kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Teknoloji
    Otomobil
    Sinema
    Hobi
    Çizerler
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Umur Talu @ SABAH
Tel:
0537 660 71 21
Fax:
0212 280 05 51
 

Kaynayan kazan

Kimileri iç savaşlarla çözdü, kimi bütünleşerek, kimi ayrılarak.
Kiminde demokratikleşmeyle gelen hak ve özgürlükler adalet duygusu yarattı, kiminde nefretler bir uyudu, bir uyandı.
Kimi din çatışmasıyla da örtüştü, gerilim katmerlendi; kiminde dindaşlık da çimento rolü oynayamadı.
Etnisite doğuştan kimliktir; toptan ezildiğinde öfke biriktirir. Aşılması için, bir ülke ölçeğinde yahut sınırlar ötesinde çok şeyin aşılmış olması gerekir.
Bazen "ulusal bütünlük" içinde erir; bazen bir türlü bütünleşemez.
Tarih köprüsünün altından çok su aksa da, bir bakmışsınız uyanmış, uyandırılmış.
Haklı talepler büyük oyunlara karışır.
Adalet arayışları tezgahlara bulaşır.
Uyanış derken körleşmek de mümkündür.

***

Kendisi de zaten bu tür sorunların içinden geçen Türkiye, milli-etnik ayaklanmaları ve kopuşları yaşadığı 1. Dünya Savaşı öncesinden, kaybettiği yahut yanıbaşındaki toprakların parçalandığı bugüne kadar etnik fay hatlarıyla kuşatılmış durumda.
Balkanlar, Kafkasya, Irak-Suriye...
Hemen sınırın ötesinde yine patlayan Kosova, sınırında gerilen Acaristan, sınırında ateşlenen Suriye'nin Kürt meselesi, sınırında Kuzey Irak.
"Halkların kardeşliği"ne dayandığı sanılırken çözülen Sovyetler'den fışkıran onca bağımsız devletle bitmeyen bir hikaye:
Başta Rusya Federasyonu'nun etnik mozaik devletleri, neredeyse her devletin içindeki etnik bağımsızlık niyetleri.
Kiminde dini, milli veya akrabalık duygularıyla buralardan süzülen bir sempati... Kiminde, "kaşıma beni, kaşırım seni" dengesi içinde yahut emsal korkusuyla derin bir tedirginlik.
***

1975'ten beri dünya 40 yeni devlet tanıdı. Atina Olimpiyatları'nda dalgalanacak bayrak sayısı 200'ü geçti.
Ama, bunların çoğunu doğuran ve bizi kuşatan bölge, daha çoklarına gebe.
Çünkü oralar, yıllarca uyuyan etnik kimliklerin uyanma mevzii olduğu kadar, aynı zamanda, enerji havzası. Büyük oyunun arenası.
Çeçen sorunu "milli mesele" olmakla bitmiyor, oradan boru geçiyor.
Acaristan-Gürcistan sorunu "etnik çatışma" olmakla kalmıyor, oradan deniz, denizden petrol hesapları geçiyor.
Kuzey Irak tek başına bir Kürt meselesi değil, aynı zamanda petrolün kontrolü demek.
Balkanlar ya da Kafkaslar sadece tarihi nefretlerin hortladığı bir saha değil, ABD'nin Rusya'yı, Karadeniz'i, Hazar petrollerinin akışını denetlemek üzere çöreklendiği bir arazi.
"Büyük Ortadoğu" gibi projeler sadece demokrasi, özgürlük havarisi değil, her türlü etnik, milli, dini kartı da oynamaya ve karşı oyunlara yol açmaya teşne girişimler.
Yani, bu civarlar daha çok su ve daha çok ateş kaldırır.
***

Türkiye, "akraba etnisiteler" yüzünden bu bölgede çoğu zaman iki arada bir derede, yukarı tükürsen bıyık aşağı tükürsen sakal konumunda kalıyor.
Ancak, hani "ılımlı İslam, Müslüman demokrasi" denerek cümle aleme örnek gösterilme hikayesi var ya...
Bir başka açıdan örneklik, belki de "kendi etnik problemi"ni demokratikleşme ve ekonomik, sosyal, kültürel adaletle aşmış bir ülke ile mümkün.
Bu açıdan, eğer bir seçimlik pilav değilse, Murat Karayalçın'ın SHP'sinin, DEHAP (ve küçük sol partiler) ile başlattığı yol arkadaşlığı, etnik ve bölgesel iddiaların ötesinde bir Türkiye oluşumu yaratabilme projesine evrilirse, bu ülkede atılmış en önemli adımlardan biri olabilir.
Şu andaki boyutunun da çok ötesinde bir siyasi, toplumsal mana ile.
Kıvılcımlı bir bölgede, Türkiye önce kendi bedeninin ve aklı ile ruhunun sağlığını tesis edebilmeli.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Geçici sonuç, kesin kanaat   / 29-03-2004
 Her işin başı sağlık!   / 28-03-2004
 Ne yaptın Ahmet!   / 26-03-2004
 Vicdanınızı başınıza toplayın lütfen!   / 25-03-2004
 "Terörist"ten silah almak yakışır mı!   / 24-03-2004
 Kaynayan kazan   / 23-03-2004
 İzmir'in iki yakası   / 22-03-2004
 İflas eden projeler... Uyanık müflisler   / 21-03-2004
 Sıkışmış bir vatandaş olarak gazeteci   / 19-03-2004
 Bataklıkta sadece terörist yoksa!   / 18-03-2004
MEHMET TEZKAN
CHP'li seçmen CHP'de kalmak için direniyor..
Seçimin en...
EMRE AKÖZ
'Antropomorfizm'
SEÇMEN MESAJ VERİR Mİ?Yerel seçimler...
UMUR TALU
Çimento, tuğlalar, çatlak ve sol
Özellikle 90'lı...
Bush: Çözüm için elinizden geleni yapın
ABD Başkanı George Bush, Kıbrıs görüşmelerinin en kritik...
Blair ve Bush devrede
İki lider Kıbrıs'ta çözüm için kaleme sarıldı. Erdoğan, Blair'e...
Yabancı olmalı
Yabancı olmalı
"Kalbimdeki isim yerli. Mantığım ise farklı söylüyor. Bu ortamda...
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Günaydın | Bizimcity | Kapak Güzeli | Astroloji | ON Magazin | Sağlık | Cumartesi | Aktüel Pazar | Teknoloji | Otomobil |Sinema | Hobi | Çizerler
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.