Atatürk ve başörtüsü

TÜSİAD Başkanı Arzuhan Yalçındağ, geçenlerde bir toplantıda, Atatürk'ün 83 yıl önce İnegöl'de yaptığı şu konuşmayı aktardı: "Bazı yerlerde kadınlar görüyorum ki, başına bir bez, peştamal veya buna benzer bir şeyler atarak, yüzünü gözünü gizler ve yanından geçen erkeklere karşı arkasını çevirir veya yere oturarak yumulur. Bu tavrın manası neye delâlet eder? Medeni bir millet anası, bir millet kızı için bu garip şekiller, bu vahşi vaziyet nedir? Bu hal milleti çok gülünç gösterir ve derhal düzeltilmesi lâzımdır."
Yalçındağ'ın Atatürk'ün sözlerini hatırlatmasının sebebi, onun, başörtüsüne karşı olduğunu göstermek elbette. Halbuki Atatürk bu konuşmasında, hâlâ Anadolu'nun bazı bölgelerinde rastladığımız bir tavrı eleştiriyor. Bugün de, çok muhafazakâr yörelerde kadınlar size sırtını döner, yüzünü kapar, fotoğrafını katiyen çektirmek istemez, sosyal hayattan adeta tecrit edilmiş gibi yaşar.
Arzuhan Yalçındağ'a bir başka toplantısında temas etmesi için, Atatürk'ün Konya Hilâli Ahmer Cemiyeti'nde yaptığı şu konuşmayı hatırlatmak isterim. O konuşmasında Atatürk, tesettürün dini bir vecibe olduğunu kabul ediyor ve amacın, örtülü veya açık, kadının, erkeğin yanı sıra çalışması, sosyal hayata karışması gerektiğini söylüyordu: "... Dinimizin tavsiye ettiği tesettür, hem hayata, hem fazilete uygundur. Kadınlarımız, şeriatın tavsiyesi, dinin emri mucibince tesettür etselerdi, ne o kadar kapanacaklar, ne de o kadar açılacaklardı. Tesettürü şer'i, kadınlar için mucibi müşkilât olmayacak, kadınların sosyal hayatta, iktisadi hayatta, erkeklerle teşriki faaliyet etmesine mani bulunmayacak şekli basittedir... Kadının tarzı telebbüsünde (giyim kuşamında) teceddüt (yenileşme) yapmak meselesi mevzubahis değildir. Milletimize bu hususta yeni şeyleri belletmek mecburiyeti karşısında değiliz. Fertler, her türlü şekilleri tatbik edebilir, kendi zevkine, arzusuna, terbiye ve seviyesine göre istediği kıyafeti ihtiyar eyleyebilir. "