  |
|
 Dünya ekonomisi 2005'te % 4.3 büyüdü
Dünya ekonomisinin 2005 yılında yüzde 4,3 büyüdüğü tahmin ediliyor. Merkez Bankası'nın 2005 yıllık Raporu'na göre, dünya ekonomisinin, 2004'te yakaladığı yüzde 5,1 büyüme hızının, 2005'te yüzde 4,3 seviyesinde kalması bekleniyor.
Özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin büyüme hızında düşüş gözleniyor. Yavaşlamada en büyük etkinin petrol fiyatlarındaki artış olduğu düşünülüyor.
Gelişmiş ülkelerdeki büyümeye, daha önceki yıllarda olduğu gibi ABD öncülük etti. Avro alanı ülkelerinde durgunluk devam etti. Japonya
1990'lı
yılların sonu ve 2000'li yılların başına göre daha yüksek oranlı büyüdü. Gelişmekte olan Asya ülkeleri ve petrol ihraç eden
ülkeler, ihracat kaynaklı olarak hızlı büyümeyi sürdürdü. Çin ve Hindistan da yüksek büyüme oranlarıyla dikkati çekti.
Dünya ticaret hacmi büyüme oranında da önceki yıla göre düşüş kaydedildi. En yüksek ihracat artışları, enerji ürünleri ihraç eden
ülkelerde gözlendi.
FIRTINALAR, EKONOMİYİ OLUMSUZ ETKİLEDİ
ABD'nin ekonomik büyümesi, dünya büyüme oranındaki artışta belirleyici rol oynadı. 2004'te yüzde 4,2 büyüyen ABD ekonomisinin,
2005'te yüzde 3,5 büyüme kaydetmesi bekleniyor. Yaz sonunda ABD'de meydana gelen 2 fırtınanın, özellikle petrol, doğalgaz ve taşımacılık
sektörlerini olumsuz etkilediği ve ülke ekonomisinin büyümesini 0,5 puan yavaşlattığı tahmin ediliyor.
Avro alanındaki ülkelerdeki büyümenin de 2005 yılında, yüzde 1,2'ye gerilemesi bekleniyor. Bu yavaşlamada, tüketicilerin istihdama
ve ekonomik reformlara yönelik olumsuz beklentileri etkili oldu. Ayrıca petrol fiyatlarındaki artış da önemli rol oynadı. Ancak, büyümenin 2005 yılı sonrasında yatırımın ve tüketimin artmasıyla hız kazanacağı düşünülüyor.
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER
Gelişmekte olan ülkelerde milli gelirin, önceki yıla oranla yavaşlayarak, yüzde 6,4 büyümesi bekleniyor.
2005 yılı büyüme rakamlarına ilişkin tahminlere göre, Çin ekonomisi, 2005 yılında yüzde 9,3 büyüdü. Asya ülkelerinden Güney Kore'de büyüme, önceki yıla göre azalarak, yüzde 3,9 oranında gerçekleşti. Latin Amerika ülkelerinde de büyüme yine önceki yıla göre düşüş gösterdi ve yüzde 4,1 düzeyinde kaldı.
Öte yandan, petrol fiyatlarındaki artışlar, Ortadoğu ülkelerinin büyümelerini olumlu etkiledi. 2004 yılında yüzde 5,5 büyüyen bölge
ülkelerinin, 2005'te de 5,4 büyüme hızını yakalaması bekleniyor. Bölgede en yüksek büyüme oranları yüzde 7,1 ile Bahreyn ve yüzde 6 ile
Suudi Arabistan'a ait.
Bağımsız Devlet Topluluğu'nda (BDT) büyüme oranı önceki yıla göre,yüzde 8,4'ten yüzde 6'ya geriledi. Gelişmekte olan Avrupa ülkelerinde de büyüme oranı yavaşlayarak, yüzde 4,1'e geriledi. Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde, en yüksek büyüme, AB'nin yeni üyelerinden Letonya (yüzde 7,8) ve Litvanya'ya (yüzde 6,8) görüldü.
DÜNYA TİCARETİ
Dünya ticaret hacmindeki büyüme hızı da önceki yıla göre yüzde 3,3 düşerek yüzde 7 oldu.Gelişmekte olan ülkelerin ticaret hacmi, gelişmiş ülkelere oranla daha hızlı arttı. Özellikle petrol ihraç eden ülkelerin dış ticareti çok yüksek oranlarda artış gösterdi.
ULUSLARARASI MALİ PİYASALAR
2005 yılında uluslararası mali piyasaları etkileyen temel gelişmeler; küresel likidite fazlalığı, ABD Merkez Bankası'nın (FED)
faiz artırımları, petrol, emtia ve konut fiyatlarındaki artışlar ile yılın son çeyreğinde gündeme gelen FED Başkanı Alan Greenspan'ın
yerine Benjamin Bernanke'nin aday gösterilmesi oldu.
Gelişmiş ülkelerde hisse senedi piyasaları yüzde 9,6 değer kazandı. Bu oran gelişmekte olan ülkelerde yüzde 24 olarak gerçekleşti. Yıl içerisinde hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin hisse senedi piyasalarında Şubat ve Eylül aylarındaki faiz artırımları nedeniyle göreceli olarak gerileme görüldü.
ABD ekonomisinin cari işlemler açığının halen büyüyerek sürmesine rağmen ABD Doları, dünya genelinde diğer para birimleri karşısında
değer kazandı. ABD Doları, Avro karşısında yüzde 12 değerlendi, ABD Doları/Avro paritesi 1,3'ler seviyesinden 1,2'ye kadar geriledi.
DOĞRUDAN YATIRIMLAR
2005 yılında, gelişmekte olan ülkelere doğrudan yatırım kaynaklı girişler devam etti, portföy yatırımı kaynaklı çıkışlar yaşandı. Öte yandan, Asya ülkeleri dışındaki diğer gelişmekte olan ülkelerden resmi sermaye çıkışı gözlenmedi.
Gelişmekte olan ülkelere 2004 yılında, 233 milyar ABD Doları doğrudan yabancı yatırım kaynaklı sermaye girişi oldu. Gelişmekte olan
ülkelere yönelik toplam doğrudan yaptırımlarda 2003'e oranla yüzde 40'lık artış ortaya çıktı. Yatırımların 148 milyar ABD Dolarlık bölümü, Asya ve Pasifik ülkelerinde yapıldı.Çin, 2004 yılında da 61 milyar ABD doları ile doğrudan yatırımları en çok çeken ülke oldu.
(AA)
|
