Borsa 17 Aralık sonrasında da yoluna devam eder

İstanbul Borsası halen altıncı büyük yükselişinin içinde hareket ediyor. 17 Eylül 2001'de dolar bazlı İMKB Endeksi 0.43 cent düzeyindeyken başlayan çıkış, zaman zaman düşüşlerle kesilse de, yoluna devam ediyor. 34 ayı bulan bu çıkışta endeks dolar bazında yüzde 249 prim yaptı. 17 Eylül 2001'de 0.43 cent olan endeks 1.5 cente yükseldi.
Yaklaşık iki yıldan beri yarattığı büyük beklenti ile Türkiye siyasetini, ekonomisini, finansal piyasalarını, borsasını hatta gayrimenkul piyasasını domine eden, ana çıpa görevi gören AB'nin müzakere tarihi vermesinin finaline geldik. Her şey 17 Aralık'ta belli olacak.

AB heyecanına darbe
Her büyük beklentinin gerçekleşmesiyle yerine daha büyük başka beklenti konulamadığı için, kâr realizasyonları olur. Bu kâr realizasyonu borsada da yaşanabilir. Üstelik aralık ayı borsanın geleneksel yılsonu canlanmasına denk düşüyor. Final dönemi ile yıl sonu canlanmasının çakışması canlanmanın da, kar realizasyonunun da dozunu artırabilir.
Bu yılın şubat ayında, AB heyecanının toplumu sarması durumunda borsanın altıncı büyük yükselişinin finalini yaşayabileceği, dolar bazlı endeksin 3 centin üzerine çıkabileceği tahmininde bulunmuştum. Bu tahminim hala değişmedi. Ancak tarih verilmesi öncesinde AB heyecanının toplumu sarması ve tam olarak 2000'deki Avrupa heyecanının yaşanması zor görünüyor. Çünkü, AB'nin vereceği müzakere takvimi şartlı olacak. Bu şart AB heyecanın dozunu azaltmış durumda. Eğer zirveden şartsız kayıtsız bir müzakere kararı çıkarsa durum yine değişir. Bu kez heyecan karar sonrası doruk noktasına çıkar. Piyasaların hareketi de öyle. Ancak bugünden görünen ve beklenen şartlı kararın çıkacağı yönünde.

94 ve 2000'le benzerlik
AB heyecanı 2000 yılındakinden daha güdük kalsa da, borsa yoluna devam edebilir. Yaşayacağı kâr realizasyonundan sonra gelişmelere göre, altıncı büyük çıkışının finalini daha sonraki bir tarihte yaşayabilir.
Borsanın bu çıkışının 2000 yılı çıkışı ile 1994 krizi sonrası dördüncü büyük yükselişe benzeyebileceğini, bu iki yükselişin bir melezi olabileceğini daha önce dile getirmiştik. AB heyecanı her iki dönemde de var. Bunun yanında ekonomi ve şirketler 1994 ve 2001'de şiddetli kriz yaşadılar. Krizin etkisiyle 1994 sonrası borsa çıkışı 41 ay sürdü ve fiyatlar dolar bazında yüzde 378 arttı. Bu aynı zamanda şimdiye kadarki en uzun süreli yükseliş. 2001 krizi 1994'ten daha büyük, daha derin, daha uzun süreli ve şirketler kesimini daha fazla etkiledi. Borsanın çıkışı da daha uzun oluyor. Toparlanması zaman alıyor. 1994 sonrası dönemde sermaye piyasasının yeniden yapılanması süratle devreye sokulurken, 2001 sonrasında bu yapılanma da ağır işliyor.
Bugünlerde 1.5 cent olan endeks eninde sonunda 3 cent ve üzerine çıkacak. Buna inanıyorum. Çünkü burası bir piyasa ve benzer trendleri geçmişte de yaşadı. Bunun zamanlamasını ise koşullar ve piyasanın kendisi belirleyecek.
Peki borsa endeksini dolar bazında yüzde 100'den fazla ne artıracak? Bunun da yanıtı bir başka yazının konusu.

Sonuç
"Bugün, dünün öğrencisidir"
P. Syrus