'Made In Turkey'e süper teşvik
Ambalajında 'Made In Turkey' yazan zeytin ve zeytinyağı ürünlerinin inracatında daha fazla destek verilecek..
Türk zeytinyağı ve zeytininin yurtdışında markalaşmasını sağlamak amacıyla, nihai tüketiciye yönelik, 1 kg'a kadar ambalajlı, tescilli markalı, üzerinde ''Made in Turkey'' yazan zeytin ve zeytinyağı ihracatında, daha fazla destek verilecek.
Ancak zeytinyağı ve zeytin ihracatında nihai tüketiciye yönelik ambalajlı ihracatta, büyük ambalajlı ihracata göre ortalama yüzde 22.7-100 daha fazla destek verilmesi kararı, desteğin mahsup sistemi kapsamında işleyecek olması nedeniyle ihracatçıları fazla tatmin etmediği belirtildi. İhracatçılar, ihracatta rekabet gücünü artırması için desteğin nakit olarak verilmesini istiyor.
Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu'nun (PKKK), Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Tebliği, 1 Ocak 2005'ten geçerli olmak üzere, 15 Mart'ta Resmi Gazete'de yayımlandı. Bu yılki tarım ürünleri ihracat teşviklerinde, markalı ve ''Türk Malı'' yazısı taşıyan ürünlere yönelik ayrıcalıklar yapıldı. Nihai tescilli marka ile ve üzerinde ''Made ın Turkey'' yazan 1 kg ambalajlarda yapılan zeytinyağı ihracatında destek tutarı yüzde 100, zeytin ihracatında ise yüzde 22.7-58.8 artırılarak uygulanacak. Zeytinyağı ihracatında Türkiye'nin kazancını artırmak için 5 kg'a kadar ambalajlı zeytinyağı, 1997'den beri mahsup sistemi kapsamında destekleniyor. Geçen yıla kadar, 5 kg'a kadar ambalajlı zeytinyağı ihracatı için mahsup sistemi kapsamında ton başına 180 dolar destek verilirken, destek bu yıl 150 dolara düşürüldü. Ancak, tescilli bir Türk markası ile üzerinde ''Made ın Turkey'' yazısı bulunan 1 kg'a kadar ambalajda yapılacak zeytinyağı ihracatında, ton başına 300 dolar ihracat iadesi verilecek.
Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) uzmanları, büyük ambalajlarda ihraç edilen zeytinyağının tonu 2 bin-3 bin dolara satılırken, nihai tüketiciye yönelik 1 kg'a kadar ambalajlardaki zeytinyağının ihraç fiyatının 4 bin 500 dolara, perakende satış fiyatının da 6 bin dolardan 12 bin dolara kadar çıktığını belirttiler.
Türkiye'den dökme olarak çok düşük fiyatlara İspanya, İtalya'ya, ABD'ye ihraç edilen zeytinyağının, bu ülkeler tarafından nihai tüketiciye yönelik ambalajlanarak, marka ve reklam desteği ile çok yüksek rakamlara satıldığını veya üçüncü ülkelere ihraç edildiğini anlatan uzmanlar, bunun önlenmesi için bir dönem dökme zeytinyağı ihracatının yasaklandığını söylediler. Türkiye'den kutulu zeytinyağı ihracatını teşvik için 5 kg'a kadar kutularda yapılan ihracat mahsup sistemi kapsamında desteklenirken, daha büyük ambalajlardaki ihracata destek verilmiyor.
Zeytinyağı ihracatının teşvikinde miktar barajı uygulanmayacak. Kutulu 5 kg'lık veya nihai tüketiciye yönelik 1 kg'lık ambalajlarda ihraç edilen tüm zeytinyağı için destek verilecek. Destek kapsamında, kutulu zeytinyağı ihracatının ilk aşamada 3 bin 500 tondan 7 bin tona çıkarılması, ihracat için 1.8 milyon dolar destek sağlanması öngörülüyor.
ZEYTİNDE TEŞVİK 108 DOLAR
Zeytinde geçen yıl 18 kg'a kadar ambalajda yapılan ihracata 68 dolar-ton, 5 kg'a kadar ambalajda yapılan ihracata ise 88 dolar-ton destek verildi. Bu yıl da aynı teşvikler devam edecek. Ancak, tescilli Türk markası ile üzerinde ''Made ın Turkey'' yazısı bulunan 1 kg'a kadar ambalajlarda ihraç edilecek zeytin için ton başına 108 dolar destek verilecek.
Zeytin ihracatının teşvikinde miktar barajı uygulanıyor. Bir partide ihraç edilen miktarın yarısına destek veriliyor.
MAHSUP SİSTEMİ KAPSAMINDA OLMASINA ELEŞTİRİ
Tarım ürünlerine yönelik ihracat desteği, nakit ödenmiyor. Destek miktarları, mahsup sistemi kapsamında, ihracatçı adına açılan banka hesabına yatırılırken, hesaptaki paralar, ihracatçının vergi, SSK prim borçları, enerji ve haberleşme faturalarına mahsup ediliyor.
TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Çetin, markalı zeytinyağı ihracatına yönelik 300 dolarlık desteği çok olumlu bulduklarını belirtirken, şunları söyledi: ''Ancak desteğin mahsup sistemi kapsamında işlemesi, rekabet gücünü artırması açısından biraz eksik kalacak. Sonuçta firmanın vergi, SSK prim borcu doğacak, elektrik, su faturası gelecek, ondan sonra bu paradan yararlanacak. Oysa İtalya, İspanya gibi rakip ülkelerde, nakit teşvik, navlun teşvikleri, fiyat garantileri, promosyonlar var. Nakit teşvik, daha etkili olurdu.''
TARİŞ'in halen 30 ülkeye kendi markası ile ihracat yaptığını, 3 yılda tüm ihracatı tamamen markalı ve nihai tüketiciye dönük ambalajla yapmayı hedeflediklerini anlatan Çetin, Chicago'daki mağazadan çok olumlu sonuçlar aldıklarını, franchising için 174'ü yurtdışından olmak üzere 284 teklif geldiğini belirtti.
Türkiye'nin zeytinyağında büyük potansiyeli olduğunu vurgulayan Çetin, ''İtalya, İspanya, Yunanistan, markalaşma konusunda çok mesafe alırken, Türkiye geri kaldı. Hedefimiz, genelde uluslararası pazarlarda Türk zeytinyağı kategorisini açmak, özelde ise Tariş zeytinyağı markasını oturtmak. Özerkleşme çalışmalarında geçen 4 yılda altyapı çalışmalarını gerçekleştirdik ve en zor pazar ABD'den başladık'' dedi.
DTM verilerine göre, 2000 yılında 27 bin 667 ton olan Türkiye'nin zeytin ihracatı, 2001'de 43 bin 411 tona yükseldi. 2002'de 36 bin 598 ton, 2003'te 44 bin 116 ton, geçen yıl ise 55 bin 511 ton zeytin ihraç edildi. Zeytin ihracatından, 2000'de 26.9 milyon dolar, 2001'de 32 milyon 267 bin dolar, 2002'de 31 milyon 865 bin dolar, 2003'te 51 milyon 727 bin dolar, 2004'te 69 milyon 395 bin dolar gelir elde edildi.
|