|
 |
 |
 |
 Kadın-erkek eşitliğine AB modeli
Türkiye'de, AB direktifleri doğrultusunda cinsiyet eşitliği alanında faaliyet gösterecek ''eşitlik kurumu'' benzeri yeni bir kurumsal yapı oluşturulması amacıyla çalışma başlatıldı.
Cinsiyete yönelik bir ''Eşitlik Kurumu''nun kurulması, AB'nin Eşit Muamele Direktifi'ni değiştiren 2002/73 sayılı direktif kapsamında öngörülüyor.
Direktife göre, üye devletlerin, cinsiyete dayalı ayrımcılık yapılmaksızın, tüm insanlara eşit muameleyi ilerletecek, analiz edecek, izleyecek ve destekleyecek kurum ya da kurumlara yönelik gerekli düzenlemeleri
tasarlaması ve yapması gerekiyor.
Ulusal düzeyde insan haklarının savunulması veya birey haklarının korunmasıyla görevli kuruluşlara bağlı olarak kurulabilen söz konusu kurumların, ''mağdurların ayrımcılıkla ilgili şikayetlerini takip etmesi, mağdurlara bağımsız yardım sağlanması, bağımsız incelemeler yapması, ayrımcılıkla ilgili her konuda tavsiyelerde bulunması ve bağımsız raporlar yayınlaması'' öngörülüyor. Türkiye'de insan hakları alanında faaliyet gösteren Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı, İnsan Hakları Üst Kurulu, İnsan Hakları Danışma Kurulu, insan hakları ihlal iddialarını inceleme heyetleri bulunuyor.
İl ve İlçe İnsan Hakları kurullarının görevleri arasında her türlü ayrımcılığın önlenmesi için gerekli çalışmalar yapmak, insan hakları ihlal iddialarını incelemek ve araştırmak bulunuyor. Bu kurullar mağdurların şikayetlerini alarak ilgili yerlere iletmekle birlikte, mağdurlara bağımsız yardım sağlayamıyor.
TÜRKİYE'DEKİ HAZIRLIKLAR
Görüş sunma, rapor yayınlama, insan hakları ihlallerini inceleme görevlerini genel olarak ''insan hakları'' ihlalleri kapsamında yerine getiren Türkiye'deki mevcut kurullar, AB direktiflerinde öngörüldüğü gibi sadece ırka dayalı ayrımcılık veya kadın-erkek eşitliğine yönelik olarak faaliyet göstermiyor.
Türkiye'de cinsiyet eşitliği ile ilgili olarak söz konusu direktifin öngördüğü anlamda bir ''Eşitlik Kurumu'' bulunmuyor. Ancak bu kapsamda Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı'nın ''İnsan Hakları Ulusal Kurumu Kanunu'' çerçevesinde bir ''Eşitlik Kurumu'' haline dönüştürülmesi planlanıyor.
Bu amaçla hazırlanan yasa taslağında, kurumun görevleri belirtilirken, her türlü ayrımcılığa uğramış kişilere danışmanlık sağlanması, ayrımcılıkla ilgili bilgilendirme kampanyası yürütülebilmesi gibi düzenlemeler öngörülüyor. Söz konusu yasa taslağı ile kurulacak İnsan Hakları Ulusal Kurumu'nun, her türlü başvuruyu araştırma, soruşturma, bilgi toplama ve değerlendirme, gerektiğinde kamuoyuna açıklama yapma gibi görevleri üstlenmesi amaçlanıyor.
BAKANLIKTAKİ ÇALIŞMALAR
Alınan bilgiye göre, ayrımcılıkla mücadele ve cinsiyet eşitliği alanındaki AB direktiflerinin iç hukuka aktarılması görevi, özellikle kadının yaşadığı ekonomik ayrımcılık gözetilerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na verildi.
Bakanlık temsilcileri, bu direktiflerin hayata geçirilmesi için AB tarafından uygulamaya konulan proje ve programlara katılıyor.
Bakanlığın AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı koordinasyonunda yürütülen Cinsiyet Eşitliği Topluluk Programı ve Ayrımcılıkla Mücadele Topluluk Programı, bu alandaki düzenlemelerin uygulamaya aktarılmasında önemli bir rol oynuyor.
Ayrımcılıkla Mücadele Topluluk Programı çerçevesinde, 2004 yılında Ankara'da, 2005'te Elazığ'da birer seminer düzenlendi.Hollanda Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasında yapılan anlaşma çerçevesinde oluşturulan ''İstihdamda Cinsiyet Eşitliğini Güçlendirmek'' konulu projeye ise geçen Eylül ayında başlandı.
Proje kapsamında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı AB ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Uzman yardımcılarına, SSK Başkanlığı Sigorta Müfettiş yardımcılarına ve sosyal taraflara 4 eğitim semineri verilmesi, Hollanda'ya iki çalışma ziyareti yapılması, kayıtdışı kadın istihdamına odaklanan bir pilot teftiş ve anket çalışması yürütülmesi ve projenin sonuçları ile ilgili bir yaygınlaştırma seminerinin yapılması planlanıyor.
AB'DEKİ MODELLER
AB ülkeleri, çeşitli modeller geliştirerek oluşturdukları kurumsal yapılarla, ayrımcılıkla mücadele ve cinsiyet eşitliği konusunda birlik direktiflerini yerine getirdi.
Hollanda'da, Adalet Bakanlığı bünyesinde kurulan ''Eşitlik Kurumu'', 9 üyenin 6 yıl görev yaptığı bağımsız bir komisyon niteliği taşıyor ve bağımsız bir bütçesi bulunuyor. Söz konusu komisyona işçi ya da işveren ücretsiz olarak başvurabiliyor.
Başvurunun incelenmesinden sonra ortaya çıkan rapor bağlayıcı bir nitelik taşımamakla birlikte, komisyon konuyla ilgili olarak resen ya da başvuru sahibinin isteği üzerine mahkemeye gidebiliyor.
Danimarka'da, kadın erkek eşitliğiyle ilgili Mayıs 2000'de kabul edilen yasa doğrultusunda Eşitlik Şikayet Kurulu oluşturuldu.Kurul, Eşitlik Bakanı tarafından 3 yıllığına atanan bir başkan ve iki üyeden oluşuyor.
AB'nin ayrımcılığa karşı direktiflerine karşılık gelen Aralık 2003 tarihli kanunla, ırk ya da etnik köken alanında ayrımcılık yapılmaksızın herkese eşit davranılmasının teşvik edilmesine ilişkin olarak Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı'na bağlı bir konsey kuruldu.
Finlandiya'da, İş Sağlığı ve Güvenliği Otoritesi kamu ve özel sektördeki istihdam ilişkilerinde ''yaş, etnik veya ulusal köken, uyrukluk, dil, din, inanç, düşünce, sağlık, maluliyet, cinsel yönelim veya kişiye bağlı herhangi bir durum'' konularında ayrımcılığı izlemekle görevli bulunuyor. Ayrımcılığa Karşı Kurul ve Azınlıklar İçin Ombudsman da çalışma hayatı dışında her alandaki etnik ayrımcılığı izleme yetkisini taşıyor.
(AA)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
