Bill Gates gider, Microsoft biter mi?

Microsoft'ta geçen 1700'ü aşkın haftadan, yani yaklaşık 30 yıldan sonra Bill Gates geçtiğimiz hafta şirketin çalışanı olarak son defa ofisine geldi. Microsoft çalışanları ulu önderlerine, kurucu babalarına, ilham kaynaklarına veda etmek için çeşitli planlar yapmıştı. Herkesin yüzünde hüzün vardı, çünkü eylül ayından itibaren kendini bütünüyle hayır işlerine, Bill & Melinda Gates Foundation'da çalışmaya adayacak olan Bill Gates artık resmen Microsoft'tan ayrılmıştı. Bu, aslında son iki yıldır devam eden bir süreçteki son adımdı. Apple, Google, Sony gibi farklı alanlarda Microsoft'u sollayıp geçmeyi başaran güçlü rakiplerin yeniliklerine karşı Bill Gates, şirketten ayrılma planını açıkladığı 2006 yılından bu yana yeni işletim sistemi Windows 7 ve çeşitli arama teknolojileri üzerinde çalışmayı sürdürdü. Fakat bu dönemde şirket büyük başarısızlıklar yaşıyordu: Google'la yarışmak için kurulan gelişmiş arama sitesi Live Search, Gmail'den iyisini yapacaklarını düşünerek geliştirdikleri Live Mail, PlayStation 3'ü oyun konsolları alanında tahtından indirmesi planlanan yeni Xbox, iPod'dan daha iyi bir MP3 çalar yaratmak için Toshiba'yla işbirliği içinde geliştirilen Zune, her yeni sürümü özgür ve ücretsiz yazılım Linux platformundan daha çok faydalanan ve tam bir tasarım harikası olan Apple'ın işletim sistemi Mac OS'tan da şık olacağı söylenen, lakin kullananları Windows platformundan nefret ettiren Vista ve nihayet Mozilla Firefox'un güvenlik ve hızıyla yarışamayan yeni Internet Explorer, hep birer fiyasko olmuştu. Dahası, Google'dan sonra en popüler ikinci arama motoru Yahoo!'yu satın almak için yeni Microsoft CEO'su Steve Ballmer'ın yaptığı girişim Yahoo! cephesinde buz gibi bir sessizlikle karşılanmış, güya Microsoft tarafından kurtarılmayı bekleyen şirket, kapalı kapılar ardında Google'la anlaşıp Microsoft'a feci bir kazık atmıştı. 1990'lı yılların en başarılı ve yenilikçi teknoloji şirketi olarak görülen bir şirketin şanına yakışıyor muydu bunlar? Bill Gates, Microsoft'tan ayrılırken herkes artık şirketin eski günlerinden uzak olduğunu ve büyük yaratıcısının kendi yoluna gidişiyle şirketin duraklama ve hatta çöküş döneminin yaklaştığını da hissediyor olmalıydı.

GATES DÖNEMİ ÇOKTAN BİTMİŞ
"Bugün dünyadaki en ünlü beş kişiyi saysak Bill Gates kesin bu isimler arasında olur. O şirketi kurdu, bunca büyük bir servet yaptı, sonra vakıf kurdu, şimdiki ününe sahip oldu... Ayrıca kendisi tanıdığım insanlar arasında en kuvvetli hafızaya sahip kişidir. Onun kadar yetenekli biriyle çalışmamız bundan sonra pek olası gözükmüyor," diyen Ballmer, Microsoft'u zor günlerin beklediğinin farkında. Şirketin en büyük patronu zaten bir süredir oydu ve artık bu konumu daha da sağlamlaşacak. Buna karşın Gates'in hâlâ yönetim kurulu toplantılarına katılacağı ve Microsoft'un önemli kararlarında söz sahibi olacağı biliniyor. Ama Gates şirketin kararlarına yön vermeye devam etse de, TIME dergisindeki bir yazının başlığında belirtildiği gibi o bir "Bilgisayar dehası ve internet cühelası". Bugünkü Excel programının atası Lotus'un yaratıcısı Mitch Kapor'un da belirttiği üzere "Gates dönemi çoktan bitti. Bugün endüstriye yön veren şirket Google." Yılda 50 milyar dolar kazanan bir şirketin ölmekte olduğunu söylemek mantıksız ve aptalca görünebilir, ama unutmayalım ki internet ve teknoloji dünyası, servetlerin büyük bir hızla yapılıp aynı hızla kaybedildiği, vahşi küresel kapitalizmin merkezinde yer alan acımasız bir alan. Bugün pek çok kişi Office programı kullanmak için Microsoft'a yüzlerce lira para verse de sabit disk merkezli değil, internet merkezli yeni dönemde programdan para kazanmanın bir hayal olacağını herkes kabul etmiş durumda. Bu olumsuzluklara rağmen 1995'ten bu yana Microsoft'un kârı yaklaşık 10 kat arttı. Windows 95'in, yani bilgisayar tarihinin kuşkusuz en çok gürültü koparan işletim sisteminin (tanıtım reklamlarında Rolling Stones'un Start Me Up şarkısı kullanılmıştı) çıktığı 1995'ten sonra bilgisayar kullanımında bir patlama yaşandı ve Office programıyla şirket bundan en çok para kazananların başında geldi. Bill Gates bugünlerde Google'la rekabetten daha büyük bir soruna, AIDS'e çare bulmak için kolları sıvıyor. En büyük hayali bir AIDS ilacı yaratmak olan Gates, hastalıklar ve kaosla kaplı gerçek hayat ile sorunların çözümünün geri dönüşüm kutusu kadar yakın olduğu bilgisayar dünyası arasındaki farkı da idrak etmiş. "Hangi işletim sistemini kullansam insanların açlık ve ölüm gibi sorunlarıyla karşılaştırıldığında çok saçma geliyor," diyor. Servetinin 300 milyon dolarını, ilk aşamada başarı sağlanamamış olan AIDS ilacı çalışmalarına harcayacak.

STEVE JOBS FARKI
Fortune dergisinin en büyük şirketler listesinde 44. sırada olan Microsoft ise (aynı listede 150. sıradaki) Google karşısındaki çaresizliğini aşabilecek gibi görünmüyor. Ne de olsa, bir icat yapıp onun patentini almak, her türlü hakkını yasayla korumak ve ancak para karşılığı başkalarına sunmak üzerine kurulu Amerikan kapitalist anlayışının son kahramanı Bill Gates'in yerini artık ekonomiye farklı bir paradigmayla bakan yeni girişimciler aldı. Microsoft ekibi, güzel sanatlardan anlayan, zevk sahibi Steve Jobs'un pahalı ve tarz sahibi oyuncaklarının çekiciliğiyle ölçüşecek ürünler yaratmayı da başaramıyor. Avrupa ve Amerika'da üretkenlik, organizasyon gibi alanlarda ücretsiz projeler güç kazanırken, Batılı zenginler bugün çevreci/yeşil ekonomiden, sağlıklı hayat akımından veya 'sefil üçüncü dünyaya demokrasi ve yeni yaşam alanları götürme' projelerinden para kazanıyor. Bill Gates'in Microsoft'tan ayrılışında bunu görmesinin, teknoloji tarihinde bir dönemin kapandığını anlamasının payı olduğu da kesin.