Her şakanın bedeli vardır

Günter Verheugen "Zina yasası ancak bir şaka olabilir" demiş. Galiba haklı... Financial Times gibi Avrupa'nın önde gelen gazeteleri (ki bunlar dünyada kamuoyu görüşü oluşturmak konusunda çok etkililer) geçtiğimiz hafta Türkiye'deki zina tartışmalarını sayfalarına taşıdılar. Hepsi de zina yasağının Türkiye'nin girmek için can attığı Avrupa'da yerinin olmadığını söylüyor. Belli ki bu konu, müzakere tarihi almaya çalıştığımız Avrupa Birliği ile görüşmelerde sorun olacak; "Türkiye Avrupa'da yer alabilir" diyen Avrupalılar'ın kafasını karıştıracak. Ak Parti'nin kendi gündemindeki konuları Avrupa Birliği'nden müzakere tarihi aldıktan sonra ülkenin gündemine taşıması bekleniyordu. Buna öncesinde kalkışmaları kolaylıkla anlaşılabilir değil. Siyasi bir acemilik mi yapılıyor, yoksa niyet başka mı?
Gelir dağılımındaki muazzam bozukluk nedeniyle fuhuşun hızla arttığı Türkiye'de hükümet zina yasağı ile ne elde etmeyi umuyor? İstatistikler gösteriyor ki, ahlaki bozulma açısından hem ekonomide hem de sosyal hayatta zinanın suç olarak tanımlanmadığı bir çok Avrupa ülkesinden daha kötü durumdayız. Eğer sorun ahlaki bozulmaysa adresi belli: Yoksulluk ve bozuk gelir dağılımı...

Belirsizlik faize yansır
Hükümet bir süre önce siyasi ve ekonomik ortamı geren imam-hatip meselesinde yaptığı gibi zinada da geri adım atacak mı? Başbakan Erdoğan'ın yasanın gerekliliği konusunda ikna olduğu ve bu nedenle geri adım atılmayacağını söyleyenler var. Geri adım atılsa bile bu gibi girişimler bir şekilde iz bırakıyor. Bu izi en iyi takip edebileceğimiz gösterge ise reel faizler.
Şu anda 12 aylık enflasyon beklentileri yüzde 10'un altında. Yatırımcıların Hazine'ye borç vermek için talep ettikleri faiz ise yüzde 26'nın üzerinde. Yani oldukça yüksek bir reel faiz söz konusu. Krizden sonra ekonomi toparlandıkça reel faizler de geriledi ancak bu gerileme ekonomik göstergelerdeki iyileşmeden daha yavaştı.
"Merkez Bankası faiz indiriminde yavaş kaldı da ondan böyle oldu" diyenler çıkabilir ama ilgisi yok. Sorun herkesin her an bir sürpriz beklemesinden kaynaklanıyor. Reel faiz yüksek kaldı, çünkü sık sık rejimle ilgili tartışmalar ve ekonomik reformlara ilişkin tereddütler ortaya çıktı. YÖK Yasası'yla başlayan tartışmalar yatırımcıların orta ve uzun vadeye şüpheyle bakmalarına yol açtı. IMF ile stand-by niyeti açıklandı, faizler birkaç puan düştü. Çünkü belirsizlik ortadan kalktı.
Piyasaların kuralıdır: Belirsizlik arttıkça borç verenlerin talep ettiği risk primi de artar. Yani belirsizlik yaratan her şaka bir şekilde fiyata dolayısıyla reel faize yansır. Hazine'ye borç verenler önlerini gördükçe, hükümetin yeni "şaka"lar yapmayacağından emin oldukça reel faizlerdeki düşüş daha belirginleşecektir.