Tarih 30 Kasım 1872. İngiltere ve İskoçya takımları ilk uluslararası futbol karşılaşmasına çıkıyor. İngiltere sahada 1-1-8, İskoçya ise 2-2-6 şeklinde diziliyor. Sonuç, forvet oyuncularının bolluğuna rağmen 0-0. Bu maçın önemi yalnızca ilk uluslararası maç olması değil, takımların sahaya bir taktik ve dizilişle çıkması. Bu maçtan 12 yıl sonra İngitere'nin Preston takımı sahaya 2-3-5 şeklinde bir dizilişle çıktı, savunma yapıp, orta sahada top dolaştırıyorlardı; kısacası futbol biraz daha futbola benzemişti. Preston, futbola bir taktik ve dizilişi getirmişti, deyim yerindeyse oynanan oyuna bir kılık kıyafet kazandırmıştı. 1930 Dünya Kupası'nı kazanan Uruguay'ın Piramit adı verilen 2-3-5 taktiği, '1-0 olsun bizim olsun' deyiminin sahaya yansıdığı, İtalyanların Catenaccio'su, hep futbola bir kılık, kıyafet kazandırma gayretiydi. Avrupa Futbol Şampiyonası grup elemelerinde Türk Milli Takımı'nın oynadığı futbol da bu literatüre yeni bir katkı yaptı; Fatih Terim'in mimarı olduğu sistemin dizilişi 2-2-2-2-2 şeklindeydi. Futbol yorumcularının ortak görüşüne göre bu sistem sayesinde Yunanistan'ı yendik, Norveç'le berabere kaldık.

GAZ SİSTEMİYLE FUTBOL
Fatih Terim geliştirdiği sistemi uygulamak için 63 oyuncu denedi. Terim'in sisteminin asıl rengi, kendisinin sekiz maddeyle özetlediği ve futbolcuların bu maddeleri amentü gibi ezberlediklerinin gözlerinden okunduğu telkin sözcükleri. Terim'e göre 'oyundan keyif alınacak, oyuncuların cesareti ve gayesi olacak.' Sisteminin esası, maçın her anında topa sahip olmak, topu bloklar halinde oynamak, hücuma çabuk çıkıp topu boş alanlara sürmek ve bu özellikleriyle 4-1-4-1 (Mourinho sistemi) 4-2-3-1 (2001 Real Madrid) 4-1-3-2 (2004 Barselona) ve 4-4-2 (2000 Galatasaray) gibi varyasyonlar kullanılıyor. Terim bir sistem inşa ediyor ama bu sistem tamamen oyuncunun o günkü performansına, rakibin zaaflarına bağlı olarak şekilleniyor. Son Norveç ve Yunanistan maçında atılan altı golün dördünün rakip takım kalecilerinin hatası olması, bir maçta Halil Altıntop'un bir maçta Tuncay'ın iyi performansı sistemi işler gibi gösteriyor.