Açıklamanın satır araları

Genelkurmay Başkanlığı'nın kimilerine göre muhtıra veya darbe çağrıştıran, kimilerine göre de tepkilerini açıkça ortaya koyduğu açıklaması Türkiye'nin, Cumhurbaşkanlığı seçimi dahil tüm gündemini değiştirdi. Şimdi gözler, bundan sonra ekonomiden siyasete ne olacağına, Genelkurmay'ın gerçekten ne demek istediğine çevrildi. Çünkü, işin artık mesaj verme veya rahatsızlığını seslendirmeden yeni boyuta geçtiğini söylemek mümkün. Peki, bu açıklama ne anlama geliyor:

* Genelkurmay Türkiye'de irticai faaliyetleri yakından izliyor. Açıklamadaki detaylarda bu açıkça görüldü.

* Bu süreçte, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Büyükanıt ilk sinyali 2 Ekim 2006'da Harp Akademileri'nde verdiği örneklerle irtica tehlikesine dikkat çektiğinde vermişti. Sonrasında Erdoğan, irticai faaliyetlerde aşırılıklar olduğunu söyleyip, işbirliği yapılacağını ve gerekirse Milli Eğitim Bakanı'nı Genelkurmay'a gönderebileceğini açıklamıştı. İşte o tarihten bu yana, askerler bu sözlere rağmen hiç bir adım atılmamasını endişe ile izledi. Açıklamada, 'Uygun ortamlarda ilgili makamların, sürekli dikkatine sunulmakta olan bu faaliyetler' sözü ve Milli Eğitim ve İçişleri'ne atıflarla da rahatsızlık açıkça ortaya kondu.

* Devlet içinde aşırı dinci kesimlerin uygun ortamı bularak yuvalanmaya çalışması iddiaları Genelkurmay'da, 'Desteklenmiyorlar belki ama yüz buldukları kesin' şeklinde değerlendirildi.

* Genelkurmay'ın irticai faaliyetleri, yıkıcı ve bölücü eylemlerle şaşırtıcı bir benzerlik bulması da manidar. Bu durumu, bölücü terörde olduğu gibi gerekirse mücadelenin her türü kullanılacak kararlılığına taşıyor.

* Açıklama, 'üst düzey komutan dedi ki' efsanesini bitirdi ve 'açın bakın ben internette söyleyeceğimi söyledim' denildi.

* '12 Nisan'daki basın toplantısında Büyükanıt'ın açıklamaları herkes tarafından bir yere çekildi. Özellikle, 'Mesaj falan yok. Hiç bir şey söylemedi. Zaten ne söyleyebilir ki. Yumuşak açıklama oldu' yorumlarının çıkması karargahı kızdırdı. O yüzden, Büyükanıt Erdoğan'a söylediği iddia edilen, 'Cumhurbaşkanlığı hayırlı olsun' sözlerini sert şekilde yalanladı.

* Büyükanıt'ın, siyasi literatüre giren, 'Sözde değil, özde bağlılık' tanımlamasının ortada kalması da karargahın tepkisini gittikçe tırmandırdı. Açıklama bu yüzden yapıldı.

* Bu nokta da çok önemli. Bir süreden beri başkentte 'Erdoğan ve Yaşar Paşa birbirlerinin önünü tıkamama üzerinde gizlice anlaştı. Bu yüzden, Paşa alttan alıyor' yönünde dolaşan asılsız iddialar Büyükanıt'ın ciddi tepkisini çekti.

* Asker aslında Abdullah Gül'ün Cumhurbaşkanlığı meselesine girmek istemiyor. Ama siyasi olarak sistemin kilitlendiğine inanıyor. Bülent Arınç'ın yaptığı açıklamaları da endişe ile izliyor.

* Neden açıklamanın bir cuma gecesi geç saatte yapıldığı sorusuna gelince... Bazı teorilere göre, Genelkurmay da 'artık alt kadrolardan muazzam bir baskı olduğu için açıklama zorunlu bir patlama şeklinde geldi' deniliyor.

* Buna karşın bazı iddialara göre ise, bir anda yapılan açıklamayla 24 saat Türkiye Cumhuriyeti'nin yakından izlendiği ve sürekli teyakkuzda olunduğu mesajı veriliyor.

* Aslında açıklama, AKP'nin Cumhurbaşkanlığı adayının açıklanmasından hemen önce de yapılabilirdi. O yüzden manidar bir zamanlama olsa da, bu sürecin her bölümü bir mayın tarlasıydı. Asker, böylece, 'İster AB süreci, ister Cumhurbaşkanlığı, ister Anayasa Mahkemesi, ister bir kritik miting öncesi olsun, eğer laiklikle ilgili çizgiler aşıldı ise harekete geçerim' çıkışı yapıyor.