Durdurun dünyayı, inecek var!

ESİN KÜÇÜKTEPEPINAR SİNEMA

11.12.2008

Robert Wise,1951 tarihli Dünyanın Durduğu Gün'de 'Soğuk Savaş' paranoyasına değinirken, "Silahları bırakın, savaşarak birbirinizi telef etmeyin, yoksa biz sizi yok ederiz!" diyordu. Ama filmin 57 yıl sonraki yeni hali, bu mesajı mumla aratıyor..

Belli ki uzaylıların istilasını mevzu ederek yeni bir felaket senaryosu yaratmak Hollywood'a zor geliyor. Hele her sıkıştığında ibreti âlem için yeniden yorumlayacağı kült filmler zaten varken. Ünlü Holyywood yönetmeni Robert Wise, 1951 tarihli bilim kurgu klasiği Dünyanın Durduğu Gün adlı filmiyle Soğuk Savaş döneminin en büyük paranoyasına tercüman olurken ana mesajının günümüze kadar ulaşacağını tahmin etmiştir. ABD ile Sovyetler'in kutuplaşmasıyla pompalanan nükleer savaş korkusuna karşılık filmin dünyayı ziyaret eden Klaatu adlı uzaylısının 'barışçıl' mesajı ortadaydı: "Ey insanoğlu, silahları bırakın, artık savaşıp birbirinizi telef etmeyin, yoksa biz sizi yok ederiz!" Bu uzaylı arkadaşımız ve robot 'badigard'ının geldikleri uzay gemisini tam da Beyaz Saray'ın bahçesine indirmeleri bile ABD'ye manidar bir mesajdı. Orijinalinden 57 yıl sonra, filmi yeniden çeviren 'liberal' Hollywood'un şimdilerde önündeki en büyük engel , bu mesajın adeta Bush yönetiminin yayılmacı mesajına denk gelmesi. Nükleer silah paranoyasına atfen, denizaşırı (galaksiler arası olarak tercüme edin) ülkelere silahsızlanma ultimatomu yani. Yönetmen Scott Derickson'a teslim edilen bu yeni çevrimde belki biraz bu sorundan kaçınmak insanlığın kendi kendini yok etmesini engellemekten umut kesildiğinden olsa gerek, uzaylılar bu kez insanın doğayı ve gezegeni yok etmesinden şikâyetçi. Uzaylı Klaatu rolünde Keanu Reeves'in yer alması gayet isabetli olmuş. Kendisinin hiç rol kesmeye gerek olmadığında ifadesizce pozlama konusunda gayet başarılı olduğu biliniyor. Ayrıca yine Matrix'deki gibi insanlığın/dünyanın kurtuluşu adına kendini feda eden ve yeniden dirilen İsa misali bir rolde. Zaten bu kez enerji küresi formunda sefahatin merkezi New York'un göbeğine inen uzay gemisi, filme ezoterik manalar da yükleme çabasının ürünü. Film, orijinaline bir çok yönden sadık kalmış. Parlak küreyi anında çevreleyen askerlerin, uzaylımızı daha ilk jestinde vurmaları da, ABD yönetiminin 'önce vur, sonra sorgula' yöntemine eleştiri elbette.

HEPİMİZ KOZMİK MÜLTECİYİZ
Zaten, İngilizcedeki 'alien' kelimesinin hem 'yaratık' hem de mülteci yani yabancı olarak kullanıldığı düşünülürse, film ülke yönetiminin en yüksek kademesinden (Başkanlık) başlayan paranoyayı gösteriyor ve 'diğerine' olan önyargıyı ayıplıyor, Başkan yardımcısının kendini dünya ırkının temsilcisi gibi gördüğünün şuursuzluğu vurgulanıyor. Gerçi, mesajlar arada karışıyor. Klaatu'ya dostluk gösteren güzel bilim insanı Jennifer Connely'nin savaşta ölen mühendis kocasının anısı yaddedilirken 'yıkmaya değil inşa etmeye gittik' sözüyle dön dolaş yine bildik fetih mazeretine dönülüyor. Ayrıca günümüzün ileri teknoloji havalı efektleri filan ekspesyonist Robert Wise'ın bir robot gölgesiyle bile yarattığı etkiye ulaşamıyor. Eğer orijinalinin 'Klatuu Barad Nikto' repliği arada söylenmişse bile duymadık. Ses efektleri bombardımanı içinde gümbürtüye gitmiş olabilir. Kısaca sıkıcı ve yavan bir bilim kurgu filmi olmuş. Orijinal film, neticede seyircinin anlayacağı dilden konuşarak mesajını doğrudan veriyor yani nükleer silahlanmaya karşı uyarısını açıkça yapıyordu. Oysa karşımızdaki bu yeniden çevrimde insanın aklında bir yekûn sorun kalıyor. Anladık, zaman kötü. Film de bilim, sanat, din ve imanı bir araya getirip uzlaştırmanın zamanı geldi, diyor. Medeniyetin gezegenimize yaptığı çevresel tahribatlara dair bir genelleme dışında açıkça bir tavır yok. Tarafsız olma çabasındaki niyette belli ki gişede işleri garantiye alma gayreti var. Kıssadan hisse, aşırı tüketim ve çevre bilincinin eksikliği nedeniyle felakete sürüklendiğimiz ortada.

Orijinal Adı: The Day the Earth Stood Still
Yönetmen: Scott Derrickson
Oyuncular: Keanu Reeves, Jennifer Connelly, Kathy Bates
Süresi: 103 dakika

Yayın tarihi: 12 Aralık 2008, Cuma
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2008/12/12//haber,46955E30C6A5426783B18AB1A749CDB8.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2008, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.