Diktatörün Sırları Ekranda

Mussolini'nin ölene kadar tımarhaneye kapattığı sevgilisi Ida Dalse ve bu ilişkisinden olan oğlu Benito'nun dramını anlatan bir belgesel RAI'de yayınlandı

İtalyan devlet televizyonunun üçüncü kanalında "Mussolini'nin Sırrı" adında yeni bir belgesel film yayınlandı. İtalyanların bugün faşist diktatör Mussolini'ye bakış açısı farklı. Dedesi ile aynı soyadı taşıyan, Sofia Loren'in yeğeni Alessandra Mussolini'ye sempati ile bakılıyor. Aklından geçeni süzgeçten geçirmeden 'dobra dobra' söyleyen bu genç kadın televizyonlarda tartışma programlarında en rağbet gören isimlerden. Tabii bir de akla hemen oğlu Romano Mussolini geliyor, şu meşhur ve başarılı İtalyan caz ustası. Faşizmin dehşet veren manzaraları, insanların kafasında silinmeye başlıyor. Zaten Başbakan Berlusconi de Mussolini'nin anlatıldığı kadar kötü bir diktatör olmadığını, Yahudileri sınıra tatile yolladığını "lo spectator" gazetesine verdiği mülakatta anlatmıştı. İtalyan televizyonunda yayınlanan bazı programlara baktığınızda da Mussolini için 'aslında tonton bir adammış' diyeceğiniz geliyor! İtalyan Televizyonu RAI'nin en çok izlenen tartışma programlarından "Porta a porta"nın artık "devletlu" olmuş sunucusu Bruno Vespa da bundan birkaç zaman önce "yumuşak kalpli diktatör masalını" sahneye koydu. Oğlu Romano ile yapılan söyleşiler, belgeler, anlatılar "sert suratlı, yumuşak kalpli, çocukların başını okşayan, büyüklerin gönlünü alan, hatta Yahudi arkadaşları olan, kaçamakları bir yana iyi bir aile babası olan Mussolini senaryosunu yeniden ısıtıp İtalyanlara sundu. Tabii kimse bu kadar iyi bir aile babası olan munis bir adamın kötü niyetle kötü işler yapmış olabileceğini düşünmek istemiyor. Neyse RAI'nin birinci kanalının "devletlu" program yapımcısı karşısında acar gazeteciler de var. Fabrizio Laurenti ve Gianfranco Norelli'nin hazırladığı "Il Segreto di Mussolini" (Mussolini'nin Sırrı) adlı belgesel, "Duce"nin ölene kadar tımarhaneye kapattığı sevgilisi Ida Dalse ve bu ilişkiden doğan oğlu Benito Albino'nun dramını anlatıyor.

OĞLUNU ANNESİNDEN AYIRDI
Duce, 1915'te kendisine Edda adında bir kız çocuğu veren Rachel Guidi'nin yanı sıra sevgilisi Ida Dalser'den de Benito Albino adında bir erkek çocuğa sahip oluyor. Mussolini yasal olarak ilk erkek çocuğunu tanıyor. Daha sonraki yıllarda siyaset basamaklarını hızla tırmanan Mussolini, oğlunu annesinden ayırmayı ve Avusturya vatandaşı Ida Dalser'i hapse tıkmayı başarıyor. Ida Dalse 1926 yılında bu kez Trento ve Venedik'te "tımarhaneye" kapatılıyor. Burada 11 yıl kaldıktan sonra ölüyor. Mussolini'nin yasak ilişkisinden doğan ilk erkek çocuğu Benito Albino ise anne kucağından küçük yaşta koparıldıktan sonra 1935 yılında akıl hastası olduğu gerekçesiyle Milano'da Mombello tımarhanesine kapatılıyor. Burada 1942 yılında 26 yaşında hayata gözlerini yumuyor. Laurenti ve Norelli'nin özel ve kamu arşivlerinde, eski psikiyatri hastanelerinde yaptıkları araştırmalar genç kadın ve çocuğunun trajedisinin solmuş ve unutulmuş renklerine biraz canlılık kazandırıyor. Ida Dalser'in akrabalarına göndermeyi başardığı mektupların yanı sıra faşist otoriteden, Mussolini'nin bizzat kendisinden ve Papa XI. Pio'dan merhamet dilediği ortaya çıkıyor. Genç kadının Venedik'te akıl hastanesinden kaçış denemesinden sonra "Benito ağlama yüreğini mezarıma götüreceğim" sözleri bir deliden çok, çaresiz bir annenin son yakarışı.
Olayın insani trajedi boyutunun yanı sıra bir de "Mussolini'nin sırrını" saklamak için faşist rejimin şahsiyetlerinin kayda değer çabaları önemli bir mikro tarih incelemesi: Her türlü ahlaki kaygıdan yoksun polis, rejimin gözüne girmeye çalışan doktorlar, Trento bölgesi üst düzey yöneticileri, Ida Dalser'in deliliği tezini destekleyen komşuları, kimliğini, insaniyetini, onurunu kaybetmiş bir İtalya.