Ailenizin doktoru
Gülsem, öksürsem bile idrarım kaçıyor!
Son beş yıldır giderek artan derecede idrar tutamama şikayetleri yaşıyorum. Özellikle gülünce, öksürünce az da olsa idrar kaçıyor. Üstelik bu şikayetler giderek artıyor. İlaçlar, kullandığım sürece faydalı oluyor ama ben bu durumun ömür boyu sürmesinden korkuyorum... Selma B.
Sizin yakındığınız bu halin tıbbi adı, 'üriner enkontinans'tır; bu haldeki kadın hastalar istemsiz olarak idrarlarını kaçırırlar. Ya gülme, öksürme ya da hapşırma sonucu ya da aniden tuvalete gitme ihtiyacı hissetme ama yetişememe sonucu bir miktar sızıntı olur. Enkontinans', kendi başına bir hastalık değildir, ama idrar yollarındaki bir soruna işaret eder. Özellikle daha ileri yaşlarda çok sık görülür.
KASLAR ZAYIFLIYOR
Sizde olduğu gibi kronik rahatsızlıklar, alt idrar yollarını kontrol eden kasların zayıflığından ya da buradaki sinirlerin hasarından olur. Öksürüp, hapşırma ile karın içi basıncın artışına bağlı olan tipte; çok çocuk doğurma, aşırı kilo alma gibi alt karın bölgesindeki kasları zayıflatan haller önemli rol oynar. Bu kasların idrar kesesini yeterli derecede yerinde tutamaması nedeni ile aşağı kayan kese yeterli düzeyde idrarı tutma görevini yerine getiremez. Tuvalete yetişememe hali ise idrar kesesi kaslarının aşırı çalışmayla içindeki az miktardaki idrarı bile dışarı atmaya çalışmaları nedeniyle ortaya çıkar. Parkinson, inme gibi sinir sistemi hastalıklarının sonucu görülseler bile genellikle sebebi bulmak kolay değildir. Hastanın anlattıklarını dinleyerek, iyi bir fizik muayene ve basit tanıya yardımcı testlerle kadınlarda ortaya çıkan 'üriner enkontinans'ı tespit etmek ve sebebini ortaya koymak mümkün olur. Eğer idrar tutamama hali birden fazla nedenle ortaya çıkıyorsa ek tetkiklere ihtiyaç duyulabilir. Bu rahatsızlık için değişik tedavi seçenekleri sunulurken, tedavideki anahtar noktalar şöyle sıralanabilir: Hastalar durumlarından utanmamalı ve kendilerine olan güvenlerini kaybetmemeli; çünkü çoğu vaka tedavi edilebilir ya da kontrol altına alınabilir. Davranış düzenlemeleri, egzersiz, yaşam değişiklikleri ve pesser gibi tıbbi gereçler tedavi için ilk akla gelen yöntemlerdir. Ama başarıları hastanın bunları uygulamadaki becerisine ve sorunun ciddiyetine bağlıdır. Öksürme, aksırmaya bağlı idrar kaçırmalarının tedavisinde kullanılan yeni cerrahi tekniklerin başarı şansı yüksektir. Ağız kuruması gibi can sıkıcı yan etkileri olsa da tuvalete yetişememeye bağlı idrar kaçırmaları ilaç ile kontrol altına alınabilir. Karın tabanı kaslarını güçlendirmeye yönelik çalışmalar bir çok kadında fayda sağlıyor ve belirtilerin gerilemesine yardımcı oluyor. Bazı hastalarda ise vajenin içine yerleştirilip idrar kanalına baskı yapan pesser ve benzeri araçlar idrar kaçırmayı azaltıyor. İdrar kaçırmada başarı ile uygulanan birçok cerrahi yöntem var. Ayaktan hastalarda da yapılan TVT tekniği; özellikle egzersize rağmen şikayetleri azalmayan hastalarda, hem basitliği hem de yüz güldürücü sonuçları ile giderek yaygınlık kazanıyor. Hanımlar ileride ortaya çıkabilecek 'üriner enkontinans' riskini, karın tabanı kaslarını güçlendirecek egzersizler yaparak ve ağırlıklarını sağlıklı sınırlar içerisinde tutarak azaltabilirler.
Uz. Dr. Eren Eroğlu
|
