Nevzat Çelik: Unutulmaz Şafak Türküsü Metris'te yazılmıştı

Onu Şafak Türküsü'nün şairi olarak tanıyoruz, ama çok azımız Ahmet Kaya'nın da ünlü olmasına vesile olan o şiirin Metris Cezaevi'nde yazıldığını biliyoruz. Nevzat Çelik ortaokulda tanışmış sol düşünceyle. "Temiz bir mücadeleydi," dediği o yılları şöyle özetliyor: "Gündüzleri sömürülmediğimiz, geceleri aç yatmayacağımız bir dünya için kendi bedenimizden vazgeçmiştik." Gayrettepe'deki 1. Şube'de yaşadığı bir aylık işkenceli günlerden sonra, pilot cezaevi olan Davutpaşa Askeri Cezaevi'nde tutulmuş. Kapı altı dayağıyla tutuklularını karşılayan ve açlık grevleriyle açılan Metris Cezaevi'ne 1981 temmuzunda sevk edilmiş. Çelik askeri yaptırımlar, tek tip elbise dayatması, büyük açlık grevleriyle geçen yılları anlatırken hâlâ zorlanıyor. Bir açlık grevinde yaşadığı mide kanaması dolayısıyla iki ay kadar hastanede yatmış. 1983'te Sağmalcılar Özel Tip Cezaevi'nde iki buçuk yıl geçirmiş: "Metris'te bize tek tip elbise giydirememişlerdi, Sağmalcılar'a götürüldüğümde dokuz asker bana zorla tek tip elbiseyi giydirdi. Kapı altından girerken saçımızı sakalımızı işkenceyle kestiler. Üç kişilik hücrelere koydular bizi ve iki buçuk yıl boyunca hiç havalandırmaya çıkmadan o hücrelerde kaldık. Hücrelerin küçücük pencereleri ve sık örgülü demirleri vardı. Hücreye girer girmez önce üstümüzdeki elbiseleri sonra da tel örgüleri parçaladık, çünkü içeriye hiç hava girmiyordu." Tutuklandıktan iki yıl sonra davanın iddianamesi oluşturulmuş ve duruşmalar başlamış. 100'ü aşkın kişinin idamla yargılandığı davada her koğuştan en az 10 kişinin idamla yargılandığını anlatıyor: "İdamla yargılanmak o dönem vakayi adiyeden bir şeydi." Metris'te aylarca havalandırmaya çıkmadığını, dönem dönem kitaplarını almak için içeriye operasyonlar düzenlendiğini, saçsakal operasyonlarının haftalara yayıldığını anlatıyor. O yıllarda tutukluların tek tip elbise giymemek için iç çamaşırlarıyla mahkemeye çıktığını, aramaların ahlaksızlığa dönüştüğünü hiç çıkaramamış aklından. Nevzat Çelik yasaklı olduğu için son duruşmasına gidememiş ve tahliyesini mahkemeye giden arkadaşlarından öğrenmiş. 1987'nin aralık ayından beri aramızda ama yargılandığı dava hâlâ sürüyor. Çelik'in Davutpaşa Cezaevi'nde başladığı şairlik serüveninin olgunlaşma dönemi ise Metris yıllarına rastlıyor. Şair ve yazar Çelik, "Bir çığlıktı," diye anımsayıp, Metris'te yazmaya başladığı Şafak Türküsü'nü, sonradan yine acılar içinde, Sağmalcılar'da tamamlamış.