Birsel'in sergisinde narlar barut kokulu şarapnel parçalarına, bebek patikleri eski iskambil kartlarına, gazoz kapakları çiçeklere karışıyor.

Arka bahçede dirilen hikâyeler

EVRİM ALTUĞ

20.02.2009

Selim Birsel'in 2008 Lübnan seyahatinde tortulanmı. ve birbirlerine göndermelerde bulunan eserleri, Galeri Apel'de sergileniyor..

Selim Birsel'in 20. yılına yaklaşan sanat çizgisi resim, video, fotoğraf ve düzenleme gibi farklı sunuşları 'Arka Bahçe' başlığı altında izleyicilere sunuyor. Sergi, Nuran Terzioğlu idaresinde 10. yaşına basan Galatasaray'daki çağdaş sanat mekânı Galeri Apel'de, 15 Mart'a kadar açık. Birsel, 10 yıldır Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi'nde Öğretim Üyesi olarak çalışıyor, Kasa Galeri'deki sergilerin koordinasyon ve organizasyonu ile ilgileniyor. Sanatçı, 'Arka Bahçe' sergisini, son altı yıllık sanat araştırmasının bir kesiti olarak harmanlamış. Örneğin bunlar arasındaki Cabinet, 'çalışma odası' olgusuna, içeriden dışarıya açılan bir pencereden bakma eylemiyle birlikte gelişmiş, özel bir 'Selim Birsel kavramı'. Ya da Soytarı figürü, Birsel'in belleğindeki 'Hayat'ı ve 'Sanat Dünyası'nı yeniden ve eleştirel bir tarifleyebilmesi için kullandığı önemli bir plastik enstrüman. Öte yandan, 'Arka Bahçe' kavramı da, öyle 'pat' diye çıkmış bir unsur değil. Birsel, sergiye adını veren kavramla aynı adı taşıyan bir resminde, birbirinden farklı renklerde adeta bir doku oluşturan onlarca tank siluetini bu isimle yorumlamıştı. Nitekim 'Arka Bahçe' sergisinde de, tank paletlerinin uğultusu, Birsel'in hafızasında yıllar önce Trakya sınırlarında kucaklaşan başaklarla hemzeminde görselleşerek, Tanşak Tarlası isimli yapıt biçimine hayat veriyor. Bu dizinin birçok unsuru, Gazze fosforunun da işlere zemin veren dramatik anımsaması eşliğinde aynı anda hem militer, hem de ekolojik ve etik bir mesaj vermeyi başarıyor. Tanşak Tarlası resimlerinde, güzellik ve milliyetçilik, ya da naiflik ve minimalistlik gibi olgular arasındaki sınırlar da bile isteye yoklanıyor.

ARKA BAHÇE'NİN KAZISI BİTMİYOR
Birsel'e göre, yaşadığımız dünya veya 'ev'in , ön ve bir de arka bahçeye açılan kapısı var. Arka bahçemizde neler var, neler oluyor, nerelerde dolaşıyoruz? İşte bu gibi sorular, sanatçıyı da 'harekete' geçiriyor. Eserlerini araştırırken, onlara varan yolda kayıt tutmayı, desen üretmeyi, kavramsal analiz yapmayı hiç ihmal etmeyen Birsel, "Arka Bahçe'mizi kazıyorlar Türkiye'de de durmadan birşeyler çıkıyor," diyor. "Daha önce kazıyorlarken ceset çıkıyordu, şimdi silahlar, mermiler, deniz fenerleri, Ergenekon mühimmatları çıkıyor," diyor. Sergi, Birsel'e bakılırsa, bu sorulara işaret etmeyi amaçlayan, birbirine göndermeler yapan üç ana işten oluşuyor: Tank Çiçekler, Tanşak Tarlası Viyana ve üçüncü iş olarak, Lübnan'da gerçekleştirdiği Toplanmış Bellekler Masası isimli işin bir yorumu. Birsel, 'Arka Bahçe' sergisiyle birlikte, son altı yıllık işlerinin belgeleri ve yazılarını kapsayan, yalnızca 500 adet basılmış çok özel bir katalog da yayınlıyor.

ZİYARETE BUYUR EDİYOR
Selim Birsel'in, Lübnan'daki bir arka bahçeyi, bir tür açık hava çalışma odası/kabinesi misali değerlendirdiği sergisinde, Ortadoğu'nun kan çanağı kızıl günışığının, paylaşım ve bağımsızlık kavgaları arasında sıkışarak kuruyan bitkin toprağının, kültürel ve etnik nice köklerin ve özellikle Beyrut'a yakın mesafedeki Aley'deki gündelik hayatın ve yerle bir olmuş 'hafıza'nın büyük rolü var. Birsel'in sergisinde narlar barut kokulu şarapnel parçalarına, bebek patikleri eski iskambil kartlarına, gazoz kapakları çiçeklere, eski pankartlar unutulmuş Arapça not sayfalarına karışıyor. Sanatçı, hem organik hem de entelektüel manada Lübnan'da bile isteye yaptığı bu aşkın bahçevanlığının kavramsal ve estetik meyvelerini, tüm sessizliğiyle açık bir yapıt gibi dünyanın yeniden ve bu kez gerçekten anlayarak okumasını umuyor. Birsel, ruhani arka bahçesine giden yolda anımsayarak dirilttiği insanlar ve hikâyeleriyle, izleyiciyi en çok da 'kendine ziyarete' buyur ediyor. Bilgi için: www.selimbirsel.com / www.galleryapel.com

Haberin fotoğrafları

Yayın tarihi: 21 Şubat 2009, Cumartesi
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2009/02/21/ct/haber,52BA5DB650A64AE5832CC131014A7DCF.html
Tüm hakları saklıdır.