Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, 50 ve 100 Yeni Türk Lirası banknotlarda boyut farklılığı yaratıldığını, sahtecilikle mücadele için de yeni banknotlarda çok sayıda ayırt edici özelliğe yer verildiğini bildirdi.
1. emisyon grubu banknotların tedavüle çıkarıldığı 1927'den bugüne kadar 7 emisyon grubunda 21 farklı değerde, 114 tertip banknotun dolaşıma çıkarıldığını kaydeden Serdengeçti, ilk 4 emisyon grubunun tamamı ile 5 ve 6. emisyon grubundaki banknotların bir kısmı yurtdışında bastırıldığını söyledi.
1958 yılında Banknot Matbaası'nın faaliyete geçirilmesiyle birlikte genel olarak banknotların Merkez Bankası kanalıyla basılmaya başlandığını anlatan Serdengeçti, matbaada basılan ilk banknotun da 5. emisyon grubundaki 100 liralık banknot olduğunu vurguladı.
ENFLASYONİST ORTAM VE SONUÇLARI Merkez Bankası Başkanı Serdengeçti, halen kullanılmakta olan 7. emisyon grubu banknotların ilk defa 1979 yılında tedavüle çıkarıldığına da işaret ederken, ''burada dikkat çekecek olan konu, 1927-1981 arasında yani 54 yıllık dönemde 50 kuruş ile 1 lira arasında 10 farklı değerde banknot tedavüle çıkarılmışken, enflasyonist sürecin etkisiyle 1981 yılından bu yana yani 23 yılda üst değerde 11 yeni küpur tedavüle çıkmıştır'' dedi.
1990'lı yıllardan itibaren bir üst küpur tedavüle çıkarılırken, en alt değerdeki küpurun tedavülden çekildiğini ve böylece küpur sayısının 6 ile sınırlandırıldığını belirten Serdengeçti, enflasyonist sürecin yeni sıfır ve yeni küpurları da beraberinde getirdiğini dile getirdi.
Son 23 yıllık dönemde tedavüldeki banknot sayısının ortalama yaklaşık 1 milyar adet civarında olduğunu kaydeden Serdengeçti, Eylül ayı sonu itibarıyle piyasadaki banknot adedini de 1 milyar 355 olarak verdi. Merkez Bankası Başkanı, bunların yüzde 84'ünün de 20 milyon liralık banknotlardan oluştuğuna dikkat çekti.
''Bu şartlarda, YTL'nin tedavüle çıkmasının gereği açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır'' diyen Serdengeçti, YTL ve ekonomik istikrar ortamı ile birlikte, paramızın değişim ve kıymet saptama aracı olma fonksiyonlarına yeniden işlerlik kazandırılacağını ve banknot kullanımının orta değerlerdeki küpurlarda yoğunlaşacağını belirttti.
YTL'LER MERKEZ BANKASI ŞUBELERİNE DAĞITILDI YTL ile birlikte halen kullanılan banknot ve madeni paraların da 2005 sonuna kadar geçerli olacağını hatırlatan Serdengeçti, şöyle devam etti: ''2005'de hem mevcut paralar hem de YTL'ler tedavülde olacaktır. Vatandaşlarımızın bu değişim için acele etmesine gerek yoktur. Bu doğal akışı içinde gerçekleşecektir. Şubat ayı sonu itibarıyle tedavüldeki banknot miktarının yaklaşık yüzde 90-95'inin YTL'ye dönmesi beklenmektedir.
TL banknotlar, 1 Ocak 2006'dan itibaren tedavülden kalkacak, ancak 10 yıllık zamanaşımı sürecinde Merkez Bankası şubeleri, bunların olmadığı yerlerde de Ziraat Bankası şubelerinde değiştirilecektir. Küpur kompozisyonu 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 YTL olan yeni banknotlarımızın tüm tasarım, kalıp ve baskı çalışmaları Banknot Matbaası'nda gerçekleştirilmiş ve basılan banknotların büyük kısmı şimdiden şubelerimize dağıtılmıştır.''
NE ÖNLEMLER ALINDI? Merkez Bankası Başkanı, daha sonra YTL'nin özellikleri hakkında bilgi verdi. YTL'ye geçişte banknotların daha kolay tanınması ve karışıklığa neden olunmaması için, aynı satın alma gücüne sahip küpurlerin hem TL, hem de YTL için benzer renk ve tasarımlara sahip olduğunu bildiren Serdengeçti, görme özürlü ve görme bozukluğu olan vatandaşlar için de, YTL'lerde ilave ayırt edici özelliklere yer verildiğini anlattı. Görme özürlü vatandaşlar için en önemli ayırt edici unsurun, banknot küpurları arasında boyut farkları yaratılması olduğuna işaret eden Serdengeçti, yeni küpur 50 ve 100 YTL'lerde boyut farkı bulunduğunu söyledi.
Serdengeçti, ileride YTL'deki 'yeni' ibaresi kalkarken tüm küpurlarda böyle bir farklılığın yaratılmasının sağlanacağını da bildirdi.
SAHTECİLİKLE MÜCADELE Tüm ülkelerde Merkez Bankalarının üzerinde hassasiyetle durduğu konulardan birinin, sahtecilikle etkin şekilde mücadele olduğunu vurgulayan Serdengeçti, sahtecilik faaliyetlerinin teknolojik gelişmenin etkisiyle uluslararası bir boyut kazandığını ifade etti. Türkiye'de de büyük kupürlü banknotlarda, zaman zaman sahtecilik olaylarıyla karşılaşıldığını dile getiren Merkez Bankası Başkanı, şunları söyledi: ''YTL'ye geçişte 50 ve 100 YTL'lerin çıkarılacağı dikkate alındığında, banknotların güvenlik önlemlerinin kontrol edilmesi daha da büyük önem kazanmaktadır. Banknotlarımızda sahteciliğin ortaya çıkarılacağı, uluslararası standartlarda halka yönelik çok sayıda güvenlik özellikleri bulunmaktadır.
Tanıtım kampanyamızda halkımızın bu özellikler hakkında bilgilendirilmesi için yoğun çalışma yapılacaktır. Yapılan değerlendirmelerde, açıklanacak güvenlik önlemlerinden 3'ünün kontrol edilmesiyle sahte banknotların rahatlıkla tesbit edilebileceği anlaşılmaktadır.''
Merkez Bankası'nın teknik donanımıyla sahte banknotun tekrar piyasaya sürülmesine imkan vermeyecek kapasiteye sahip olduğunu vurgulayan Serdengeçti, ancak bu mücadelenin ön cephede vatandaşlarca yapılmasının en etkin mücadele yöntemi olduğunu da sözlerine ekledi.
Serdengeçti soruları yanıtladı 
