Anayasa Mahkemesi'nin yetkisi

Zihinlere takılan bir soru işareti var: "Acaba Anayasa Mahkemesi, Meclis'in yapacağı anayasa değişikliğini, anayasaya aykırı bulabilir mi?"
Zorlama olmasa, Anayasa Mahkemesi, sadece değişikliğin şekil şartlarına uygunluğunu denetleme yetkisine haiz. "Ama" deniliyor, "Anayasa değişikliğiyle, laikliğe ters düşen bir siyasi partinin yargılanması engelleniyor; bu da, anayasanın 2'nci maddesinde teminat altına alınan laik ilkesine ve hukuk devleti kavramına aykırı düşmekte."
Bir başka soru daha var: Anayasa değişikliği referanduma sunulacağına göre, Anayasa Mahkemesi araya girip, referandumu askıya alabilir mi?
1982 Anayasası'na göre, değişikliğe ilişkin kanun teklifi, cumhurbaşkanı parlamentoya iade etmezse, derhal Resmi Gazete'de yayınlanıyor ve halk oyuna sunuluyor. Araya başkaca bir işlem konulmamış. Ama Anayasa Mahkemesi, re'sen yetkilerini genişlettiği için her kararı verebilir diye düşünüyoruz. Milli iradenin gerçek kaynağı olan halka gidilmesini bile önleyebilir.
Fransa'da benzer bir durum ortaya çıkmıştı. Fransız Anayasası, 1962'de değiştirildi ve cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi esası benimsendi. Bu değişiklik, 28 Ekim 1962'de referanduma sunuldu. Senato Başkanı, Anayasa Konseyi'ne müracaat ederek, anayasa değişikliğinin, anayasaya uygunluğunu incelemesini istedi. Konsey şu kararı verdi: "Yetkimiz, halk tarafından değil, parlamento tarafından kabul edilen kanunlarla sınırlıdır. Çünkü milletin kararı, milli hâkimiyetin doğrudan ifadesidir. Ayrıca, anayasanın 11'inci maddesine göre, referanduma sunulan kanun, cumhurbaşkanı tarafından yayınlanır. Cumhurbaşkanı kanunu yayınlamadan önce, anayasa başka bir işlem öngörmemiştir."
Fransız Anayasa Konseyi'nin, Türk Anayasa Mahkemesi üyelerine ışık tutmasını dileriz. Bir kurumun itibarı, ancak adil kararlarla korunabilir.