Enflasyonda 2005 zor geçecek

Enflasyon ekimde beklenenin üzerinde çıktı. Rakamlar ilk bakışta "Acaba enflasyondaki eğilim değişiyor mu?" diye endişe yarattı ancak mevsimsel etkilerden arındırılmış rakamlara baktığımızda aylık tüketici enflasyonunun hâlâ yüzde 1'in altında seyrettiğini görüyoruz. Gıdadaki ramazan kaynaklı artışın ve enerjideki yükselişin etkisiyle ekimde bir yükselme zaten bekleniyordu ama boyutu biraz büyük oldu. Buna rağmen TÜFE'deki yüzde 12'lik 2004 hedefine ulaşılması halâ büyük olasılık.
Ancak 2005'teki yüzde 8 için bu kadar iyimser olamıyoruz. Uygulanan sıkı maliye ve para politikasının yanı sıra TL'nin değerli seyretmesi 2004'te TÜFE'nin hedefe uygun gitmesinde etkili oldu. Böyle bir etkinin 2005'te de yaşanıp yaşanmayacağını bilmiyoruz ancak cari işlemler açığının GSMH'nın yüzde 5'ine ulaşması nedeniyle bu değerlenmenin çok da olası olmadığını düşünebiliriz. Merkez Bankası'nın dünkü enflasyon raporunda da 2004 hedefine ilişkin bir kuşku bulunmadığı vurgulanarak, 2005 hedefinin önündeki riskler sıralanıyor.
* Göstergeler iç talepteki canlanmanın dayanıklı tüketim malları dışındaki diğer sektörlere de yayıldığını gösteriyor. Gerçi otomobil, TV, buzdolabı gibi bazı kalemlerde ertelenmiş talebin bir bölümünün bu son furyada karşılanmış olması ve ÖTV artışı gibi son zamanlarda alınan bazı önlemlerin iç talepteki artış hızını yavaşlatması muhtemel ancak iç talep açısından 2005'in 2004'ten farklı olacağını biliyoruz.
* Merkez Bankası, ekonomideki bir çok olumlu gelişmeyi açıklamakta kullandığımız verimlilik artışlarının bir süre sonra yeni iş sahalarının açılması, iş gücü talebinin artışı ve ekonominin genelinde reel ücret düzeyinin yükselmesi gibi sonuçlara yol açabileceğine işaret ediyor. Buradaki kritik nokta şu ana kadar sürdürülen ve kamu çalışanlarından büyük tepki toplayan ücret ve gelirler politikasının sürdürülmesi.
* AB'ye uyum sürecinde beklenen olumsuz bir haber piyasalardaki risk algılamasını artırarak dalgalanma yaratabilir. Bu nedenle 17 Aralıktaki sonucun tonu önemli.
* Merkez Bankası bir kaç aydır hizmet sektörü fiyatlarındaki katılığın azalmakla beraber devam ettiğine işaret ediyor. Eğitim, hastane ve kira gibi kalemlerdeki geçmişe yönelik fiyatlama davranışları sürerse enflasyonun 2005 seyri bundan olumsuz etkilenecek.
* İthal girdi olarak kullanılan petrol ve metal fiyatlarının yükseliş eğilimi 2005 enflasyonu açısından ciddi bir risk unsuru olarak gösteriliyor. Şu anda, bu eğilimin tersine döneceği yolunda iyimser olmamızı gerektiren bir işaret yok.
* Merkez Bankası diyor ki "Önümüzdeki dönemde TEFE'deki hızlı artışların TÜFE'ye yansıma derecesi 2005 enflasyonu için belirleyici olacak." Bu konuda kritik faktörler ise iç talebin kontrolü ve bekleyişlerin yönetimine dair gelişmeler olacak.
* Bu risklere bakarak diyebiliriz ki: 2005 enflasyon hedefi oldukça zor bir hedef ancak ulaşılmaz değil. Yeter ki gerekenler yapılsın...