Kemaliye... Cennetten bir köşe

Eğin dedikleri küçük bir şehir
Ana ben cahilem çekemem kahır
Yediğim içtiğim ağuyla zehir
İn gel ağam in gel Eğinli misin
Sılaya gelmeye yeminli misin

1800'lü yıllarda Kemaliye'nin (Eğin) nüfusu 36 binmiş.
Giresun limanını Halep'e, Şam'a, Bağdat'a bağlayan "İpek Yolu" buradan geçermiş. Eğin çarşısında 1824'te 1.342 esnaf varmış.
Bunun 42'si kuyumcu.
Çöpler köyünde (şimdi Erzincan-Ilıç'a bağlı) altın çıkarılırmış. Aynı altın madenini şimdi ABD'liler işliyorlar.

Sonra göç başlamış.
Evin erkeği İstanbul'a "ekmek parası için" gitmiş.
Kimi 3 yıl sonra dönmüş, kimi 5 yıl, 8 yıl. Kemaliyeli kadınlar evde oturup, kocalarına şiirler yazmışlar, türküler yakmışlar.

Fırat kenarında kayık değilem
Senden ayrılalı ayık değilem
Bir çift selamına layık değilem
İn gel ağam in gel, gel de gine git
Akan gözyaşımı sil de gine git.

Belediye Başkanı Mustafa Haznedar yeni bir yol yaptırmış:
"Mani Yolu."
Yol boyunca Kemaliyeli kadınların okudukları maniler "asılı."
Aşağıda Fırat Nehri. Yukarıda "Mani Yolu."
Manileri okuya okuya, ilerideki parka gittik.

Gurban olam gözlerinin içine
Ayrı düştük o gidiyor gücüme
Ela gözlerini sevdiğim ağam
Sığmadın mı bir Eğin'in içine

Göç vere vere nüfus 2.500'e kadar düşmüş. Ama yaz olunca 8-10 bine çıkıyor.
Kemaliye'de 17 cami ve mescit var. 10'u cemaat yokluğundan kapalı.

Belediye Başkanı anlattı:
- Kemaliye nüfusuna kayıtlı 148 bin kişi yaşıyor... 141 bini İstanbul ile diğer büyük kentlerde... 7 bini ise Kemaliye merkez ve köylerinde.

Ali Coşkun, Hasan Basri Aktan, Doğu Perinçek, Şemsettin Günaltay, Cem Davran, Prof. Ziya Aktaş, Tuncay Özkan, Zeyyat Baykara ve daha nice şöhretin çıktığı Kemaliye "sanki bir açık hava müzesi."
Fırat'ın kıyısında, evlerinin kapısında kilit olmayan, insanların kardeş kardeş yaşadıkları bir "huzur kenti."

Eğin bağlarını budama vakti
Sel oldu gözyaşım Fırat'a aktı
Ela gözlerini sevdiğim ağam
Zalim felek bizi ayrı bıraktı