Bıktıran bir klişe: 'Yapılan araştırma'
Dilin en önemli özelliklerinden biri 'mantık'lı olmasıdır. Ayrıca edebiyatta olmasa dahi gündelik konuşmalarda ya da medyada dilin 'ekonomik' kullanımı esastır. 10 kelimeyle anlattığınız bir konuyu, eğer 5 kelimeyle de ifade edebiliyorsanız... İkincisini seçmeniz gerekir. Bu iki ilkeyi yani 'mantık' ve 'ekonomi' ilkelerini akıl tutarak şöyle bir anlatım için ne dersiniz: "Yapılan araştırmaya göre kadınlar, erkeklerden daha çok yaşıyor." 'Mantık' bize ne der? 'Yapılmayan' bir araştırmanın sonuçları olamaz! Değil mi? 'Ekonomi' ilkesine göre de burada 'yapılan' kelimesi gereksizdir, fazladır, cümleyi hantallaştırır. Ancak medyada sürekli olarak bu "Yapılan araştırma..." kalıbıyla karşılaşıyoruz. Hadi 'konuşanları' bir yana bırakalım, haberi 'yazarak' sunanların buna dikkat etmesi gerekir. Onun yerine, örneğin, "Almanya'da yapılan bir araştırmaya göre..." demelerinde fayda var.
|