordu.

SÜRGÜNDE YAZDI
74 yaşındaki hükümdarın vefat haberini, veliahda iktidarın o sıradaki gerçek sahibi olan İttihad ve Terakki Partisi'nin önde gelenleri getirdiler. Çengelköyü'ne çıkan heyette Başkumandan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa, Dahiliye Nazırı Talât Bey ve Şeyhülislâm Ürgüplü Hayri Efendi vardı. Veliahd Vahideddin Efendi tahta çıkma konusunda acele etmedi ve kararını ertesi gün vereceğini söyledi. Vahideddin Efendi, San Remo'da sürgünde bulunduğu sırada yazdırdığı hatıralarında, tahtın kendisi için hayırlı olup olmayacağını anlayabilmek için o geceyi ibadetle geçirdiğini ve bir çeşit istihâreye yattığını anlatıyor. Tahta çıkmayı kabul etmemesi halinde bunun görevden kaçmak anlamına geleceğini ve hükümdarlığı bu yüzden kabul ettiğini anlatıyor.

YA DİNLEMESEYDİ?
Bu sayfada, Sultan Vahideddin'in hatıralarında yeralan istihâre ile ilgili kısmı, bugünün diline naklederek veriyorum. Hükümdarın istihâre sonrasında tahta çıkmaya karar vermesinden sonra memlekette işlerin hiç de iyi gitmediğini söylememe gerek yok. Emine Erdoğan hakikaten istihâreye yatsa ve Tayyip Bey de bu istihârenin verdiği "Çıkmaaa!" şeklindeki neticeye göre Çankaya'ya yine de çıkmaya kalksa idi neler olabileceğini herhalde tahmin edersiniz...