Merkez Bankası, Yeni Türk Lirası (YTL) kullanımına geçildiği bu yıl, gelinen aşamada Türk Lirası (TL) banknotların piyasadan çekilmesinin büyük ölçüde tamamlandığını bildirdi.
Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada, önümüzdeki 1 haftalık sürenin sonunda, 1 Ocak 2006 tarihinde, TL banknot ve madeni paraların geçerliliğini kaybedeceği, bu tarihten sonra zaman aşımı süresince, Merkez Bankası şubeleri ve dahili muhabiri olan Ziraat Bankası şubeleri tarafından kabul edileceği ifade edildi.
Açıklamada, TL banknotların zaman aşımı süresinin
10 yıl, TL madeni paraların zaman aşımı süresinin ise 1 yıl olduğu vurgulandı. TL banknotların piyasadan çekilmesinin büyük ölçüde tamamlanmış bulunduğu bildirilen açıklamada, şöyle denildi:
''Değişim süreci incelendiğinde, tedavüldeki YTL banknotların toplam banknotlara oranı 14 Şubat tarihi itibarıyla tutar olarak yaklaşık yüzde 50'ye yükselmiş, Mart ayı sonunda yüzde 70 oranını aşmış, Nisan ayı sonunda yüzde 80 oranına yaklaşmış, 23 Aralık tarihinde ise yüzde 95.39'a ulaşmıştır.
Dolayısıyla, değişim sürecinin genel olarak tatmin edici düzeyde gerçekleştiği görülmektedir.'' MADENİ PARA TUTARI
Açıklamada, 2004 yılı sonunda yaklaşık 131 milyon YTL olan piyasadaki toplam madeni para tutarının, özellikle 500,000 TL'lik banknotun 50 YKr, 1,000,000 TL'lik banknotun ise büyük ölçüde 1 YTL madeni paraya dönüştürülmesinin etkisiyle, 23 Aralık tarihinde yaklaşık 492 milyon YTL'ye kadar yükseldiği belirtildi.
Yeni madeni paraların piyasadaki toplam madeni para içindeki pay tutarının olarak yüzde 85.657'lik bir düzeye ulaştığı vurgulanan açıklamada, ''ancak bu veya benzeri operasyon yapan diğer ülkelerde ve düşük değerli banknotlarda olduğu gibi, madeni paraların değişim süreci, beklendiği şekilde banknotlara göre daha yavaş gerçekleşmiştir. Nitekim 23 Aralık itibarıyla, 2004 yıl sonuna göre, TL madeni paraların tutar olarak sadece yüzde 46.35'i dolaşımdan çekilmiş durumdadır.''
TÜM ÖDEMELER YTL ÜZERİNDEN
Bu arada açıklamaya göre, TL banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2006 tarihinde tedavülden kaldırılacağından, bu tarihten itibaren tüm ödeme emirleri, kıymetli evraklar, sözleşmeler ve diğer tüm belgelerin (yazar kasalarda düzenlenecek perakende satış fişleri dahil), sadece YTL üzerinden düzenlenmesi gerekecek.
1 Ocak 2006 tarihinden itibaren tarife ve etiketlerde fiyatların ''sadece YTL üzerinden'' gösterileceğine işaret edilen açıklamada, şöyle denildi:
'' Bundan önce, kanunlarda ve diğer mevzuatta, idari işlemlerde, yargı kararlarında, her türlü hukuki muamele ve belgelerde TL'ye yapılmış olan atıflar kendiliğinden YTL'ye yapılmış sayılacak.
Taraflar arasında TL üzerinden düzenlenmiş bulunan belgelerin bu yıl sonuna kadar YTL'ye dönüştürmesi halinde, bu işlemler ve düzenlenecek belgeler her türlü vergi, resim, harç ve diğer yükümlülüklerden muaf.''
SAHTECİLİKLE MÜCADELE
Açıklamada, Merkez Bankası'nın internet sitesinde de yer alan, banknotların resim ve görüntülerinin çoğaltılması ve yayınlanması ile ilgili şartlara uymayan kişiler hakkında, 1.500 YTL'den 5.000 YTL'ye kadar para cezasının öngörüldüğü de hatırlatıldı.
Açıklamada, sahtecilikle mücadele konusunda Merkez Bankası'nca, ilgili diğer kurum ve kuruluşlar ile birlikte çeşitli çalışmalar yapılmakla birlikte, en etkin mücadelenin vatandaşların banknotlardaki güvenlik özelliklerinin kontrol edilmesi ve gerçekliğinden şüphe edilen banknotlarla karşılaşıldığında durumun en kısa sürede emniyet birimlerine bildirilmesi olduğu bildirildi.
YENİ İBARESİNİN KALDIRILMASI
Öte yandan Para reformunun ikinci aşamasının, Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecek bir tarihte gerçekleştirileceği ve bu aşamada, Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruş'ta yer alan ''yeni'' ibaresinin kaldırılarak ''tekrar TL'ye dönüleceği'' ifade edilen açıklamada şöyle denildi:
''Dolaşımdaki banknot kalitesinin daha da iyileştirilebilmesini teminen, ulusal bir değer olan banknotlarımızın kullanımına özen gösterilmesi ve cüzdanlarda muhafaza edilmesi, toplumsal bir sorumluluk olarak değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, eskimiş ve yıpranmış banknotların Merkez Bankası'nda veya ticari bankalarda değiştirilmesi mümkün bulunmaktadır.
YTL operasyonu, hiç kuşkusuz yalnızca banknotların ve madeni paraların değiştirilmesinden ibaret bir operasyon olmamış, ülkemiz ekonomisinin değişen dinamiklerinin, ekonominin normalleşmesi konusunda alınan mesafenin ve yıllardır özlenen güven ve istikrar ortamının sağlanmasında önemli adımlar atıldığının somut bir göstergesi olmuştur.''
TL geçerliliğini kaybedecek
