  |
|
2005'in muhtemel riskleri
* AB yolunda herhangi bir nedenle tıkanma yaşamamız, iki en önemli çapadan birinden kopma anlamına gelir. Kıbrıs'ta beklenen adımı atamama sonucunda müzakerelerin başlamaması, ya da AB'nin Türkiye'ye karşı ayrımcı tutumunu daha keskinleştirerek Katılım Ortaklığı Belgesi'nde yeni siyasi isteklerde bulunması moralleri bozabilir.
* Müzakerelerin başlayabilmesi için AB Komisyonu'nun nisan ayında belirlemesi beklenen Türkiye'ye özgü Müzakere Çerçevesi, 3 Ekim öncesinde Kıbrıs'ta adım atılması kadar önemli. Çünkü bu çerçeve müzakarelerin kaderini belirleyecek ve süreci daha zorlaştıran, baştan başarısızlığa mahküm eden bir mekanizma haline gelebileceği gibi, 17 Aralık kararlarını daha kolay yürütebilecek bir hale de dönüşebilir.
* AB'nin ilkbaharda hazırlaması beklenen Katılım Ortaklığı Belgesi'nde yeni siyasi şartlar ortaya koyması, Kıbrıs'ta hükümetin atacağı imzanın ne anlama geldiği gibi konuların Ankara'da gerginliğe yol açma riski var.
* ABD ile ilişkiler ve Irak'taki gelişmeler de Türkiye için potansiyel bir risk olarak duruyor.
* 2004'te olduğu gibi 2005'te de dışarıdan bir şok olay pekala gelişebilir. 2004'te bu Amerikan faiz artırımıydı. Döviz kurunda yüzde 14 ve Hazine faizinde 10 puan artışa, eurobond değerlerinde yüzde 22, borsada yüzde 26 düşüşe yol açan faiz şoku büyümenin de üçüncü çeyrekte yüzde 4.7'ye inmesinde etkili oldu. ABD bu yıl da faiz artırmaya devam ediyor. Bu artırımda belli bir orana gelindiğinde Türkiye'nin de aralarında bulunduğu gelişmekte olan piyasalara fon akışı yavaşlarsa, 2004'teki benzer faiz şoku etkisini yaratabilir.
2005'te ABD ekonomisinden olabileceği gibi, Çin ekonomisi kaynaklı bir dış şok gelebilir.
* TL'nin aşırı değerlenmesi sonucu ihracat zorlanabilir veya kar marjları daha düşebilir, ithalat daha artabilir, sanayi daha az yerli ara malı kullanmaya yönelebilir. Bu da cari açığın boyutunu büyütebilir, en azından küçültmez. Yüksek cari açıkla gidiş ekonomide dalgalanmanın zamanlamasını yabancıların sermaye hareketine bağımlı hale getirir. Türkiye'den çıkışta veya beklenen oranda gelmemeleri halinde piyasalarda ve ekonomide dalgalanma yaratabilir.
|
