Ankara’da yeni Köşk tartışması: Sezer mi Vekaleten Arınç mı?

Anayasa Mahkemesi'nin Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci turunun yürürlülüğünü durdurması, beraberinde başka bir tartışmayı da gündeme taşıdı. Cumhurbaşkanı seçim turları tamamlanmadan Meclis'in erken seçim kararı alması halinde, görev süresi 16 Mayıs'ta dolacak olan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in yerine TBMM Başkanı Bülent Arınç'ın vekalet etmesi gündeme geldi.

Bazı hukukçular Arınç'ın Sezer'in yerine vekalet edeceği görüşünü öne sürerken, bazı hukukçular da yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar her durumda Sezer'in göreve devam edeceğini dile getirdi.

Anayasa'nın Cumhurbaşkanlığı seçimini düzenleyen 102'nci Maddesi'ne göre, turlar sonucunda Cumhurbaşkanı seçilememesi halinde Meclis feshedilecek ve yeni Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar mevcut cumhurbaşkanı görevine devam edecek. Ancak, bu süreç tamamlanmadan ve Meclis'in, feshi gerçekleşmeden alacağı erken seçim kararında mevcut Cumhurbaşkanı'nın görev süresini düzenleyen herhangi bir madde bulunmuyor. Bu durum Ankara'da yeni bir tartışma başlatırken Anayasa hukukçuları da ikiye bölündü.

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Metin Günday, ANKA'ya yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanlığı seçim süreci tamamlanmadan erken seçim kararı alınması halinde Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in 16 Mayıs'ta görevini bırakması gerektiğini söyledi. Yeni duruma göre Meclis'in yeni bir takvimle seçim turlarına devam etmesi halinde ve bu turların da 16 Mayıs tarihini geçmesi durumunda da Sezer'in bu tarihte görevini bırakması gerektiğini belirten Prof. Dr. Günday, bu durumda Anayasa'ya göre Sezer'in yerine TBMM Başkanı Arınç'ın vekalet edeceğini söyledi.

Prof. Dr. Günday, seçimlerin tamamlanıp Meclis Başkanlık Divanı'nın oluşmasıyla birlikte yeni Cumhurbaşkanlığı seçim takviminin işleyeceğini belirtti.

Eski Yargıtay Başkanı Sami Selçuk da benzer bir görüşü savundu. Sami Selçuk, bu konuda Anayasa'da bir düzenleme yapılmadığını belirtti ve Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in görev süresinin 16 Mayıs'da biteceğini söyledi. Sezer'in o günden itibaren görevinden ayrılması gerektiğini söyleyen Selçuk, yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar Cumhurbaşkanlığı'na Meclis Başkanı Arınç'ın vekalet edeceğini kaydetti. Selçuk, "Bu kesin bir hüküm değil yorumdur. Ancak konunun iyi araştırılması gerekir. Sadece maddeleri okuyarak söylüyorum, Anayasa'da böyle bir boşluk yer almaktadır" dedi.

Anayasa Hukukçusu ve eski milletvekili Mustafa Kamalak da, Cumhurbaşkanı'nın 7 yıl için seçildiğini hatırlattı. Kamalak, ANKA'ya yaptığı açıklamada, "Cumhurbaşkanı'na vekalet maddesi Anayasa'nın 106'ncı Maddesi'dir. Burada Cumhurbaşkanı'na nasıl vekalet edileceği açıktır. Buna göre, 16 Mayıs'ta Sezer'in görev süresi dolar, makam boşalır, yenisi seçilemediği için TBMM Başkanı vekalet eder" diye konuştu.

Anayasa Hukuku Profesörü Zafer Üskül de, Anayasa'nın 102. Maddesi'ndeki, "Seçilen yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süre dolan Cumhurbaşkanı göreve devam" eder hükmünü hatırlattı. Üskül, "Eğer bu maddede, 'Seçilen yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar' ibaresinin yerine, 'Yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar' ibaresi olsaydı Sezer 16 Mayıs'dan sonra da görevini sürdürürdü. Ancak böyle bir hüküm bulunmuyor. Sezer görevi 16 Mayıs'ta bırakacak" dedi.

KARŞI GÖRÜŞ PROF. DR. SANCAR'DAN

Her dört hukukçunun görüsünün tam tersi Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mithat Sancar'dan geldi. Sancar, Sezer'in her durumda görev süresi yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar sürdüreceğini savundu. Prof. Dr. Sencer, ANKA'ya yaptığı değerlendirmede, Sezer'in görevini toplam 4 tur oylama sonucunda Cumhurbaşkanı seçilemezse Meclis'in feshedileceğini yineledi. Prof. Dr. Sancar, Meclis'in bu biçimde feshedilmesi durumunda yeni Cumhurbaşkanı seçilene kadar eski Cumhurbaşkanı'nın görevine devam edeceği görüşünü savundu. Sancar, bu durum dışında Meclis'in erken seçim kararı alması ve yenilenmesi halinde ise Meclis Başkanı'nın görevdeki Cumhurbaşkanı'nın görev süresi dolduğu andan itibaren vekaleten bu görevi yürüteceğini kaydetti.

ARINÇ VEKALET EDERSE

Sezer'in görev süresinin biteceği tarih olan 16 Mayıs'ta Köşk'ten ayrılması durumunda TBMM Başkanı Bülent Arınç, Cumhurbaşkanlığı'na vekalet edecek. Mayıs'tan başlayarak en az dört ay süreyle Cumhurbaşkanlığı'na vekalet etmesi beklenen Meclis Başkanı Arınç'ın önüne gelecek olan en önemli görev ise Ağustos ayındaki Yüksek Askeri Şura toplantısı ve alınacak kararlar olacak. Bunun dışında vekalet görevini alması durumunda Arınç'ın halen vekaletlerle yönetilen kamu kademelerindeki bürokratlara ilişkin vereceği karar da ayrı bir önem taşıyor.

ANAYASA NE DİYOR

Hukukçular Arınç'ın vekaletine ilişkin görüşlerini dayandırdıkları maddelerden biri olan 106'ncı Madde şöyle:
"Cumhurbaşkanı'nın hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması halinde, görevine dönmesine kadar, ölüm, çekilme veya başka bir sebeple Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde de yenisi seçilinceye kadar TBMM Başkanı Cumhurbaşkanlığı'na vekillik eder ve Cumhurbaşkanı'na ait yetkileri kullanır."

(ANKA)